Престојот во природа, особено меѓу ниската вегетација, е поврзан со ризик од можен контакт со крлежи.
За активност на крлежите се неопходни поволна температура и влажност, па тие имаат изразена сезонска активност. Најбројни се во пролет и почетокот на летото, а може да се најдат и во рана есен, во зависност од климатските и еколошките услови.
Во континенталниот дел на Хрватска е најраспространет и т.н шумскиот крлеж (Ixodes ricinus) кој ја пренесува бактеријата Borrelia burgdorferi која предизвикува Лајмска болест (борелиоза), вирусот на менингоенцефалитис што го пренесува крлежот итн., додека на хрватскиот брег кучешкиот крлеж (Rhipicephalus sanguineus) кој ја пренесува рикеција што предизвикува медитеран забележаната треска е поризична за луѓето, пишува HZJZ.
Од болестите кои ги пренесуваат крлежите, во Хрватска најзастапени се Лајмска борелиоза и менингоенцефалитис што се пренесува преку крлежи, а поретко туларемија, медитеранска петна треска, анаплазмоза, бабезиоза, ерлихиоза, која е условена од природното живеалиште на векторот – крлежи со поволни услови за нивно размножување, па се појавуваат само во ендемични подрачја.
Тие со убодот можат да ја пренесат инфекцијата на луѓето
Крлежите се среќаваат на лисја и гранки од грмушки, ниска вегетација висока до еден метар, во грмушки, најмногу во приземниот слој на шумите. Најчесто се заразуваат кога се хранат со шумски животни и глодари, а со убодот може да ја пренесат инфекцијата и на луѓето, доколку се најдат во нивната природна средина.
Лицата кои професионално или рекреативно често поминуваат време во природа во области каде што крлежите се природни жаришта, како што се шумари, шумски работници, војници, планинари, ловци, планинари, туристи итн., спаѓаат во ризична група изложена на крлежи.
Препорачани мерки за лична заштита
1. Облечете соодветна облека и обувки за престој во природа (долги ракави, нозете во чорапи, затворени чевли)
2. Избегнувајте облека со темна боја (на која крлежот потешко се гледа) и материјали како волна и фланелен, бидејќи крлежите полесно се закачуваат за нив
3. Одете по обележани патеки
4. Избегнувајте да ползите низ грмушки, да лежите на земја и да ставате облека на грмушките и земјата
5. Нанесете репеленти (за заштита од крлежи) на голи и поотворени делови од телото, а можеби и на облеката (користете ги според упатствата на производителот – проверете ги упатствата на производот)
6. По враќањето од природа пресоблечете се и внимателно прегледајте го целото тело (со помош на огледало или друго лице да ги прегледате ненабљудливите делови од телото). Обично има доволно време за ова, бидејќи крлежот, откако ќе стигне до домаќинот, долго време (неколку часа) „шета“ барајќи соодветно место за каснување.
7. Проверете дали имате крлежи на вашата кожа или облека за да ги отстраните што е можно поскоро, а особено пребарувајте ги деловите од телото со понежна кожа (зад увото, тилот, вратот, препоните, градите, пазувите , пределот зад колената, папокот…)
8. Кај децата крлежот често се наоѓа на главата – затоа што детето е ниско и игра на трева повеќе од возрасните, па полесно му е да го „крене“ крлежот со главата или горниот дел од телото.
9. Туширајте се по враќањето од природа
Третман за каснување од крлеж
Ако сте забележале крлеж на вашата кожа, важно е да го отстраните што е можно поскоро бидејќи ризикот од инфекција е поголем колку подолго е закачен крлежот. Полесно е да се отстрани во првите неколку часа по инјектирањето.
Измијте ги рацете, избришете ја пинцетата со антисептик и веднаш отстранете го крлежот со пинцета (себе или некој од вашето домаќинство) со тоа што ќе го фатите што е можно поблиску до главата, до кожата и нежно извлекувајќи го од кожата и нанесете антисептик. на кожата.
Не покривајте го крлежот со ништо (алкохол, крем, масло, лак за нокти, керозин и сл.) и не го „запалувајте“ со пламен, не го влечете наеднаш, не го стискајте или дробете, бидејќи тоа предизвикува грчеви. и излачуваат поголеми количества секрети и доколку е заразен крлежот, предизвикувачкиот агенс на болеста во човечкото тело, па полесно се пренесува инфекцијата.
Не треба да одите на лекар, освен ако не се појави осип во рок од четири недели (обично седум дена) по каснување од крлеж (црвенило на кожата во облик на прстен до овално што исчезнува во средината, еритема мигранс) и/или покачена температура и треска. Појавата на осип и/или температура и морници е најверојатно одраз на бактериска инфекција со бактерии (Borrelia burgdorferi), која успешно се лекува со антибиотици, истакнуваат од ХЗЈЗ.
Вакцинација
Вакцинацијата може да ја спречи појавата на менингоенцефалитис кој се пренесува преку крлежи (ТМБ). Се спроведува со три дози од вакцината за менингоенцефалитис што се пренесува преку крлежи, која обезбедува заштита од три до четири години. По три години, треба да се вакцинира со една доза, доколку треба да се одржи соодветно ниво на заштита.
Вакцинацијата против КМЕ се препорачува за луѓе кои припаѓаат на ризични групи и се почесто изложени на каснувања од крлежи, и тоа само во региони каде што има менингоенцефалитис што го пренесува крлежот во познати ендемски области. Оправдана е вакцинацијата на шумарите, шумските работници, војниците, ловците, планинарите, но и екскурзионистите и туристите кои само повремено престојуваат во ендемските подрачја.
