Ако користите аналоген часовник или постар уред, не заборавајте рачно да ги поместите стрелките еден час наназад, од три до два часот. Ноќта меѓу 26 и 27 октомври 2024 година, часовниците ќе се поместат еден час наназад, враќајќи се на средноевропското стандардно време и завршувајќи го периодот на летно сметање на времето.
Поместувањето на стрелките на часовникот одамна требаше да стане минато. Во март 2019 година, мнозинството во Европскиот парламент гласаше за укинување на сезонските часовници, откако 84 отсто од учесниците во анкетата изразија поддршка за идејата. Меѓутоа, во истражувањето учествувале само 4,6 милиони луѓе, што е приближно 1% од европската популација, од кои две третини биле Германци, пишува магазинот Феникс.
Следниот чекор беше секоја членка на ЕУ да одлучи дали ќе го задржи летното сметање на времето (CEST) или ќе се врати на стандардното сметање на времето (CET). Сепак, постоеше загриженост дека таквата одлука може да доведе до различни временски зони низ Европа, што ќе создаде потенцијално „шарење“ на временските зони.
Преминувањето на летно сметање на времето требаше последен пат да се имплементира во март 2021 година, но оттогаш ова прашање не е повторно разгледано во Брисел, бидејќи се чини дека нема значителен интерес меѓу земјите-членки за решавање на проблемот.
Централно европско време (CET) е всушност стандардно време, а не зимско време, како што често се нарекува колоквијално. Воведувањето на летното сметање на времето подразбира дека во текот на летото стануваме еден час порано. Овој систем е на сила од 6 април 1980 година, кога беше воведен со цел подобро искористување на дневната светлина, како мерка за заштеда на енергија по нафтената криза во 1973 година.
Сепак, долгорочно, летното штедење не ги донесе очекуваните заштеди. Иако потребата за вечерно осветлување се намалува, енергијата потребна во утринските часови, особено во преодните месеци како април и октомври, значително се зголемува поради потребата за загревање на домовите. Така испадна дека сега трошиме повеќе енергија отколку порано.
Покрај заштедата на енергија, Германија воведе летно сметање на времето за усогласување со соседните земји. Франција и Италија почнаа да го применуваат движењето на рацете уште во 1966 и 1967 година. Германија тогаш, заедно со Данска, беше последната земја во тогашната Европска заедница која ја усвои оваа практика. На ниво на Европската унија, летното сметање на времето беше стандардизирано во 1996 година, кога беше одлучено часовниците низ Европа да се движат напред последниот викенд во март и да се вратат назад во последниот викенд во октомври.
Концептот на летно сметање на времето не е нов. Веќе во 1783 година, американскиот пронаоѓач и политичар Бенџамин Френклин предложил промена на времето за заштеда на свеќи. За прв пат е воведен во Германија за време на Првата светска војна, од 1916 до 1918 година, а повторно се применува во периодот од 1940 до 1949 година, за време на Втората светска војна. Интересно е што во 1947 година во Германија имало дури и „двојно летно сметање на времето“, кое отстапувало за два часа од стандардното. Што се однесува до самото стандардно време (CET), тоа не е во употреба долго време – во Германија беше воведено дури во 1893 година.
Повеќето модерни уреди, како што се компјутерите и мобилните телефони, автоматски ќе се префрлат на зимско сметање на времето. Меѓутоа, ако користите аналоген часовник или постар уред, не заборавајте рачно да ги поместите стрелките еден час наназад, од 3 до 14 часот. Важно е да се истакне дека поради ваквото движење часовникот се појавува двапати помеѓу 2 и 3 часот – првиот пат означен како 2А, а вториот пат како 2B, пренесува Вечерњи лист.
