Пролетта е идеална за собирање лековити билки, но е корисна само ако навистина добро ги познавате растенијата.
Секоја година во пролет кога сè цвета, често се случува неискусните берачи, собирајќи тревки од природата, да ги заменат лековитите, па дури и јадливите видови со отровни. Исто така, во природата, во градините често можеме да наидеме на растенија чии плодови и цвеќиња привлекуваат внимание со својата боја и форма. Со својот примамлив изглед, растенијата се вистинска мамка за децата да ја откорнат, допираат и грицкаат, што може сериозно да го загрози здравјето, па дури и животот на детето. Токму затоа не треба да се одгледуваат отровни растенија каде претежно престојуваат деца, во градинки, предучилишни и училишни установи, пишува Градскиот завод за јавно здравје од Белград.
Имајте на ум дека не сите отровни растенија се подеднакво токсични. Тоа зависи, пред сè, од видот и интензитетот на активните супстанции на растението (дозата го прави отровот). Присуството на токсични материи не е еднолично низ растението – тие обично се локализирани во одредени делови од растението (лист, овошје, корен), додека во останатите ги нема. На пример, целото стебло е отровно, додека багремот има токсични материи во целото растение освен во цветот.
Доколку се проголтаат растенија кои содржат отровни состојки, може да дојде до тешко труење кое без стручна и навремена помош може да доведе до смрт. Охрабрува фактот што застапеноста на ваквите растенија е релативно мала, односно има многу повеќе растенија кои содржат отровни состојки кои, сепак, се помалку токсични, па затоа растенијата се помалку опасни.
КАКО НАСТАВУВА ТРУЕЊЕТО?
Труењето најчесто се случува случајно, од невнимание или незнаење, со замена на неотровните растенија со токсични. Најчувствителни се децата и домашните миленици, поради нивната љубопитност.
КОИ СЕ НАЈЧЕСТИ СИМПТОМИ НА ТРУЕЊЕ НА РАСТЕНИЈАТА?
Растенијата кои содржат хемиски супстанци (т.н. алкалоиди), доколку се проголтаат, доведуваат до сипаници, алергиски реакции, стомачни болки, повраќање, дијареа и сериозни проблеми со срцето и дишењето. Добиените реакции можат да бидат со послаб или посилен интензитет, во зависност од начинот на внесување и количината на растението што лицето го внесело во организмот. Може да се внесат со голтање, вдишување или преку кожа, со директен контакт со растението.
ПРЕПОЗНАВАЊЕ НА ОТРОВНИ РАСТЕНИЈА
Отровните растенија немаат некои особено видливи карактеристики, па затоа не постои универзален начин да се идентификуваат. Потребно е да се има барем основни познавања за изгледот на поединечните растенија и нивните карактеристики.
ОЛЕАНДАР
Поради убавината на неговите цветови, олеандерот често може да се види во многу градини и тераси. Сепак, ова растение е исклучително отровно и може да предизвика многу тешко труење. Содржи токсини кои предизвикуваат нарушување на срцевиот ритам и циркулацијата на крвта. Неговиот корен и лисја се отровни. Голтањето само еден лист може да биде фатално!
ФИКУС
Листовите на фикусот се отровни и можат да предизвикаат иритација на кожата, печење и чешање. Ако дел од листот на фикусот се проголта, може да предизвика чувство на печење во грлото и отежнато дишење.
РОДЕНДРОН
Родендронот со своите бели, сини или црвени цветови е исклучително привлечен, особено за децата. Сепак, секој дел од ова растение е отровен, особено лисјата. Во случај на труење ќе има чувство на печење во грлото, гадење и стомачни болки/спазам.
ЛИЛИ НА ДОЛИНАТА
Крин на долината расте во шумите, но често се сади во градините како украсно растение бидејќи изгледа убаво и мириса пријатно. Цвета од рана пролет до доцна есен. Сепак, целото растение е отровно, а ако некој го голтне и најмалиот дел од ова растение, може да почувствува мачнина, вртоглавица, стомачни болки, да добие дијареа, грчеви. Според тоа, секој што ќе дојде во контакт со ова растение, особено со неговиот цвет, треба веднаш да ги измие рацете.
НАРЦИС
Нарцисот е повеќегодишно растение и еден од предвесниците на пролетта. Постојат неколку видови на овие цвеќиња, но најпознат е белиот нарцис. Ако сијалицата од ова растение се проголта, предизвикува грчеви, дијареа и повраќање. Придружни симптоми се главоболка, мускулна слабост и заматен вид. Дури и само да го мирисате може да доведе до главоболки и гадење, особено кај децата.
Вистерија
Цвета во пролет и често можете да видите цели згради покриени со ова растение. Се карактеризира со кластери од миризливи цвеќиња, со бела, виолетова или розова боја. Целото растение е отровно и може да предизвика вртоглавица и тешки стомачни тегоби.
ХИДРАНГИЈА
Hydrangea цвета од рана пролет до доцна есен. Се карактеризира со големи цветови со живи бои – бела, розова, црвена, сина и виолетова и најчесто се одгледува на тераси и во градините. Припаѓа на многу отровни растенија. Набргу по ингестијата се појавува осип на кожата и чешање, оток, гадење, зголемено потење.
Што треба да направите ако дојдете во контакт со потенцијално отровно растение?
Понекогаш е доволно т.е. исплакнете го делот од телото што дошол во контакт со растението со ладна вода или давање активен јаглен по директен контакт со растението, доколку растението е проголтано, но бидејќи често не можете да бидете сигурни колку од растението сте внесле или со вдишување, најдобро е веднаш да се обратите на лекар или да повикате брза помош ако веќе се појавиле симптоми. Многу е важно да му кажете на докторот што повеќе информации – за кое растение станува збор, колку сте јаделе и каква е вашата моментална состојба.
