Летонија, балтичка земја која се граничи со Русија со население од 1,9 милиони, стравува од одмазда од Москва поради нејзината одлука да ги отстрани спомениците од советската ера, а некои стравуваат од инвазија.
Летонскиот парламент на 12 мај усвои одлука за отстранување на спомениците, вклучувајќи го и гигантскиот во главниот град Рига. Отстранувањето може да се направи наесен. „Веруваме дека Русија ќе се обиде на некој начин да се одмазди“, изјави лице од канцеларијата на Европската комисија во Рига, кое сакаше да остане анонимно. „Можеби тие некако ќе нападнат латвиски објекти, стоки, ќе хакираат веб-страници или ќе возвратат на некој друг начин“, додава тој за Хина.
Пред пет месеци Русија ја нападна Украина, исто така поранешна членка на Советскиот Сојуз, па Летонија стравува од вооружен конфликт и на нејзина територија. „Некои семејства како моето се подготвуваат за тоа сценарио. Жените и децата ќе ја напуштат земјата со автомобили, а мажите, од кои многумина имаа некој вид на обука, остануваа да се борат“, вели истиот извор.
За разлика од Украина, Летонија е членка на воената алијанса на НАТО предводена од Соединетите држави, така што потенцијалниот напад врз неа ќе ги обврзе другите членки да интервенираат.
Во срцето на Рига има зграда која во 1970-тите беше архитектонски симбол на Советскиот Сојуз, а во 1993 година беше претворена во „Музеј на окупацијата“, финансиран од донации и пари од билети.
Минатиот месец беше изложена изложба на експонати од 51-годишниот период во кој Латвија беше дел од Советскиот Сојуз од 1940-1941 година, потоа Германија од 1941 до 1944 година и повторно Советскиот Сојуз од 1944 до 1991 година, кога се стекна со независност. беше обновен. „Тоа остави лузна“, вели 38-годишниот водич Николајс додека на група посетители им покажува мапа на ѕидот и опис на гулазите, работните логори во Сибир каде што биле испраќани политички неистомисленици.
Бабата на Николај е Летонка, а дедо му Русин.
Улица на независноста на Украина
Летонија е 30 отсто етнички Руси, од кои многумина се потомци на работници кои емигрирале таму од други делови на Советскиот Сојуз по Втората светска војна.
Некои од нив носат цвеќе на споменикот секој мај, на денот на победата над нацистичка Германија. Руската амбасада во Рига обично организира настани на тој ден.
Но, зградата на руската амбасада деновиве ја обезбедуваат три полициски возила, дење и ноќе.
Градските власти улицата каде што се наоѓа амбасадата ја преименуваа во „Улица на украинската независност“. На ѕидот спроти зградата, рускиот претседател Владимир Путин е насликан со глава на труп, додека околу него се наредени украински знамиња и повици за прекин на војната.
Во исто време, Летонија ги зголемува трошоците за вооружување. „За оваа цел веќе надминавме 2 отсто од БДП и се движиме кон 2,5 отсто“, изјави летонскиот премиер Кришјанис Каринш. „Ги зголемуваме нашите расходи, а исто така и нашите партнери во НАТО. Со работна сила, опрема и способност, ние сме на безбедна територија“, додаде тој минатиот месец во Рига.
Николајс продолжува да прикажува експонати во „Музејот на окупацијата“, каде во последните недели дневно поминуваат околу 200 посетители.
Меѓу експонатите е и бела маица со тенк и срп и чекан нацртан во црвено, на која пишува: „Русија – светска турнеја. Од 1944 година до денес“. „Луѓето ја гледаат сличноста помеѓу тогаш и денес. Веруваме дека ќе расте бројот на посетители“, вели Николајс.
