Поранешниот хрватски амбасадор во Русија, Божо Ковачевиќ, како гостин во студиото N1, во живо ги коментираше настаните во Израел и Газа, како и што може да се очекува во наредните денови или недели.
„За очекување беше Израел, како и секој пат кога имаше жртви и беше нападнат, да дејствува одмазднички, обидувајќи се да има што повеќе жртви на страната на непријателот. Ова е шема што се повторува во историјата на Израел. Јасно е дека она што го направи Хамас е апсолутно неприфатливо и дека таквиот начин на борба нема да ги освои симпатиите на народот што наводно го претставува. Може да се каже дека политиката на владата на Нетанјаху е постојано да ја провоцира палестинската страна, а Хамас ја поддржа оваа политика. А, западниот дел од светот нема да му пружи никакви симпатии“, рече Ковачевиќ.
Газа е со големина на островот Брач, но околу два милиони луѓе живеат таму во строго контролирани услови. Затоа се поставува прашањето како е воопшто можно нападот на Хамас да е изведен на начинот на кој е извршен.
„Кога ќе завршат конфликтите, израелската страна ќе мора да понуди одговори. Ќе има истрага и резултатите ќе бидат многу непријатни за Нетанајху. Неговиот стил на владеење и обидот за промена на политичкиот систем, односно укинување на овластувањата на Врховниот суд, се со цел да се избегне кривично гонење покренато против него во 2017 година. Сето ова зборува за висок степен на неодговорност и занемарување на националните интереси“, рече поранешниот амбасадор во Русија и продолжи:
„Од друга страна, безбедносните агенции би морале да дејствуваат независно од тоа кој е на власт и какви конфликти се случуваат. Ако се земе предвид предупредувањето од Египет дека нешто се подготвува во Газа, тогаш е уште почудно што Израел не презеде никакви превентивни мерки. Оваа операција досега е најобемна и логистички најсложена, така што останува целосно нејасно како е можно да се донесат десетици илјади ракети во Газа, која е под постојан надзор“.
„Тоа му одговара и тоа е директен резултат на непромисленоста на Хамас. Нема достапни информации за размислувањата на раководството на Хамас, но како што беше јасно дека политиката на Нетанјаху кон Палестинците ќе доведе до реакција, јасно е и дека Хамас се одлучи за најлошиот можен начин на дејствување. Тие користеа методи како ИСИЛ, кои не добиваат поддршка на запад и на исток. Тие очигледно живеат и регрутираат членови преку обесправување и не гледаат интерес за нормализирање на односите, на што се работеше во последните години“, објасни Ковачевиќ.
Иако Хамас има поддршка на Западниот Брег, очигледно е дека Фатах не се приклучи на нападот врз Израел. Затоа палестинскиот претседател Махмуд Абас отиде во Москва, барајќи заштита за Палестинците. На потег е и меѓународната заедница.
„Постојат изгледи за дипломатско решение, но нивното намалување е помогнато од Нетанјаху и Хамас. Клучниот механизам на меѓународната заедница се Обединетите нации и Советот за безбедност. Ако имаше консензус од пет постојани членови во Советот, нешто ќе се преземеше. Но, знаеме дека Америка го условува секое донесување резолуции со кои се осудува Израел. Во резолуцијата треба да биде вклучена и осуда на тероризмот од арапска страна, за што арапските земји досега не се согласија. Мислам дека би било мудро да се осуди тероризмот, но и да се постави механизам кој ќе гарантира заштита на човековите права од страна на Израел“, понуди потенцијално решение, Ковачевиќ.
Тој смета дека САД и Европската унија не предупредија доволно до што може да доведе израелската политика. Но, другите, како Египет или Иран, не треба да се занемарат.
„Тие ги населуваа окупираните територии, што не беше дозволено. Јасно е што се сака со ова, промена на етничката слика за окупираните области да се прогласат за дел од нејзината територија. Западот не реагираше на ова и ова е една од причините Палестинците да се побунат. „Египет е внимателен во однос на радикализмот, тој се залага за мировни договори, а Иран е задоволен со оваа ситуација“, рече Ковачевиќ.
Што следува и дали навистина ќе има долготрајна војна?
„Верувам дека Израел би можел да го заврши за релативно кратко време, но се плашам дека поради начинот на кој ги спроведува антитерористичките операции, тоа би можело да се претвори во масовна одмазда. Се надевам дека меѓународната заедница, пред се САД, ќе интервенира за да спречи масакр врз Палестинците“, заклучи Божо Ковачевиќ.
