Постојат многу причини зошто западните лидери не го сакаат турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган. За време на неговото 20-годишно владеење, турскиот претседател затвора новинари и опозициски лидери, жестоко ги разби демонстрантите и лошо управуваше со економијата.
На надворешнополитичкиот фронт, неприкосновениот моќник ѝ се додворуваше на Русија, започна интервенција во Сирија и го искористи своето право на вето во НАТО за да ја блокира Шведска да се приклучи во клучниот момент за алијансата – руската инвазија на Украина.
Како и да е, постои една причина зошто лидерите на Европската унија може да го пропуштат старечкиот лидер доколку тој загуби од центристичкиот противкандидат Кемал Киличдароглу кога Турците ќе излезат на изборите на претседателските избори во недела на 14 мај. Ердоган на власт, особено кога станува се поавторитарен во последните години, и дозволи на ЕУ да го заобиколи прашањето дали Турција треба да се приклучи на нејзините редови.
За многу европски политичари, Ердоган беше корисна политичка алатка за изолација, дозволувајќи му на Брисел легитимно да отфрли каква било сериозна дискусија со Анкара за членството. Неговото сè понеприфатливо однесување додека ги затвора политичките противници и се бори со нормите на владеењето на правото и даде политичка покритие на ЕУ да го избегне ова прашање – а промената на режимот може да го промени тоа, како што пишува Политико.
„Она што го видовме во изминатите години е дека Турција и ЕУ се движат во спротивни насоки“, вели Селим Кунералп, поранешен турски амбасадор во Европската унија.
„За време на Ердоган, Турција се оддалечи од европските вредности – пристапниот процес е целосно закочен, со што идејата Турција да стане членка на Европската унија повеќе не е веродостојна цел“, додава тој.
Приказната за односите меѓу ЕУ и Турција датира повеќе од 60 години. Турција уште во 1959 година поднесе барање за приклучување кон Европската економска заедница (ЕЕЗ), претходник на ЕУ, што доведе до потпишување на Договорот од Анкара во 1963 година.
Додека серијата државни удари и економската и политичката нестабилност го ставија на втор план прашањето за интеграцијата на Турција во ЕУ, до 1980-тите процесот на пристапување повторно се најде на дневен ред. Турција поднесе барање за приклучување кон ЕЕЗ во 1987 година. Една деценија подоцна, таа доби кандидатски статус, а земјата почна да презема значајни чекори за исполнување на критериумите за пристапување.
Во тоа време Ердоган дојде на власт. Реформистичкиот лидер на новата Партија на правдата и развојот (АКП) зборуваше за плурализам, демократија и хармонија, па дури и отвори мировни преговори со Курдистанската работничка партија (ПКК).
Тој започна да работи, воведувајќи реформи што ја доближија Турција до исполнување на критериумите на ЕУ, како што е промената на законот за војската за да ја стави под цивилна контрола – иако промената беше пофалена од Европската комисија во тоа време, токму оваа промена ја постави основата за Ердоган подоцна да преземе силна контрола над армијата.
По краткиот „меден месец“, односите на Анкара со Брисел се влошија. Ердоган е сè пофрустриран поради бавното темпо на пристапување во ЕУ, а неколку земји-членки јасно ставија до знаење дека повеќе од неволно сакаат да ја примат Турција во европскиот клуб. Оваа дихотомија ја постави сцената за растечки јаз.
Голем број фактори се причина за влошување на односите, при што двете страни со прст вперуваат една кон друга.
Одлуката на Брисел да го прифати Кипар за членка во 2004 година е постојан камен на сопнување. Турција го окупира северниот дел на островот од 1974 година, проблем што Никозија сака да го реши пред да се согласи за поблиски врски меѓу ЕУ и Анкара.
Исто така, постои т.н Ефектот на Саркози. Имено, тогашниот француски претседател Никола Саркози во 2011 година престојуваше во кратка, петчасовна посета на главниот град на Турција. Неврзано џвакајќи гуми за џвакање при неговото пристигнување во Анкара, неговата порака беше јасна – членството на Турција во ЕУ е неприфатливо за Париз. Повеќе официјални лица изјавија за Политико дека посетата е пресвртница за Ердоган.
Во исто време, свртувањето на Ердоган кон авторитаризам означи крај на изгледите за членство на земјата во ЕУ. Неговото брутално задушување на протестите во паркот Гези во 2013 година навестуваше уште подраконски одговор на неуспешниот обид за државен удар во 2016 година. изгледите на минимум.
Неговото владеење со железна тупаница беше спротивно на критериумите од Копенхаген, услови кои секоја земја што сака да се приклучи на ЕУ мора да ги исполни, кои вклучуваат гаранции во однос на владеењето на правото, човековите права и заштитата на малцинствата. До 2018 година, на лидерите на ЕУ им беше доста – во изјавата на Европскиот совет отворено беше наведено дека преговорите за пристап на Турција „дојдоа во застој“.
Големото прашање што виси околу односите ЕУ-Турција е дали тоа ќе се промени откако Турците ќе излезат на гласање во недела. Тие избори, за кои претходно се сметаше дека се пораз на Ердоган, стр
