Нема бегање од петок 13-ти! Овој ден се повторува на секои 400 години и тоа 688 пати. Сè што можеме е да нурнеме во историјата и да видиме дали бројката и денот навистина се толку проблематични? Не, бројот 13 всушност бил среќен број во старите пагански времиња, но тоа се сменило со доаѓањето на црквата и со уште еден друг факт – тој бил број на жените и плодноста, верување кое било делумно изгубено кога мажите го земале кормилото.
Најпросто речено, 13 е број на промената, кога во вашиот живот ќе заврши некој циклус од 12 фази. Зошто пак 12? Дванаесетката е број кој многу народи и култури го користеле. Не случајно има 12 часа уште од времето на Вавилон и 12 месеци во годината. Бројот е погоден затоа што е делив и со 2, и со 3 и со 4. Исто така тука се:
12 богови на Олимп (и многу други пагански религии)
12 знаци на зодијакот
12 подвизи на Херакле
12 племиња на Израел
12 Исусови апостоли
12 наследници на Мухамед во шиитскиот ислам
Тринаесетката доаѓа во центарот на овие дванаесетмина. Тоа е промената или оној кој се променува. На пример, ако има 12 апостоли, Исус е во центарот, Херакле е во центарот на своите 12 подвизи и така натаму. Во геометријата, ако имаме тринасет топчиња, можеме да ги наредиме во форма на ѕвезда, каде во средина ќе биде 13-тиот.
Бројот 13 е значаен и во математиката. Го има во дијагоналата на американскиот долар и исто така е прост број, што значи е делив само со себеси и со 1.
13 менструации за да ја изброиме годината
Другото објаснување е плодноста и врската со големите божици-мајки од времето на матријархатот. Дали знаете дека секоја жена има меѓу 12 и 13 менструации годишно, исто како месечевите мени, а дека множејќи ја 13-ката старите народи ги броеле деновите во годината? Бидејќи знаеле дека годината има повеќе од 360 денови и дека 30 х 12 нема да им заврши работа. Постепено ова мерење било наречено „календар“ по божицата-мајка Кали од Индија. Во Македонија уште од времето на неолитот божицата Ма, а денес Богородица се заштитнички на земјата.
Адам бил протеран од рајот на петок 13-ти
Но, човештвото набргу влегува во патријархат и тоа ја менува приказната. Уште во железното време оружјето добива значење, а со него ракуваат само мажите. Понатаму доаѓаат монотеистичките религиите кои полека ја отфрлаат оваа бројка, но и самиот култ кон денот петок.
Во христијанството петок станува денот на првобитниот грев, денот на смртта на Исус, денот на јавните бесења, во комбинација со 13, бројот на чекори на бесилка, бројот на намотките на јажето во јамката на џелатот. Петок беше денот кога Адам беше протеран од рајот, денот кога се покаја, денот кога умре и денот кога беше кремиран. И токму во петок – Велики петок – Христос беше убиен на крстот.
Дури и кај тарот-картите бројот на картата на смртта е 13. Но, дали таа буквално преставува смрт или нешто друго?
Черчил и Рузвелт се плашеле од 13-ката
Стравот од бројот 13 е најраспространето суеверие во западниот свет. Имаме дури и име за тоа: трискаидекафобија. Винстон Черчил, на пример, одбивал да седи во редот 13 во театар или во авион. Џеј Пол Гети и Френклин Делано Рузвелт и Наполеон исто така страдале од ова. Кристофер Колумбо впловил во Америка на 13 октомври 1492 година, па намерно го променил датумот во 12-ти.
Кога Колумбо се сретнал со доморотците во Колумбија, тие веќе знаеле да избројат 13 месечеви мени и им значеле многу во верувањата. Во древниот Израел, 13 бил осветен број. На 13-годишна возраст и денес момчињата бидуваат иницирани во возрасната еврејска заедница.
Вештерките си ја сакаат 13-ката
Во Вика, религијата на вештерките, односно традицијата на паганската божица на Стара Европа, причесниците се состануваат во збиранки од 13 учесници. Египќаните верувале дека животот има 13 фази, од кои последната е смртта, транзицијата кон вечниот живот. Не постои смрт туку вечна реинкарнација.
Петок или сабота, вечната дилема
Евреите ширум светот сè уште го започнуваат празнувањето на саботата на зајдисонце во петок навечер кога ја покануваат „сабатната невеста“. Кај муслиманите, петок е де факто сабота. Петок е денот на Фриг, нордиската божица на љубовта и сексот, на плодноста и креативноста. Нејзиното име станало англо-саксонска именка за љубов, а во 16 век, фриг еволуирал во денешната именка „fuck“. Но, зборот доаѓа од Фреја, што всушност значи земја, мајка-земја.
Во медитеранските земји, Фреја ја знаеме како Венера. На латински, петок е Денот на Венера, Dies Veneris, Vendredi на француски, а Venerdi на италијански и Viernes на шпански.
Богот Локи, Валхалата и 13-ката
Тринаесетката е поврзана и со старонордиската митологија. Во оваа приказна, 13 богови седнале да вечераат во Валхала кога богот Локи влегува како непоканет гостин. Локи прави подготовки за Ходер, слепиот бог на темнината, за да го гаѓа Балдер Убавиот, богот на радоста и радоста, со стрела со врвови од имела.
Откако Балдер умира, Земјата паѓа во темнина и целиот свет паѓа во жалост.
Кинезите и Хиндусите ја сакаат и бројката и петокот
Во Кина бројот 13 се поврзува со среќа, а не со лоша среќа. Истата разлика ја има во Италија и петок 17-ти се смета за ден за лоша среќа таму. Петок или Шукравар е посветен на Шакти, Мајката божица на Хиндусите и тоа го прави денот да биде ден на среќа.
