Боинг се подготвува официјално да се збогува со оригиналниот џамбо-џет, Боинг 747, бидејќи во тек е последната комерцијална испорака на авионот што му овозможи на обичниот човек да лета и сè уште им служи на американските претседатели.
Илјадници сегашни и поранешни вработени оваа недела ќе се соберат во фабриката на Боинг во Еверет, Вашингтон, во северозападниот дел на САД, на збогување и прослава на испораката на товарниот брод Боинг 747-8 на Атлас Ер.
Постоечката флота на авиони се очекува да лета во наредните децении, но со прекин на производството на 747 повеќе од 50 години по првиот лет на авионот, Боинг затвора едно поглавје во историјата на цивилното воздухопловство.
Големината, опсегот и ефикасноста на авионот „им овозможија на средната класа да патува надвор од Европа или САД по прифатлива цена, дури и за време на енергетските шокови во 1970-тите“, рече Мајкл Мерлуцо, директор за воздухопловна и одбранбена анализа во консултантската компанија AIR.
„Тоа го отвори светот“, рече Мерлусо.
Боинг произведе вкупно 1.574 авиони 747. Но, млазниот авион остана во сенка на поновите модели, кои летаат поефикасно и трошат помалку гориво.
Комерцијалните авиокомпании во САД не оперираат со 747 од 2017 година.
Најголемиот авион со децении
Почетоците на 747 датираат од 1960-тите, кога авијацијата беше во пораст и аеродромите стануваа се позафатени.
На повик на Пан Американ Ервејс, Боинг почна да планира авион кој може да превезува значително повеќе патници.
Инженерите првично замислиле авион со два трупа, но ја напуштиле идејата поради загриженоста за евакуација на патниците.
Наместо да го направи авионот повисок, 747 беше поширок, рече Мајкл Ломбарди, историчар на компанијата Боинг. Авионот беше првиот што беше дизајниран со два патеки меѓу седиштата.
„Овој авион секогаш ќе биде препознаен како кралица на небото“, рече Ломбарди на неодамнешниот брифинг со новинарите.
Боингот 747 е придвижуван од четири мотори и од самиот почеток беше замислен како авион кој ќе превезува и товар.
Но, тој императив бараше други прилагодувања, вклучително и потребата да се подигне кокпитот над носот, што доведе до легендарната „грпка“ на 747.
747 остана најголемиот патнички авион до пристигнувањето на 2.000-члениот Ербас 380.
Во текот на 1980-тите и 1990-тите, 747 беше „вистински работник на индустријата“, со безброј патувања меѓу дестинации како Њујорк, Париз и Лондон, рече Мерлуцо.
Но, доаѓањето на подоцнежните генерации на авиони за долги релации, како што се Боинг 787 Дримлајнер и Ербас 350, кои се поекономични од 747, го промени интерконтиненталното патување, овозможувајќи директно патување помеѓу повеќе места и намалување на доминацијата на центрите.
Поновите авиони „се сменија како летаат како што сакаме да бидат, од точка до точка“, рече Ломбарди.
Силен товарен брод
Иако Боинг го освежи дизајнот на 747 повеќе од еднаш, „има ограничувања за тоа што можете да направите во споредба со другите опции“, рече Мерлуцо.
Последната верзија на џет 747-8, која беше лансирана во 2005 година, Боинг продаде 48 во патничката верзија и 107 во карго верзијата.
Иако Боинг во 2020 година најави дека ќе го прекине производството на 747, постојната флота се очекува да лета со децении, особено во товарниот сообраќај.
„747 е навистина уникатен во неговата употреба за транспорт на големи индустриски парчиња, како што се мотори за океански бродови и поголема опрема на нафтени полиња“, рече Мерлуцо, истакнувајќи ја способноста на товарниот брод да носи повеќе од 130 тони.
Авионот на американските претседатели од 1990 година, 747 се очекува да ги продолжи своите официјални должности за Белата куќа во догледна иднина, со два авиони Air Force One.
