Челичната купола, израелскиот систем за противракетна одбрана, има речиси митски статус меѓу Израелците. Израелската војска проценува дека штити од 90 отсто од ракетите истрелани од милитантите од Појасот Газа на израелска територија и на Западниот Брег.
Но, куполата се соочува со тест на силата во случај Израел да се најде под невиден оган од милитантите од Газа, како и од Хезболах од Либан. Зошто?
Сегашната војна меѓу милитантите на Хамас и Израел може да биде најголемиот тест досега за Челичната купола.
За само две недели Хамас истрела 7.000 ракети врз Израел, според израелската војска. Што е повеќе отколку во четирите претходни војни кои се водеа меѓу Хамас и Израел откако милитантната група ја презеде контролата врз Газа во 2007 година.
На првиот ден од борбите, на 7 октомври, Хамас истрелал 2.000 ракети, според Вест Поинт, американската воена академија. Милитантите на Хезболах со седиште во Либан исто така истрелаа стотици ракети долж северната граница на Израел од почетокот на борбите.
Клучно за отклонување и пресретнување на проектили на израелска страна е Челичната купола, напреден противракетен систем што Израел го инсталираше во 2011 година.
На веб-страницата на компанијата Рафаел, по повод 10 години од поставувањето на Челичната купола во 2021 година, објавени се податоци дека системот пресретнал повеќе од 2.500 ракети.
Развиен за рекордно време од две и пол години како единствен систем во светот кој има повеќе функции, имајќи предвид дека регистрира ракети, топовска артилерија и минофрлачи (C-RAM), авиони, хеликоптери, крстосувачки ракети, за копно и море. ПВО, работи 24 часа во сите временски услови.
Развојот на Челичната купола започна во 2007 година, а по тестовите во 2008 и 2009 година, првите батерии беа инсталирани во 2011 година. Оттогаш системот е подобрен неколку пати.
Како работи Челичната купола?
Челичната купола се состои од низа ракетни полнења, батерии, кои користат радари за откривање и пресретнување на проектил со краток дострел.
Секоја батерија има три или четири лансери, 20 проектили и радар, според Raytheon, американскиот одбранбен гигант кој ги произведува системите заедно со израелската компанија Rafael Defense Systems.
Кога радарот ќе открие проектил, системот одредува дали се движи кон населено место, како што пишува АП.
Ако е така, лансира проектили за пресретнување и уништување на проектилот. Доколку системот утврди дека проектилот се движи кон отворен простор или кон морето, дозволува да падне, со што се зачувуваат и спасуваат проектилите. Според војската, сите пресретнувања се случуваат во израелскиот воздушен простор.
Секој проектил чини во просек од 40.000 до 50.000 долари (околу 47.000 евра), според Институтот за национални безбедносни студии во Тел Авив.
Израелските одбранбени сили (ИДФ) одбија да коментираат за тоа колку обвиненија се распоредени во моментов. Но, од 2021 година, Израел имаше 10 станици за полнење, односно батерии кои се дистрибуираат низ целата земја. Секое полнење имало капацитет да се брани и покрива површина од 155 квадратни километри, според Raytheon.
Челичната бедем е дел од поголем, слоевит систем за противвоздушна одбрана, кој ги вклучува Arrow, кој пресретнува балистички ракети со долг дострел, како и Дејвид Слинг, кој пресретнува ракети со среден дострел, како оние за кои се верува дека ги поседува Хезболах во Либан.
Двата системи, како и Челичната купола, беа развиени заедно со Соединетите Држави. Израел, исто така, развива систем базиран на ласер, наречен Челичен зрак, за кој вели дека ќе може да пресретнува проектили и други закани со краток дострел за мал дел од трошоците за одржување на Челичната купола. Израел вели дека системот, кој се развива со американско финансирање, сè уште не е инсталиран.
Која е цената на системот?
Секој проектил чини во просек од 40.000 до 50.000 долари (околу 47.000 евра), според Институтот за национални безбедносни студии во Тел Авив.
САД инвестираа многу во системот, помагајќи во трошоците за развој и поправка по период на борби.
На почетокот Израел целосно ја финансираше Челичната купола, но поради високите трошоци за одржување, мораше да се побара помош од сојузникот, САД, кој дава поддршка од 2016 година.
Американската влада потрошила повеќе од 2,9 милијарди долари за Челичната купола, според Си-Ен-Ен, за кој американски официјален претставник рече дека Израел најверојатно ќе побара дополнителни пресретнувачи покрај другата воена помош од Вашингтон по нападот на Хамас на 7 октомври.
Според истражувачката служба на американскиот Конгрес, досегашните средства се потрошени за полнење, пресретнување, трошоци за производство и одржување.
Покрај поддршката за Челичната купола, САД обезбедуваат широк опсег на безбедносна помош за Израел. Во неделата по нападот на Хамас, Пентагон и израелските власти најавија пристигнување на американски авиони со резерви на муниција и противвоздушна одбрана.
брана, има речиси митски статус меѓу Израелците. Израелската војска проценува дека штити од 90 отсто од ракетите истрелани од милитантите од Појасот Газа на израелска територија и на Западниот Брег.
Но, куполата се соочува со тест на силата во случај Израел да се најде под невиден оган од милитантите од Газа, како и од Хезболах од Либан. Зошто?
Сегашната војна меѓу милитантите на Хамас и Израел може да биде најголемиот тест досега за Челичната купола.
За само две недели Хамас истрела 7.000 ракети врз Израел, според израелската војска. Што е повеќе отколку во четирите претходни војни кои се водеа меѓу Хамас и Израел откако милитантната група ја презеде контролата врз Газа во 2007 година.
На првиот ден од борбите, на 7 октомври, Хамас истрелал 2.000 ракети, според Вест Поинт, американската воена академија. Милитантите на Хезболах со седиште во Либан исто така истрелаа стотици ракети долж северната граница на Израел од почетокот на борбите.
Клучно за отклонување и пресретнување на проектили на израелска страна е Челичната купола, напреден противракетен систем што Израел го инсталираше во 2011 година.
