Астрономите открија космичка мегаструктура во облик на прстен со дијаметар од 1,3 милијарди светлосни години, чиja големина веројатно ќе направи да треба однов да ја напишеме историјата на универзумот. Големиот прстен, како што го нарекуваат, ја побива досегашната теза дека универзумот е ист во сите насоки – нешто што го нарекувавме „космолошки принцип“.
– Од сегашните космолошки теории не мислевме дека структури од овој размер се можни – рече Алексија Лопез, докторанд на Универзитетот во Централен Ланкашир којa ја воделa анализата, пишува Гардијан.
Таканаречениот Голем прстен е веројатно една од најголемите структури кои некогаш се видени на небото со телескоп. Тој е оддалечен повеќе од 9 милијарди светлосни години од Земјата. Кога би бил поблиску би бил видлив и со голо око, но неговиот дијаметар на ноќното небо би бил еквивалентен на 15 полни месечини.
Ако постои олку голема структура во универзумот, тогаш постои ли граница за тоа колку се големи небесните тела? Она што знаеме дека во изминатите години расте бројот на вакви големи изненадувачки структури.
Други вклучуваат џиновски лак, кој се појавува веднаш до Големиот прстен и исто така беше откриен од Лопез во 2021 година. Космолозите ја пресметуваат сегашната теоретска граница на големината на структурите да биде 1,2 милијарди светлосни години, но токму Големиот прстен и Џиновскиот лак, кои опфаќаат околу 3,3 милијарди светлосни години, ја прекршија оваа граница.
Интересно е што двете структури се на исто растојание од Земјата, во близина на соѕвездијата на Воловар Пастирот, што ја зголемува можноста тие да се дел од поврзан космолошки систем.
– Овие необичности постојано влегуваат под тепих, но колку повеќе ќе наоаѓаме толку повеќе ќе треба да се соочиме лице в лице со фактот дека можеби нашиот стандарден модел треба да се преиспита. Најмалку што може да се рече е дека ова е нецелосна слика. Како максимум ни треба сосема нова теорема на космологијата – вели Лопез.
Големиот прстен е откриен со анализа на податоците од Sloan Digital Sky Survey (SDSS), каталог на далечни квазари. Овие објекти се толку светли што можат да се видат од милијарди светлосни години далеку и делуваат како џиновски, далечни светилки, осветлувајќи ги интервентните галаксии што нивната светлина поминува по пат и кои инаку би останале невидени.
Лопез и нејзините колеги користеле неколку различни статистички алгоритми за да идентификуваат потенцијални структури од големи размери и се појавил Големиот прстен. Структурата изгледа како речиси совршен прстен на небото, но понатамошната анализа откри дека има повеќе форма на намотка, како шраф, која е порамнета лице в лице со Земјата.
Космолозите не се сигурни каков механизам би можел да ја предизвика структурата. Една од можностите е тип на акустични бранови во раниот универзум, познат како барионски акустични осцилации, што може да доведе до сферични обвивки во распоредот на галаксиите денес. Друго објаснување е постоењето на космички жици. Се претпоставува дека тоа се „дефекти“ во ткаенината на универзумот што би можеле да предизвикаат згрутчување на материјата по големи издолжени линии.
