Откриените микроскопски агенси се покажаа како одговорни за помагање на туморите да станат отпорни на лековите за рак и да се шират.Откривањето на овие парчиња генетски материјал, познати како екстрахромозомска ДНК или ecDNA, може да го револуционизира третманот на некои од најагресивните тумори кои ги погодуваат луѓето денес, додаваат истражувачите.
„Самото откривање како овие делови од ДНК се однесуваат во нашите тела ја менува играта“, рече професорот Пол Мишел од Универзитетот Стенфорд во Калифорнија, кој го предводеше ова истражување.
Тој додаде дека веруваат дека се одговорни за голем број најнапредни, најсериозни видови на рак кои ги погодуваат луѓето денес, пишува The Guardian.
„Ако можеме да ги блокираме нивните активности, можеме да го блокираме и ширењето на овие видови на рак“, посочи професорот.
Составени од ситни парчиња ДНК, овие „генетски негативци“ преживуваат надвор од хромозомите, кои се главните складишта на генетскиот материјал на нашите клетки и кои го насочуваат растот на нашите тела и ги одредуваат нашите индивидуални карактеристики. Постоењето на овие помали единици е откриено пред многу години, но нивната улога кај ракот дури сега е откриена.
„Откривме дека ecDNA делува како гени кои предизвикуваат рак, кои на некој начин се одвоиле од хромозомот и почнале да се однесуваат на начин што ги заобиколува нормалните правила на генетиката“, рече Хауард Ченг, генетичар од Универзитетот Стенфорд.
Научниците можеа да видат секакви чудни, необјасниви работи како се случуваат, како што се туморите кои се шират со неочекувана брзина или ракот станува отпорен на лекови кои првично биле ефикасни во нивно напад.
„Сега конечно ги откривме актерите на овие настани. Тоа е ecDNA“, додаде Чанг.
Овој напредок е дел од големата иницијатива, позната како Големи предизвици за ракот, поддржана од Cancer Research UK и Националниот институт за рак на САД. Таа беше формирана за да финансира мултидисциплинарни истражувачки програми кои би можеле да развијат нови начини за борба против ракот.
Во последниве години, научниците покажаа дека туморите се појавуваат затоа што нормалните гени во клетката тргнуваат наопаку и предизвикуваат клетката да се дели неконтролирано. Крајниот резултат е тумор. Овие гени се познати како онкогени и можат да бидат насочени од низа лекови и терапии.
„Меѓутоа, отпорноста на овие лекови или терапии често се појавува по некое време, а тоа му овозможува на ракот да се врати. Сега откривме дека, кај некои од најагресивните форми на рак, онкогените не се таму каде што мислевме дека се. Тие се всушност на екстрахромозомска ДНК“, вели Мишел.
Тој додаде дека ранливиот ген брзо исчезнал кога бил „загрозен“ од лекови против рак и бил скриен во ecDNA. Потоа тој повторно се појави кога беше безбедно да почне повторно да прави штета.
„Може речиси целосно да исчезне од туморот, а потоа да се врати откако ќе престанете да ги земате лековите“, вели професорот Чарли Свантон од Институтот Френсис Крик во Лондон, додавајќи дека „ова обезбедува речиси бесконечна приспособливост“.
Сепак, научниците се уверени дека ќе можат да најдат начини за отстранување на ecDNA.
„Треба да се напомене дека ecDNA е карактеристика на ракот, а не на здравото ткиво, така што ова ја поттикнува надежта дека кога ќе најдеме начини да ја отстраниме, преку лекови или некоја форма на терапија, тогаш нема да има непријатни несакани ефекти. рече д-р Маријам Џамал-Ханџани со „Универзитетскиот колеџ Лондонски институт за рак“.
Клучната поента е дека штом ќе се открие причината за проблемот, станува возможно да се развијат и пробаат сите видови лекови и терапии за да се реши тој проблем.
Оваа теза ја поддржа Чанг кој рече дека ја бараат Ахиловата пета на ecDNA и дека веќе идентификувале протеин кој помага да се држи заедно.
„Откривме и лек кој ветувачки ефект врз овој протеин. И во наредните години, ќе имаме уште многу тестови додека не го најдеме најдобриот начин да се бориме против екДНК и да ги запреме нејзините активности кои предизвикуваат рак. Ќе биде потребно време, но уверен сум дека ќе го постигнеме“, заклучи Чанг.
