Косовскиот премиер Аљбин Курти рече – прво де факто признавање, па ќе зборува за Заедницата на српски општини, бидејќи не може, како што вели, дај кафе без филџан.
„Им кажав гласно, кратко и јасно – не можам да ви дадам кафе без шолја. Де факто прво признавање. Оти, кој е правен, правен извор на таа ЗСО – дали е тоа Уставот на Косово или Уставот на Коштуница. Ако е Уставот на Косово, јас сум тука како премиер на Косово, ако е Уставот на Коштуница – зошто вие самите не го креирате, зошто јас? Ако правниот и правен извор е Уставот на Србија, тогаш зошто дојдовте овде во Брисел да преговарате со мене? Преговорите со мене имаат смисла бидејќи правен, правен извор на таа Заедница е Уставот на Косово, но тоа не беше прифатено“, рече Курти, одговарајќи на прашања на новинарите денеска во Приштина, на заедничката конференција со шефот на преговарачкиот тим. Бесник Бисљими.
Тој додава дека разговарале за заедницата, преговарале за нацрт-статутот, но оти, како што вели, српската страна – не само претседателот туку и Владата – „не сака да разговара за духот, карактерот на таа Заедница на Општините“.
„Ако извршните органи го сакаат тоа ЗСО, од кого ќе го земат? Од мојата влада? Не сум лесен човек да ми ги одземат надлежностите… Од општините на Ахтисари? Ова веднаш се коси со Уставот на Косово. Во Републиката нема вакуум. Ако сакате извршни овластувања, тогаш треба да ги земете од некаде. Извршните овластувања ги има мојата влада, општините, оние со српско мнозинство се привилегирани и Кфор. Од каде ги добиваат овие надлежности? Мора да дојдат од некаде. Тоа е главниот проблем што се однесува до ЗСО“, изјави тој.
Тој се осврна и на Договорот од Брисел во 2013 година, нарекувајќи го „најдраг договор за Србија“. „Самиот претседател Вучиќ го прекрши на 10 декември минатата година, кога испрати пет писма до пет земји од ЕУ кои не го признаа Косово и им порача да не ја прифаќаат официјалната апликација на нашата земја за членство во Европската заедница. А тоа е член 14 од тој договор од 2013 година, кој не е само за Заедницата на општините, туку и за интеграцијата на Србите на Косово. Но, таа интеграција веќе ја нема на северот, бидејќи на 5 ноември добија наредба од Белград да поднесат колективна оставка и да ги бојкотираат изборите. Република Косово не може да плати за политичката грешка и злонамерност на официјален Белград“, рече тој.
Потенцирајќи дека никогаш не го поистоветува народот со државата, ниту населението со политичка партија, рече дека кога ќе каже нешто за Српската листа „како огранок на СНС – реков за СЛ, а не за српскиот народ“, оценувајќи дека Српската листа ги застапувала нејзините интереси, а не волјата на српските граѓани.
„Вучиќ, Борељ и Лајчак ги синхронизираа позициите против Косово“
Курти оцени дека српскиот претседател Александар Вучиќ, високиот претставник на ЕУ за надворешна политика Јозеп Борељ и пратеникот на Унијата за дијалог Мирослав Лајчак ги „синхронизирале“ своите позиции против Косово пред неодамнешната средба во рамките на дијалогот меѓу Белград и Приштина во Брисел.
Курти наведе дека на средбата во Брисел на 14 септември отишол „со конкретен предлог“ заснован на принципот на инклузивност, што, според него, значи дека секој член од Основниот договор на двете страни треба да биде вклучен во секвенцискиот план за спроведување.
„Во анексот во три конкретни клаузули е утврдено дека секој член од Основниот договор мора да се спроведува и дека страните не смеат да изразуваат опструкции за ниту еден член. На првата билатерална средба со Бореља и Лајчак, од мене беше побарано веднаш да се пристапи кон процесот на преговарање за статутот дефиниран со член 7 од основниот договор во однос на членот 10. Стана јасно дека таков чекор не може да се направи без целосна договор за редоследот на спроведувањето на планот, особено што Вучиќ веќе извесно време изјавува дека не го прифаќа договорот со Косово и дека ќе го спроведе само според црвените линии на Србија“, рече Курти.
Тој оцени дека Србија и посредниците на ЕУ имаат „јасна позиција против Косово воопшто, а особено против Основниот договор“.
„Тие отидоа предалеку, или целосно ќе го спроведат Основниот договор или не можат да го спроведат само тоа што го сака Србија. Оваа логика е мртва и нема да оди понатаму. „Планот на Лајчак го спроведува она што Србија го бара“, рече Курти.
Тој рече дека на првата средба со претставниците на ЕУ во Брисел не е постигнат ниту „минимум договор“ бидејќи, според него, „ставот на Борељ и Лајчак бил дека редоследот на имплементација на договорот треба да се направи во таков начин дека тоа би било прифатливо дури и за Србија која сакаше Заедницата на српските општини како приоритет и отстранување на членовите во врска со меѓусебното фе факто признавање“.
„На трилатералната средба се соочив со сценарио кое Лајчак го смислил одамна. „По предлогот на планот за секвенционирање што го подготви Косово, претседателот на Србија и Лајчак реагираа со исто мислење и со исто координирано непочитување на тој предлог, наведувајќи дека тој е „многу“ нереален“, рече косовскиот премиер.
Курти рече дека „не измислил ништо, ниту додал ништо на планот“.
„Откако Вучиќ и Лајчак ме одбија едногласно, ги прашав дали Србија некогаш дала предлог за секвенционен план. Тоа е Лајчак со целосна сигурност рече дека и Србија има предлог. Им побарав некаков документ, но не ми дадоа. По многу инсистирање ми донесе документ за кој ми кажа дека е предлог на Србија за планот за нарачка“, рече Курти.
Тој ги отфрли како неточни изјавите на Лајчак од прес-конференцијата по средбата дека го одбил понудениот документ и дека Вучиќ го прифатил.
„Таквите информации се невистинити. Ваквиот документ на Лајчак беше отфрлен од вицепремиерот Бислими на 19 јули. Зошто оваа глупост и информација од кабинетот на Лајчак“, праша Курти.
