Научниците открија зошто некои пушачи никогаш не добиваат рак на белите дробови
Меѓу пушачите кои никогаш не заболуваат од рак на белите дробови, научниците пронајдоа својствена предност.
Пушењето е најважниот фактор на ризик за рак на белите дробови. Во САД, пак, цигарите се одговорни за 90 отсто од смртните случаи од рак на белите дробови. Најсигурен начин да се заштитите од рак на белите дробови е да не пушите. Сепак, не сите пушачи добиваат рак на белите дробови. Научниците долго време се прашуваа зошто, а новата студија објаснува дека причината може да се припише на генетиката.
Меѓу пушачите кои никогаш не заболуваат од рак на белите дробови, научниците открија вродена предност. Клетките што ги опкружуваат нивните бели дробови се со помала веројатност да мутираат со текот на времето. Резултатите од студијата – објавени во научното списание Nature – покажуваат дека кај некои поединци гените за поправка на ДНК се поактивни. Ова исто така може да ги заштити редовните пушачи од рак, пишува ScienceAlert.
Истражувачите ги проучувале генетските профили земени од бронхиите на 14 непушачи и 19 пушачи, вклучувајќи ги и оние кои ретко пушат и оние кои пушат многу често. Површинските клетки земени од белите дробови на учесниците беа секвенционирани за да се измерат мутациите во нивниот геном.
„Овие клетки можат да живеат со години, па дури и децении и можат да акумулираат мутации со возраста и пушењето“, објасни епидемиологот и пулмолог Сајмон Спивак од Медицинскиот факултет Алберт Ајнштајн. Од сите клетки во белите дробови, ракот е најпогоден, додаде тој.
Не сите пушачи се подеднакво изложени на ризик
Резултатите од студијата, според истражувачите, недвосмислено покажуваат дека мутациите во белите дробови се зголемуваат со возраста, а оштетувањето на ДНК е позначајно кај пушачите. Чадот од тутун долго време е поврзан со предизвикување оштетување на ДНК во белите дробови, а новата студија покажува дека не сите пушачи се подеднакво изложени на ризик за развој на рак на белите дробови. Количеството испушени цигари е поврзано со стапката на клеточни мутации, а по околу 23 години пушење по една кутија дневно, овој ризик достигнува врв.
„Пушачите кои најмногу пушеле, исто така, немале најмногу мутации“, истакна Спивак. Податоците покажуваат дека поединците можеле да живеат долго и покрај честото пушење бидејќи нивните тела имаат способност да ги инхибираат понатамошните мутации. Ова може да се должи на фактот дека нивните системи за поправка на оштетување на ДНК или детоксикација поради чадот од цигарите се добри, додаде Спивак.
Генетиката не е единствениот фактор во развојот на ракот
Резултатите од студијата би можеле да објаснат зошто некои пушачи никогаш не добиваат рак на белите дробови и зошто туморите се јавуваат кај непушачите. Иако се чини дека токсичниот чад предизвикува дополнителни мутации во клетките на белите дробови, дали мутациите ќе се развијат во тумори зависи од тоа колку добро телото може да ја поправи ДНК или да го намали оштетувањето на ДНК.
Гените вклучени во поправката на ДНК можат да бидат наследни или стекнати. Замолчувањето на овие гени, сепак, е поврзано со развојот на туморот во минатото истражување. Но, гените не се единствениот фактор кој влијае на ризикот од развој на рак. Факторите на животната средина, како што е исхраната, се исто така важни, бидејќи развојот на хранливи материи може да биде под влијание и на хранливите материи.
Зошто некои луѓе подобро ја поправаат оштетената ДНК сè уште не е познато. Ова е сложено прашање, а новите наоди сугерираат дека овој процес е тесно поврзан со развојот на рак на белите дробови.
Генетичарот Јан Вијг рече дека сега сакаат да развијат нови тестови за да ја измерат нивната соодветност за поправка или детоксикација на ДНК. Ова исто така би го олеснило проценувањето на ризикот од развој на рак на белите дробови.
