Словенечката министерка за надворешни работи Тања Фајон не е оптимист за иднината. Како што нагласи таа на почетокот на 26. конференција на словенечката дипломатија, која почна во Брдо при Крање, на светската сцена има се повеќе расцепканост и поделеност, а конкуренцијата меѓу светските сили се зголемува. Во своето воведно обраќање министерката зборуваше за најгорливите теми кои ги карактеризираат светските политички настани и за приоритетите на словенечката надворешна политика. Како прв приоритет на нашата земја во наредните месеци таа ја истакна кандидатурата на Словенија за непостојана членка на Советот за безбедност на ОН.
Во Брдо при Крање започна дводневната консултација на словенечката дипломатија. Ова е веќе 26-та консултација, но прва откако Тања Фајон го презеде раководството на словенечката дипломатија. Централни теми на конференцијата ќе бидат промените во надворешнополитичката стратегија на Словенија, улогата на Словенија во Европската унија и светот, како и зајакнувањето на економската, јавната, научната и културната дипломатија.
Министерката Фајон го започна својот воведен говор со „тажниот заклучок“ дека светските трендови не даваат оптимистичка слика за иднината. „Напротив, тие раскажуваат приказна за зголемена фрагментација и поделеност на светската сцена; зголемена конкуренција меѓу светските сили. Сето ова ја поткопува ефективноста на мултилатералниот систем кој се справува со глобалните предизвици, како што се сиромаштијата и климатските промени“, нагласи таа. Според Тања Фајон, регионите во светот стануваат се пооддалечени, улогата на меѓународните организации се заменува со неформални средини, Советот за безбедност на Обединетите нации е суштински блокиран, како и Организацијата за безбедност и соработка во Европа (ОБСЕ). „Во меѓународната политика, ерата на глобализација полека се заменува со деглобализација и протекционистички тенденции“, посочи шефот на дипломатијата.
Војната во Украина, потенцијалите на Африка и климатските промени излегуваат од агендата
Министерката Фајон се задржа на најгорливите прашања кои денеска го тресат политичкиот под на меѓународната заедница. Според неа, желбата на Словенија е иста како и желбата на Украинците – што поскоро да завладее мир. Според министерот, засега нема услови за тоа, но Словенија ќе ги поддржи премиерите и траен мир кога ќе се воспостават услови за „почеток на искрен дијалог“. Кога тоа ќе се воспостави, „ќе биде најважно – покрај обновата на Украина – да воспоставиме дијалог со Русија и со тоа да спречиме појава на студена војна во Европа“.
Без оглед на тоа што се случува во Украина, одамна е јасно, според Фајон, „дека центарот на гравитација на светската политика јасно се движи кон Азија“. Овој континент ќе претставува приближно половина од светскиот БДП до 2040 година.
Континентот на кој, според министерката Фајон, „потребно е поголемо внимание од Западот“, е Африка. Една од причините е растот на населението и зголемената миграција, а втората е енергетскиот потенцијал на овој континент (нафта, гас, сончева и геотермална енергија). Како што рече и Фајон, Африка има „потенцијал да ја замени Кина и како извор на клучни минерали – боксит, кобалт, бакар, литиум и никел, кои се од витално значење за индустријата“.
Шефот на словенечката дипломатија зборуваше и за климатските промени, кои за време на војната во Украина донекаде излегоа од агендата на Европската унија, а борбата против нив мора да стане „апсолутен приоритет на меѓународната заедница, без исклучок“. Таа, исто така, ја спомена растечката важност на водата, која се повеќе се сфаќа низ призмата на безбедноста, и сајбер нападите, кои „претставуваат предизвик за самата суштина на демократијата и другите наши фундаментални вредности“.
Приоритети на словенечката надворешна политика
Како прв приоритет на нашата земја во наредните месеци, министерката Фајон ја истакна кандидатурата на Словенија за непостојана членка на Советот за безбедност на ОН. Според министерот, доколку Словенија успее во оваа кандидатура, ќе и се отворат многу врати во светските метрополи.
Прочитајте повеќе: Словенија против Белорусија: зошто би било добро Словенија да успее
Таа ја истакна и нејзината посветеност за соработка со сите соседни земји. „Сакаме да ги решиме сите отворени прашања со сите соседни земји, што не е секогаш лесно и брзо“, нагласи таа.
Таа ја наведе и грижата за словенечката економија и нејзината интернационализација како надворешнополитички приоритет. Истовремено, таа изрази желба за зајакнување на мрежата на економски советници и зголемување на бројот на амбасади. Таа укажа и на важноста на културна и научна дипломатија. Како еден од овогодинешните конкретни проекти таа го наведе домаќинството на дипломатска конференција на која требаше да се подготви текстот на новата меѓународна конвенција за взаемна правна помош во истрагата и гонењето на најтешките меѓународни злосторства. На оваа консултација, меѓу другото, ќе биде претставена и нова надворешна политичка стратегија. МНР подготвува и измени на законот за надворешни работи.
