По конклавата, кардиналот протоѓакон Доминик Мамберти, придружуван од двајца свештеници, излезе на централниот балкон на базиликата „Свети Петар“ и го изговори иконското соопштение: „Habemus Papam“.
Клучна фигура во ватиканската дипломатија, Доминик Мамберти, ќе има важна задача да го претстави новиот папа на католичките верници и на светот. До назначувањето за кардинал протоѓакон во 2024 година, тој извршуваше многу важни функции во Светата Столица.
Иако можеби е помалку познат на пошироката јавност, Доминик Мамберти е водечка фигура во ватиканската дипломатија. Дали е кардиналот протоѓакон, кој по конклавата ќе ја има честа да ја изговори познатата објава: „Annuntio vobis gaudium magnum: habemus Papam!“ (Ви најавувам голема радост – имаме папа).
Мамберти би можел да биде назначен и за папа
Од скромниот балкон на базиликата „Свети Петар“, тој ќе биде првиот што ќе се обрати на јавноста, а воедно ќе го објави и името на новиот папа. Иако Мамберти не е исклучен од можноста самиот да стане папа (во овој случај, неговата улога ќе ја преземе колега кардинал ѓакон со право на глас), неговото име дури и не се појави во јавноста како едно од можните имиња пред конклавата, на која беше избран наследникот на покојниот папа Франциск, пренесува „Еуроњуз“.
Во октомври 2024 година, Мамберти ја презеде титулата кардинал протоѓакон, бидејќи стана најстариот кардинал од редот на ѓакони – еден од трите реда што го сочинуваат колегиумот на кардинали, заедно со редот на презвитери и редот на епископи.
Пред него, таа чест ја извршија Французинот Жан-Луј Торан, кој го објави изборот на папата Бенедикт XVI, и Чилеанецот Хорхе Артуро Медина Естевез, кој го објави изборот на папата Франциск. Во 1978 година беа избрани папите Јован Павле I и Јован Павле II. објави Италијанецот, кардинал Перикле Феличи.
Доминик Мамберти
Светот за прв пат ќе го чуе името на новиот папа на латински
Името на новиот папа, заедно со неговите христијански имиња, ќе биде преведено на латински во соопштението, додека неговото презиме ќе остане на неговиот мајчин јазик. Кој беше избран за папа Франциск во летото 2013 година, како неговите имиња ги изговараше Хорхе Марио како Џорџо Мариум, додека неговото презиме Берголо остана непроменето. Неговото папско име беше објавено како Францискум во обичајот Кот Велева, изговорено како последна проповед од прогласот.
Повеќе во статијата Зошто папите избраа нови имиња во каторе со релкаго сексел нејскеј?
Кој е Доминик Мамберти?
Мамберти е роден на 7 март 1952 година во надбискупијата Рабат во Мароко, а пораснал на францускиот остров Корзика, каде што се преселил со своите родители кога бил многу мал. Откако студирал право во Стразбур и Париз, дипломирал канонско право на Папскиот Грегоријански универзитет во Рим.
Во 2002 година, тој беше назначен за титуларен надбискуп на Сагон на Корзика, потоа апостолски нунциј во Судан и апостолски делегат во Сомалија. Во летото 2004 година, тој ја презеде улогата на апостолски нунциј во Еритреја.
Во 2004 година, папата Бенедикт XVI бил поканет во Канцеларијата на државниот секретар, каде што како секретар за односи со државите ја претставувал Светата столица во меѓународните работи. Тој ја извршуваше оваа важна дипломатска функција осум години, сè додека во летото 2014 година папата Франциск не го назначи во ватиканскиот судски службеник.
Една година подоцна, тој беше назначен за кардинал, а во исто време, папата Франциск му ја довери раководството на Врховниот трибунал на апостолскиот потпис, едно од трите највисоки судски тела на Светата столица, пишува Euronews.
Дипломатска кариера и судски наредби
Тој се смета за еден од најголемите експерти на Светата столица за меѓународна политика. Како дипломат, тој го претставуваше Ватикан на многу важни мисии низ целиот свет.
Тој служел во Обединетите нации во Њујорк, како и во Алжир, Чиле, Судан, Сомалија и Еритреја. Како дел од неговата дипломатска служба, тој беше активен и во односите со земјите од Блискиот Исток.
Неговата богата дипломатска кариера и правно знаење му донесоа важни позиции во Куријата, каде што со години е меѓу просечните личности во надворешната политика и судството на Ватикан.
Во име на Светата столица, Доминик Мамберти, според „Еуроњуз“, остварил неколку дипломатски патувања и потпишал неколку билатерални договори. Меѓу нив се издвојуваат договорот со островите Зелен ’Рт во 2013 година за правниот статус на Католичката црква во таа африканска земја и договорот со Србија во 2014 година за соработка во областа на високото образование.
Неговото назначување за префект на Врховниот трибунал на апостолскиот потпис од некои набљудувачи беше разбрано како потег на папата Франциск за зајакнување на надзорот врз ватиканското судство, особено по разрешувањето на неговиот претходник, кардиналот Рејмонд Бурк, кој беше познат по своите конзервативни ставови.
Со својот умерен став и долгогодишно искуство, се вели дека Мамберти придонесува за поголема стабилност и професионализам во таа клучна судска област на Светата столица.
Кои се ставовите на кардиналот Мамберти?
Кардиналот Доминик Мамберти се залага за заштита на верските слободи, човековите права и основните слободи, што тој постојано го истакнува во своите дипломатски и црковни активности. Во исто време, тој постојано го осудуваше растечкиот секуларизам во Црквата, залагајќи се за зачувување на идентитетот и духовните темели на католичката заедница во современиот свет.
Во интервју за Ватиканското радио во 2013 година, според „Еуроњуз“, Мамберти ја поддржал легитимноста на „клаузулата за вести“ за христијанските работодавци кои би одбиле да понудат услуги на хомосексуалци од религиозни причини. Неговите зборови наидоа на остри критики од ЛГБТ+ организациите, кои ги разбраа како форма на легитимирање на дискриминацијата.
Сепак, според извештајот на „Л’Еспресо“ од летото 2011 година, Мамберти, за време на состанокот со уганданските бискупи во летото 2009 година, зазел поинаков став во врска со предложениот закон во таа африканска земја, кој предвидувал строги казни за хомосексуално однесување, вклучително и смртна казна.
Токогашниот секретар за односи со државите наводно го осудил предлогот и нагласил дека прашањето за сексуалната ориентација треба „да остане во моралната сфера, а не да преминува во кривичната сфера“.
Целосните изјави никогаш не беа објавени јавно, а Светата столица дури не даде ниту официјално објаснување или потврда за содржината, па затоа овие податоци остануваат непроверени, но важни за разбирање на неговиот пристап кон чувствителните социјални и правни прашања, пишува Euronews.
