Климатските промени ќе принудат многу животни да ги напуштат своите постојни екосистеми во области погодни за живеење, каде мешањето со други животински видови во голема мера ќе го зголеми ризикот од пренос на вируси и нови, покажа новото истражување.
Во исто време, ризикот од нови болести потенцијално преносливи на луѓето се зголемува, а може да претстои уште една пандемија, предупредија американските научници.
Врз основа на студиите на сегашните климатски модели, податоците за уништувањето на природните живеалишта и начинот на кој вирусите минуваат од еден вид на друг, научниците укажуваат на уште помрачна проекција на иднината до 2070 година за планетата на која живееме.
И таа траекторија изгледа неповратна, дури и ако зголемувањето на температурата е ограничено на 2 Целзиусови степени, според авторите од Универзитетот Џорџтаун во Вашингтон кои ги објавија резултатите од студијата во списанието Nature.
Во моментов во светот постојат најмалку 10.000 познати вируси кои можат да преминат од животните на луѓето и кои „тивко циркулираат“ меѓу дивите цицачи, главно во длабочините на тропските шуми, покажуваат нивните истражувања.
Зголемените температури ги принудуваат овие цицачи да ги напуштат своите родни живеалишта, а во попогодни, постудени области за прв пат ќе се сретнат со други животински видови, што ќе овозможи најмалку 15.000 нови вируси да можат да преминат од животно на животно до 2070 година, предвидуваат експертите. .
Овој процес веројатно веќе е започнат и ќе продолжи дури и ако светот наскоро успее да ги намали емисиите на јаглерод. Научниците истакнуваат дека претставува голема закана за животните и луѓето.
„Имаме докази за нови и потенцијално деструктивни механизми на болести кои би можеле да го загрозат здравјето на животинската популација во иднина, но веројатно ќе имаат и последици по здравјето на луѓето. Оваа стручна работа ни дава повеќе несоборливи докази дека децениите што следат не само што ќе бидат потопли, туку и поболни“, вели коавторот на студијата Грегори Албери, биолог на Универзитетот Џорџтаун во Вашингтон.
Петгодишната студија испитувала 3.139 видови цицачи, проектирајќи како нивните глобални движења ќе се променат според серија сценарија за глобално затоплување. Научниците исто така анализираа како нивните движења ќе влијаат на преносот на вирусот.
Откриле дека новите контакти меѓу различните цицачи ќе се удвојат. Тие би се појавиле каде било во светот, но би биле особено концентрирани во тропска Африка и Југоисточна Азија.
Лилјаците како закана
Глобалното затоплување ќе влијае и на овие први контакти во густо населените области каде што „луѓето најверојатно ќе бидат почувствителни и поранливи на промените на животната средина, а некои вируси ќе се шират глобално од кој било од овие населени центри“.
Веројатни жаришта се регионот Сахел, етиопските висорамнини, долината Рифт што минува низ Етиопија, Кенија и Танзанија, Индија, источна Кина, Индонезија, Филипините и некои понаселени делови на Европа, покажа истражувањето.
Студијата беше завршена само неколку недели пред да започне пандемијата на коронавирус, но научниците веќе укажаа на заканата од лилјаците, а се верува дека ковидот потекнува од пазарот Хуанан во Вухан, Кина, каде што се продаваа живи животни.
Скриената закана, предупредуваат научниците, е претставена со 10.000 вируси кои „тивко циркулираат“ меѓу дивите цицачи во тропските шуми и може да се пренесат на луѓето.
Како единствениот цицач кој може да лета, лилјакот може да патува далеку поголеми растојанија од своите роднини на копно, со што се шири разни болести.
Експертите веруваат дека овој процес е веќе започнат и е неповратен, а нивната студија сугерира дека лилјаците се одговорни за огромното мнозинство на потенцијални први средби со други цицачи, најмногу во Југоисточна Азија.
Дури и ако светот многу брзо и „масовно“ успее да ги намали сегашните емисии на стакленички гасови, се чини дека тоа нема да придонесе за решавање на овој проблем.
Проекциите покажаа дека во најблагото сценарио, кога се земаат предвид климатските промени, може да има повеќе пренос на вируси меѓу животинските видови во споредба со најлошото сценарио. Поентата е дека побавното глобално затоплување им дава на животните повеќе време за патување и движење.
Неповратен пат или процес што не може да се спречи
Истражувачите исто така се обидоа да утврдат кога би можеле да почнат да се случуваат такви први средби меѓу различни животински видови, очекувајќи дека тоа ќе биде кон крајот на овој век, но на нивно изненадување се покажа дека повеќето први контакти се случуваат помеѓу 2011 и 2040 година, континуирано. се зголемува.
„Овој процес е веќе во тек и не можеме да го спречиме ниту во најдоброто сценарио на климатски промени. Но, ние можеме и мораме да преземеме мерки кои ќе ни обезбедат подобра здравствена инфраструктура која ќе ги заштити и животинската и човечката популација“, истакнува Албери.
Истражувачите, исто така, истакнаа дека, иако нивното истражување е фокусирано на цицачите, другите животни исто така можат да сокријат зоонозни вируси – оние што „скокаат“ од животните на луѓето.
Заканата во овој случај е поглобална, а климатските промени се толку брзи што „создаваат место за безброј високоризични зоонози кои се на нашата врата“, предупреди Колин Карлсон, коавтор на студијата и научник од Универзитетот Џорџтаун. .
Карлсон сликовито го спореди процесот со моментот кога тресете „снежен глобус“.
Тој вели дека „доцна е да се промени трендот, но важно е да станеме свесни за фактот дека климатските промени наскоро ќе бидат најголемиот глобален двигател на болести во светот, поради што треба да изградиме добри здравствени системи. што може да се справи со тоа“.
