Луѓето со крвна група А имаат поголема веројатност да доживеат мозочен удар пред 60-годишна возраст во споредба со луѓето со други крвни групи, покажуваат истражувањата.
Крвните групи ја опишуваат богатата разновидност на хемикалии прикажани на површината на нашите црвени крвни зрнца. Меѓу најпознатите се оние наречени А и Б, кои можат да бидат присутни заедно како АБ, поединечно како А или Б или онаа наречена 0.
Дури и во овие главни крвни групи, постојат суптилни варијации кои произлегуваат од мутации во одговорните гени.
Во една студија објавена во 2022 година, истражувачите по геномика открија јасна врска помеѓу генот на подгрупата А1 и мозочниот удар со ран почеток.
Истражувачите здружија податоци од 48 генетски студии, кои опфатија приближно 17.000 луѓе со мозочен удар и речиси 600.000 контролни лица без мозочен удар. Сите учесници беа на возраст од 18 до 59 години.
Пребарувањето ширум геномот откри две локуси силно поврзани со претходниот ризик од мозочен удар. Едниот се совпадна со локацијата на гените за крвната група.
Друга анализа на специфични типови на гени на крвната група потоа откри дека луѓето чии гени кодирани за варијацијата од типот А имале 16 отсто поголеми шанси да доживеат мозочен удар пред возраст од 60 години, во споредба со популацијата на другите крвни групи.
За оние со ген за групата О1, ризикот беше 12 проценти помал.
Сепак, истражувачите забележаа дека дополнителниот ризик од мозочен удар кај луѓето со крвна група А е мал, така што нема потреба од дополнителна претпазливост или скрининг во оваа група.
„Сè уште не знаеме зошто крвната група А би претставувала поголем ризик“, вели васкуларниот невролог Стивен Китнер од Универзитетот во Мериленд.
„Но, тоа веројатно има врска со факторите на згрутчување на крвта, како што се тромбоцитите и клетките што ги обложуваат крвните садови, како и други циркулирачки протеини, кои играат улога во развојот на згрутчување на крвта“.
Иако наодите на студијата може да изгледаат алармантни, ајде да ги ставиме овие резултати во контекст.
Секоја година во САД, нешто помалку од 800.000 луѓе имаат мозочен удар. Повеќето од овие настани – околу три од четири случаи – се јавуваат кај луѓе над 65 години, со ризици кои се удвојуваат секоја деценија по 55-тата година од животот.
Исто така, луѓето вклучени во студијата живееле во Северна Америка, Европа, Јапонија, Пакистан и Австралија, а луѓето со неевропско потекло сочинуваат само 35 отсто од учесниците. Идните студии со поразновиден примерок би можеле да помогнат да се разјасни значењето на резултатите, пишува Science Alert.
„Јасно е дека ни требаат повеќе последователни студии за да ги разјасниме механизмите на зголемен ризик од мозочен удар“, рече Китнер.
Друг клучен наод на студијата дојде од споредувањето на луѓето кои имале мозочен удар пред 60-тата година од животот со оние кои имале мозочен удар после 60-тата година.
За ова, истражувачите користеле збир на податоци од околу 9.300 луѓе на возраст над 60 години кои имале мозочен удар и околу 25.000 луѓе од контролната група на возраст над 60 години кои немале мозочен удар.
Тие откриле дека зголемениот ризик од мозочен удар во крвната група А станал незначителен кај групата со доцен почеток, што укажува на тоа дека мозочните удари кои се јавуваат на рана возраст може да имаат различен механизам во споредба со оние што се случуваат подоцна.
Мозочните удари кај помладите луѓе се со помала веројатност да бидат предизвикани од масни наслаги во артериите (процес наречен атеросклероза) и поверојатно да бидат предизвикани од фактори поврзани со формирање на згрутчување, велат авторите.
Студијата исто така покажа дека луѓето со крвна група Б имаат околу 11 отсто поголеми шанси да доживеат мозочен удар во споредба со контролната група без мозочен удар, без оглед на нивната возраст.
Претходните студии покажуваат дека делот од геномот што ја кодира крвната група, наречен „АБО локус“, е поврзан со калцификацијата на коронарните артерии, која го ограничува протокот на крв и срцев удар.
Генетската секвенца за крвните групи А и Б е исто така поврзана со малку поголем ризик од згрутчување на крвта во вените, наречена венска тромбоза.
