Пред 60 години, германскиот канцелар Аденауер и францускиот претседател Де Гол го потпишаа Елисејскиот договор, со кој се создаде француско-германската алијанса, потпорниот столб на Европската економска заедница, а потоа и на Европската унија. Тој пост е сеуште солиден, иако на него се видливи сериозни пукнатини. И не е само Украина проблемот. Има повеќе.
Тоа требаше да биде голема прослава со повеќе од 300 гости, најважните француски и германски политичари и достоинственици. Но, никој, особено новинарите, не ги интересираше како Аденауер и Де Гол потпишале нешто пред 60 години. Нив ги интересираа само актуелните проблеми.
Шолц е збунет околу испораката на Леопард во Украина
Така, канцеларот Шолц по којзнае кој пат мораше да се преправа дека молчи на инсистирање на новинарите за целосно да го објасни ставот на неговата влада во однос на испораката на Леопарди во Украина. Особено што Емануел Макрон пред него најави дека Франција најверојатно ќе испорача тенкови Леклер.
Само врвот на армијата да види колку може да има и да го извести Министерството за одбрана за тоа, па тогаш министерот за одбрана ќе му предложи бројка на Макрон. Нема да биде премногу бидејќи француската армија е сведена на само околу двесте оперативни Леклерци. Но, важна е намерата. И зголемен притисок врз Берлин.
На истите тие непријатни прашања на крајот мораше да одговори и министерката за надворешни работи Аналена Баербок поради пцовките на Шолц. А во интервју за француската ТВ станица LCI, таа одговори на директно прашање дали Берлин конечно ќе дозволи реекспорт на Леопард 2 во Украина: „Засега тоа прашање не е поставено, но ако нè прашаа, ние не би им застанал на патот“.
Така, таа уште еднаш го потврди она што го знаеме – Берлин нема ништо против да испорача леопарди во Украина под услов никој ништо да не ги праша, па за пет или десет години (кога конечно ќе заврши војната во Украина) да одат во Москва и тврдат дека не би, но да не биле прашани. И тие не би ги заострувале дополнително односите ниту сега, бидејќи и покрај сите санкции и проблеми, германскиот извоз во Русија повторно расте.
Сепак, неподготвеноста на Берлин да даде дозвола за извоз на леопарди во Украина не е речиси најголемиот проблем што го нарушува француско-германскиот сојуз. На пример, заедничкиот француско-германски проект за развој на нов тенк оди толку бавно и невешт што германската компанија Rheinmetall AG самостојно разви нов тенк Panther KF51 (со целосно нов пиштол од 130 mm) и го понуди на Бундесверот и странски клиенти.
Проблем има и со развојот на борбениот авион од шестата генерација
Ништо подобра не е ситуацијата со развојот на француско-германско-шпанскиот борбен авион од шестата генерација, кој сериозно доцни. Особено во споредба со британско-италијанско-јапонскиот проект Tempest. Во меѓувреме, Берлин одлучи да купи американски авиони од петтата генерација Ф-35, што не беше добро прифатено во Париз, што стравува дека Германија може да се откаже од заедничките одбранбени проекти.
има и несогласувања околу зајакнувањето на европската одбрана што не би зависела од НАТО (читај САД). Претседателот Макрон силно се залага за независност, додека канцеларот Шолц не е толку ентузијаст. Сепак, (западните) Германци удобно живееја под американскиот „безбедносен чадор“ повеќе од седум децении.
Парите што Германија ги заштеди за одбрана ѝ овозможија да ја финансира една од најдарежливите социјални држави во светот. И речиси никој во Германија не гледа ни најмала причина зошто би морале да се откажат од тоа. Затоа, не е чудно што, според последните планови, Германија нема да ја исполни целта на НАТО да издвојува 2 отсто од БДП за одбраната ниту до 2033 година.
Руската агресија навистина промени нешто во Германија
Руската агресија против Украина промени нешто. Неколку дена по почетокот на агресијата, канцеларот Шолц најави популистички фонд од цели 100 милијарди евра исклучиво наменет за опремување на Бундесверот. Со цел да се смири домашната јавност, но и партнерите во НАТО. Тоа што неговата влада „заборави“ да ги зголеми буџетските средства за армијата на 2 отсто од БДП, не го привлече премногу вниманието на Германците.
Руските закани предизвикаа страв не само во Берлин, па канцеларот Шолц многу брзо собра сојуз наречен „Европска иницијатива за небесен штит“ од дури 14 земји (Хрватска не е меѓу нив) кои се подготвени да го кофинансираат купувањето на анти -ракетен систем кој ќе ги запре руските балистички ракети.
Проблемот е што Германците, сакајќи да добијат одбрана што е можно поскоро (најмногу пет години), го избраа израелско-американскиот систем Arrow 3. Така малку го налутија Вашингтон, кој очекуваше да го избере американскиот систем THAAD.
Макрон очекува европските сојузници да купат француско оружје
Но, тие исто така многу го налутија Париз, кој очекуваше, поточно бараше да се избере француско-италијанскиот систем Aster 30 Block 2 BMD. Но тој систем се уште е во развој и на Германците (и на сите останати) им се брза. Од друга страна, развојот на системот Arrow 3 е завршен и ставен во оперативна употреба. Згора на тоа, моментално се смета за најдобар противракетен систем во светот. Макрон, се разбирасепак, тој очекува европските сојузници да купат европски, т.е. француски.
Сè уште има проблеми во француско-германските односи. Европските санкции за руските енергетски компании само го интензивираа јазот меѓу Париз и Берлин. И додека Германците сонуваат за зелена транзиција и затворање на совршено функционални нуклеарни централи, Париз се залага за изградба на нови. Германската нуклеарна индустрија повеќе не е конкурентна на пазарот, додека француската е.
Франција одржува силна нуклеарна индустрија
Резултатот е дека Франција одржува силна нуклеарна индустрија главно поради потребата од изградба на подморници и носачи напојувани од таа моќ. Развојот на нуклеарни постројки е скап, но може многу добро да се исплати доколку се користи во нуклеарните централи.
Колку повеќе електрани, толку е поголем повратот на инвестицијата, имајќи предвид дека Европа планира значително да ја зголеми потрошувачката на електрична енергија поради забраната за продажба на автомобили и комбиња со бензински и дизел мотори, која важи од 2035 година.
Париз и Берлин се почесто се обвинуваат дека носат одлуки без консултации. Така канцеларот Шолц реши сам да отпатува во Пекинг иако претседателот Макрон инсистираше да одат заедно.
Берлин декларативно води проевропска политика, но всушност само ги штити своите интереси
Париз е многу погласен за намалување на економските врски со Кина, додека за Берлин тоа е многу чувствително прашање бидејќи германско-кинеските економски односи стануваат се посилни, а тамошното индустриско лоби тврди дека веќе направиле доволно жртви поради руските санкции и дека затоа тие се врски не смее да се допира.
На нешто помалку од една година од почетокот на руската агресија против Украина и Париз, стана јасно дека Берлин декларативно ќе води проевропска политика, но во реалноста само ќе ги штити сопствените интереси. Затоа, не е чудно што прославата на шеесетгодишнината од потпишувањето на Елисискиот договор беше донекаде млака и без ентузијазам, пишува Index.hr.
