Научниците за загадувањето на воздухот како причина за рак на белите дробови кај непушачите Научниците објавија оваа недела дека го идентификувале механизмот со кој загадувањето на воздухот предизвикува рак на белите дробови кај непушачите, откритие што еден експерт го поздрави како „важен чекор за науката – и за општеството“. Истражувањата ги илустрираа здравствените ризици од ситните честички произведени од согорувањето на фосилните горива, предизвикувајќи нови повици за поитни активности за борба против климатските промени. ПОВРЗАНИ ВЕСТИ Студија: Загадувањето на воздухот го скратува животниот век за повеќе од две години ЗДРАВЈЕ 14 јуни 2022 година 2 Генетичарите ја истражуваат причината за ракот на белите дробови кај непушачите ЗДРАВЈЕ 15 септември 2021 година 4 Рак на белите дробови – кога да се консултирате со лекар, што треба да прават пушачите по 40-тата година од животот ЗДРАВЈЕ 01 август 2021 година 27 Ова, исто така, може да го отвори патот за ново поле на превенција од рак, според Чарлс Свантон од британскиот институт Френсис Крик. Свантон го претстави истражувањето, кое сè уште не е објавено во рецензирано списание, на годишната конференција на Европското здружение за медицинска онкологија во Париз. Долго време се сметаше дека загадувањето на воздухот е поврзано со поголем ризик од рак на белите дробови кај луѓето кои никогаш не пушеле. „Но, навистина не знаевме дали загадувањето директно предизвикува рак на белите дробови – или како“, изјави Свантон за АФП, пренесува Science Alert. Традиционално, се сметаше дека изложувањето на канцерогени материи, како што се оние во чадот од цигарите или загадувањето, предизвикува мутации на ДНК кои потоа стануваат рак. Но, имаше „незгодна вистина“ за овој модел, рече Свантон: Претходните истражувања покажаа дека мутациите на ДНК можат да бидат присутни без да предизвикаат рак и дека повеќето канцерогени на животната средина не предизвикуваат мутации. Неговата студија сугерира поинаков модел. Идната пилула против рак? Истражувачки тим од Институтот Френсис Крик и Универзитетскиот колеџ во Лондон ги анализираше здравствените податоци на повеќе од 460.000 луѓе во Англија, Јужна Кореја и Тајван. Тие откриле дека изложеноста на фини честички од загадувањето ПМ2,5, кои се со дијаметар помал од 2,5 микрони, доведува до зголемен ризик од мутации во генот EGFR. Во лабораториски студии на глувци, тимот покажа дека честичките предизвикуваат промени во генот EGFR, како и во генот KRAS, кои се поврзани со рак на белите дробови. Конечно, тие анализирале речиси 250 примероци од човечко белодробно ткиво кое никогаш не било изложено на канцерогени материи од пушење или големо загадување. Иако белите дробови биле здрави, тие откриле мутации на ДНК во 18 проценти од генот EGFR и 33 проценти од генот KRAS. „Тие само седат таму“, рече Свантон, додавајќи дека се чини дека мутациите се зголемуваат со возраста и дека сами по себе веројатно не се доволни за да предизвикаат рак. Но, кога клетката е изложена на загадување, таа може да предизвика „одговор на заздравување на раните“ што предизвикува воспаление, рече Свантон. И ако таа клетка „содржи мутација, тогаш таа ќе формира рак“, додаде тој. „Обезбедивме биолошки механизам зад она што претходно беше енигма“, рече Свантон. Во друг експеримент на глувци, истражувачите покажаа дека антителото може да го блокира посредникот наречен интерлеукин 1 бета, кој предизвикува воспаление, спречувајќи рак. Свантон рече дека се надева оти откритието „обезбедува плодна почва за иднината на она што би можело да биде превенција од молекуларна рак, каде што можеме да им понудиме на луѓето апчиња, можеби секој ден, за да го намалиме ризикот од рак“. Револуционерно истражување Сузе Делалоз, која ја води програмата за превенција од рак на францускиот институт Густав Руси, а која не беше вклучена во студијата, рече дека истражувањето е прилично револуционерно и додаде дека „практично немавме претходна демонстрација на овој алтернативен начин на формирање на рак“. . „Студијата е доста важен чекор за науката, а се надевам и за општеството“, изјави таа за АФП. Таа додаде дека ова отвора огромни врати, како за знаење, така и за нови начини за спречување на ракот. „Ова ниво на демонстрации мора да ги принуди властите да дејствуваат на меѓународно ниво“, додаде таа. Тони Мок, онколог од кинескиот универзитет во Хонг Конг, го нарече истражувањето „возбудливо“. „Ова значи дека можеме да прашаме дали во иднина ќе биде возможно да се користат скенови на белите дробови за да се бараат преканцерозни лезии во белите дробови и да се обидеме да ги смениме со лекови како што се интерлеукин 1 бета инхибиторите“, рече Мок. Свантон го нарече загадувањето на воздухот „скриен убиец“, укажувајќи на истражувањето кое проценува дека е поврзано со смртта на повеќе од осум милиони луѓе годишно, приближно исто толку поврзано со тутунот. Други истражувања ги поврзуваат ПМ2,5 со 250.000 смртни случаи годишно само од рак на белите дробови. „Јас и ти имаме избор дали да пушиме или не, но немаме избор за воздухот што го дишеме“, рече Свантон, кој е и главен клиничар во Cancer Research UK, кој беше главен финансиер на истражувањето. Тој исто така додаде дека веројатно пет пати повеќе луѓе се изложени на нездраво ниво на загаденост отколку тутунот и дека тоа е глобален проблем.
