Најновата анализа на Европската агенција за животна средина (EEA), која опфати 22.127 крајбрежни, езерски и речни места, покажува дека 85% од местата за капење се оценети како одлични. Кипар е прогласен за најдобра дестинација за пливачи, при што повеќе од 99% од водите добија највисока оценка.
Кипар е на врвот на листата со години, нудејќи рајски места како што се Аја Напа, плажата Ниси, заливот Смокви и заливот Конос.
Добри вести за оние што патуваат во Црното Море ова лето: Бугарија скокна за три места и го зазеде второто место со 98% од нејзините води оценети како одлични.
Кампувачите во Бугарија можат да уживаат во мирните плажи Крапец или Кара Дере, познати по нивната бујна зелена околина, како и во Варвара за оние што бараат позатскриено место.
На петтото место, зад Кипар, Бугарија, Грција и Австрија, е Хрватска.
Зошто Албанија е на дното?
Извештајот на EEA, сепак, не е толку позитивен за Албанија, една од новите популарни туристички дестинации во Европа. Албанија имаше најнизок процент на квалитет на водата оценет како одличен, само 16 проценти. Исто така, имаше највисок процент на места оценети како лош (23 проценти).
Земјоделскиот факултет во Тирана вели дека до неодамна, многу населби со повеќе од 5.000 жители немале постројки за третман на отпадни води, што предизвикувало отпадните води да се испуштаат директно во морето или реките.
Канализацискиот систем во Драч е посебен проблем, според Европскиот журнал за животна средина и науки за Земјата, кој со години негативно влијае и врз жителите и врз екосистемот.
Загадувањето со пластика и микропластика ја влошува ситуацијата. Според извештајот од 2020 година на Меѓународната унија за зачувување на природата, Албанија имаше трета највисока стапка на пластичен отпад по глава на жител во водата, по Црна Гора и Северна Македонија, од три килограми годишно.
Благодарение на помошта на Европската унија и Светската банка, земјата сепак презема значајни чекори и инвестира милиони евра во проширување на инфраструктурата за третман на отпадни води и управување со речните сливови, особено во Дивјака, Драч, Саранда и многу други места.
Забрана за пливање? Делови од Франција, Италија и Шпанија под микроскоп
Интерактивната мапа на ЕЕА покажува бројни опасни локации во јужна и централна Франција и во внатрешноста на Корзика, додека во Италија највисоките концентрации се на југ – северно од Калабрија и околу Неапол и Салерно.
Шпанскиот рај Палма де Мајорка исто така не е целосно поштеден: водата на плажите Тамарелс, Алберкуикс и Кала Егос е означена како лоша.
Од 2019 до 2023 година, вкупно 58 локации во ЕУ беа постојано оценети како лоши. Од нив, 30 се во Италија, 20 во Франција, по две во Данска, Холандија и Шведска, и по една во Естонија и Шпанија.
„Од овие 58, само пет успеаја да го подобрат квалитетот на водата на барем задоволително ниво до 2024 година“, вели ЕЕА.
Според Директивата на ЕУ за вода за капење, подрачјата за капење кои се класифицирани како лоши пет години по ред мора трајно да бидат затворени за капење или трајно означени како небезбедни за капење.
На што да внимавате при избор на место за капење?
Водите за капење мора да содржат ниски нивоа на Escherichia coli и ентерококи, кои се бактерии кои доаѓаат од фецесот. Доколку се проголтаат, можат да предизвикаат дијареја, болки во стомакот, уринарни инфекции и други болести.
Цветањето на цијанобактериите, познати и како сино-зелени алги (иако не се алги), се исто така индикатори за лош квалитет на водата.
Тие се јавуваат природно во свежа и солена вода, но во прекумерни количини нивните токсини можат да се вдишат или апсорбираат преку кожата, што може да предизвика гадење, мускулна слабост, иритација и смрт на животните. Тие исто така предизвикуваат непријатни мириси и намалена бистрина на водата.
Море, реки или езера: каде се најчистите води?
Сепак, некои симптоми на лош квалитет на водата се потешко видливи со голо око – на пример во случај на хемиски загадувачи како што е живата.
„Овие загадувачи не се откриваат при следењето на квалитетот на водата за капење, дури и кога ги надминуваат законските ограничувања“, вели ЕЕА.
Морската вода е генерално многу почиста од реките и езерата.
Во текот на изминатите 15 години, уделот на водите оценети како одлични во ЕУ се движел помеѓу 81% и 89%, а моментално е 88,8%.
За езерата и реките, уделот се движел помеѓу 60 и 82%, но е во мало, но постојано опаѓање од 2022 година. Сегашното ниво е 78,3%.
