Денеска во Меморијалниот центар Сребреница – Поточари ќе биде одбележана 27-годишнината од геноцидот врз Бошњаците извршен од српските сили во јули 1995 година.На комеморацијата нема да има српски претставници, додека премиерот на Црна Гора Дритан Абазовиќ најави дека во Поточаре ќе дојде голема делегација од неговата влада.
Денеска во Поточари ќе бидат погребани посмртните останки на уште 50 идентификувани жртви од Сребреница.
Најмладата жртва што ќе биде погребана оваа година е Салим Мустафиќ, кој во јули 1995 година имаше 16 години. Во Поточари денеска ќе бидат погребани уште две малолетници кои во моментот на смртта имале 17 години.
Досега во Меморијалниот центар во Сребреница – Поточари се погребани 6.671 жртва на бошњачкиот геноцид на „Безбедната зона на Обединетите нации“ Сребреница, додека уште 250 жртви се погребани на други локации, согласно желбите на семејствата. Сè уште се трага по повеќе од 1.000 исчезнати лица од Сребреница.
И годинава се одржа традиционалниот „Марш на мирот“ со кој се оддава почит на жртвите од Сребреница. Во петокот околу 3.000 луѓе тргнаа од Незук на тридневниот „Марш на мирот“ кон Поточари. Во јули 1995 година, Бошњаците го поминаа тој пат во спротивна насока, од Поточар до Незук, откако српските сили ја окупираа Сребреница.
За разлика од периодот од 2015 до 2019 година, 11 јули годинава, како и во претходните две, не е ден на жалост на целата територија на Босна и Херцеговина, туку само во Федерацијата БиХ.
Српските министри во Советот на министри на БиХ пред неколку дена го отфрлија предлогот на министерката за надворешни работи Бисера Турковиќ, од Партијата за демократска акција (СДА), 11 јули годинава да биде прогласен за ден на жалост во целата земја. .
Меѓуетничките тензии во БиХ пред овогодинешната комеморација во Поточари дополнително се зголемија откако на 9 јули фотографиите на 3.267 српски цивили и војници од центарот на Подриње, кои беа убиени и загинаа за време на војната во БиХ, беа поставени покрај патот што води од Братунац до Поточари.
Сараевските медиуми ова го оценија како „дополнителна провокација“. Полицијата на Република Српска нареди да се отстранат фотографиите, кои потоа селаните ги префрлиле во нивните приватни имоти, во дворови покрај патот.
По влегувањето во заштитената зона на Обединетите нации во јули 1995 година, српските сили, предводени од командантот на Војската на Република Српска (ВРС) Ратко Младиќ, убија околу 8.000 луѓе, главно мажи и момчиња.
Геноцидот врз Бошњаците во Сребреница е потврден со бројни судски пресуди, од Меѓународниот суд на правдата во Хаг, преку Хашкиот трибунал, до судовите во Босна и Херцеговина, Србија и Хрватска.
За геноцид, злосторства против човештвото и други злосторства извршени во Сребреница во јули 1995 година, Хашкиот трибунал и судовите во Босна и Херцеговина, Србија и Хрватска досега осудија 47 лица на повеќе од 700 години затвор.
Младиќ беше осуден на доживотен затвор пред меѓународниот кривичен суд во Хаг, како и поранешниот претседател на Република Српска, Радован Караџиќ. Уште тројца високи офицери на ВРС беа осудени на доживотен затвор за геноцидот во Сребреница.
И покрај тоа, српските политички елити во Босна и Херцеговина и Србија не покажаа подготвеност да се соочат со минатото и да признаат дека е извршен геноцид во Сребреница.
Во 2009 година, Европскиот парламент ја донесе Резолуцијата за Сребреница, со која се повикуваат земјите-членки на ЕУ и земјите од Западен Балкан да го одбележат 11 јули како ден на сеќавање на геноцидот во Сребреница.
После тоа, во 2010 година, српскиот парламент ја усвои Декларацијата за осуда на злосторствата во Сребреница, која беше предложена од владејачката коалиција, предводена од Демократската партија на тогашниот претседател на Србија, Борис Тадиќ. За Декларацијата гласаа 127 од 250 пратеници, по неколкучасовна жестока дискусија.
Декларацијата се однесува на пресудата на Меѓународниот суд на правдата од февруари 2007 година, во која се наведува дека во Сребреница бил извршен геноцид. Сепак, терминот геноцид не е спомнат во Декларацијата.
Во 2018 година, властите на Република Српска презедоа нов чекор во обид да го минимизираат криминалот на српските сили во Сребреница, со поништување на Извештајот на Комисијата за Сребреница, кој беше усвоен од Владата на Република Српска во јуни 2004 година.
Иако Извештајот на Комисијата за Сребреница никогаш не стана општо прифатен во цела Босна и Херцеговина, ниту од Бошњаците, ниту од Србите, факт е дека властите на Република Српска, со неговото усвојување, за првпат јавно и институционално признаа дека Српските сили беа во Сребреница, од 10 до 19 јули 1995 година. , извршија масовни егзекуции на Бошњаци.
Резолуцијата за осуда на геноцидот во Сребреница беше усвоена од парламентите на Црна Гора и на Косово минатата година. Хрватскиот парламент го стори тоа во 2009 година, а Собранието на Северна Македонија во 2010 година.
Поранешниот висок претставник во Босна и Херцеговина, Валентин Инко, во јули минатата година, неколку дена пред истекот на неговиот мандат, воведе закон со кој се забранува негирање на геноцидот во Босна и Херцеговина.
