Научниците ја анализирале крвта на пациентите кои имале продолжено ковид. Тие откриле дека овие пациенти имаат ниско ниво на серотонин.
Што може да се заклучи врз основа на тоа и каква е врската помеѓу серотонин, познат како хормон на среќата, и долгиот ковид, објаснува за РТС проф. д-р Марин Јукиќ од Фармацевтскиот факултет на Универзитетот во Белград.
Серотонинот е мала и многу важна молекула која прави многу во нашето тело, забележува професорот Јукиќ. Еволуциски е многу добро сочуван и го имаат сите животни, како и многу растенија.
„Во човечкото тело функционира токму така, како хормон на среќата. Одредени лекови кои се користат за лекување на анксиозност и депресија всушност се базираат на зголемување на серотонин во мозокот. Сепак, постои и на многу други места. Постои во цревата каде што ја одредува брзината на варење, па затоа имаме лекови кои по принципот на модулација на серотонин се всушност лекови против повраќање. Исто така, тој е одговорен за згрутчување на крвта, има важна улога и овде. Терморегулација, циклус на спиење и будност и многу, многу повеќе“, објаснува гостинот на Утринската програма на РТС.
Оптимално ниво на серотонин
Нивото на серотонин се мери рутински со биохемиска анализа на крвта и може да се направи во која било лабораторија. Меѓутоа, овие анализи не го мерат серотонин во мозокот, туку периферниот серотонин од крвта, што научниците го измериле во продолжената анализа на Ковид.
„Оптималните вредности се околу еден микромол, што изгледа прилично мало. Значи, нема многу, тоа е предмет на варијации и исто така, постојат различни стандарди во зависност од различни уреди, па она што е важно е пациентот, на пример, да го погледне референтниот опсег, бидејќи уредите се калибрирани да така измери“, додава тој.професор.
Серотонин во крвта се намалува бидејќи не внесуваме доволно хранливи материи од кои се синтетизира, а тоа е аминокиселината триптофан која ја добиваме од храната.
Храна која има многу триптофан е, на пример, чоколадото, забележува д-р Јукиќ, поради што се стекна со репутација дека чоколадото не прави среќни. Исто така, го има во повеќето намирници богати со протеини – јајца, месо, мешунки… Во случај на намалени вредности на серотонин, има многу последици, но не сите се директни.
„Значи, имаме промена во користењето на енергијата. Масното ткиво реагира, произведувајќи повеќе енергија. Целото тело го објаснува како стрес и тогаш сме поспани, малку побавни, малку помалку размислуваме и едноставно имаме целокупна тромост. Намалувањето на серотонин всушност укажува на шок состојба на телото каде што телото треба да се подготви за закана или да одговори на закана“, вели фармацевтот.
Токму тоа го покажаа резултатите од оваа студија. Научниците докажаа дека зголемената изложеност на интерферон алфа, што е една од работите што се случуваат и кај акутниот и кај продолжениот ковид, го намалува нивото на серотонин. Значи, серотонинот е показател дека имунолошкиот систем никогаш не го направил тоа што требаше да го направи.
„Значи, или патогенот, односно проблемот, останал некаде во телото и имунолошкиот систем сè уште се обидува да го искорени, или едноставно имунолошкиот систем имал некои погрешни информации и на тој начин останал многу активен и потоа го одржува телото во оваа состојба во која ги имаме сите симптоми кои всушност ги имаме во самиот ковид“, додава тој.
Што може да се заклучи од резултатите од истражувањето
Студијата опфати пациенти кај кои продолжениот ковид траеше 24 недели и имаше 50 испитаници во примерокот. Параметрите се измерени кај оние кои имале продолжен КОВИД и кај оние кои закрепнале.
Тие заклучија дека кај пациентите со пролонгиран ковид, нивото на серотонин е пониско и дека метаболизмот на серотонин е интензивен. Резултатите беа повторени во три други независни студии и во две од тие три беше докажано дека се јавува и дефицит на серотонин.
„Меѓутоа, се разбира, со овие работи што ги забележувате во ретроспектива, потребни се многу пациенти за едноставно да се дојде до прецизни резултати“, забележува проф. Јукиќ додава дека намалувањето на серотонин не е главната причина, туку проблемот е продолжениот имунолошки одговор.
Тој, исто така, посочува дека она што може да го претставува серотонин е многу добар биомаркер, кој може да го привлече вниманието на лекарите кои имаат таков пациент, дека, на пример, во некоја перспектива, ако беше неколку недели по Ковид и пациентите се уште се чувствуваат лошо, можеби серотонин може да се измери и да се види како да се третираат овие пациенти.
Како да го вратите серотонинот кај продолжениот ковид?
Постојат многу механизми со кои нивото на серотонин може да се врати по природен пат, сепак, нагласува професорот.l
Кај пациентите со продолжен КОВИД, оваа рамнотежа е нарушена и не може така лесно да се врати.
„Во тој случај потребно е да се постапи по причината, односно да се смири имунолошкиот одговор и да се најде причината поради која се активирал. Можеби некој остаток на патоген е сè уште присутен. Но, исто така, се разбира, исхраната е многу важна. Значи, диета богата со триптофан, бидејќи без него серотонин не може да се надополни“, заклучува проф. д-р Марин Јукиќ.
