Службата за следење на климатските промени на ЕУ Коперник денеска објави дека овогодинешниот март бил најтоплиот март во историјата на мерењата, при што температурата на површината на морето исто така достигна нов апсолутен месечен рекорд за глобалната температура на морињата.
Секој од последните десет месеци е рангиран како најтопол некогаш забележан на глобално ниво во споредба со соодветниот месец во претходните години, според Месечниот билтен на Коперник.
Значи, не само десеттиот последователен месец го собори сопствениот топлотен рекорд, туку и „глобалната просечна температура во последните 12 месеци е највисока досега забележана“ и го надминува прединдустрискиот просек за 1,58 степени Целзиусови поради една деценија емисиите на стакленички гасови, чиј ефект од средината на 2023 година ., особено нагласен со феноменот Ел Нињо, рече Саманта Бургес, заменик-шеф на Службата за климатски промени Коперник.
„Тоа е долгорочен тренд со исклучителни рекорди за кои сме многу загрижени“, рече Бурџис, додавајќи дека следењето и „проучувањето на ваквите записи месец по месец навистина ни покажува дека нашата клима многу брзо се менува“.
Сетот на податоци на Коперник датира од 1940 година, а научниците го споредија со други релевантни податоци за да потврдат дека минатиот месец беше најтоплиот март од прединдустриското време.
2023 година веќе беше најтоплата година на планетата според светските рекорди кои постојат од 1850 година.
Екстремните временски услови и исклучителните температури направија хаос на глобално ниво оваа година. Сушата предизвикана од климатските промени во прашумите на Амазон од јануари до март поттикна рекорден број шумски пожари во Венецуела, а сушата во јужна Африка ги уништи посевите и остави милиони луѓе да се соочат со глад.
Рекордно затоплување на површината на морето
Бурџис рече дека податоците за морињата и океаните се „не помалку шокантни“ бидејќи новиот глобален рекорд на температурата на површината на океаните, поставен во февруари, повторно беше соборен во март.
Океаните покриваат 70 отсто од планетата и ја одржуваат површината на Земјата погодна за живеење со апсорпција на 90 отсто од вишокот топлина произведена од загадувањето со јаглерод диоксид, резултат на човековата активност од почетокот на индустриската ера.
Научниците минатиот месец предупредија дека затоплувањето на океаните на јужната хемисфера ќе доведе до масовно белење на коралите и дека тоа може да биде најопасно во историјата на планетата.
Примарната причина за исклучителната топлина се емисиите на стакленички гасови предизвикани од човекот, се вели во билтенот на Коперник.
Други фактори кои влијаат на зголемувањето на температурата се Ел Нињо, природен метеоролошки феномен поврзан со затоплувањето на површинските води на источниот екваторијален Тихи Океан, кое се случува циклично во период од три или осум години.
Ел Нињо слабее
Ел Нињо го достигна врвот во декември и јануари и сега слабее, што може да помогне да се прекине жешката серија кон крајот на годината.
Потоплите океани значат повеќе влага во атмосферата. Научниците велат дека воздухот генерално може да задржи околу седум проценти повеќе водена пареа за секој Целзиусов степен на пораст на температурата.
Ова резултира со сè понепредвидливи временски услови, како што се жестоки ветрови и обилни дождови.
„Знаеме дека периодот во кој живееме сега веројатно ќе биде најтоплиот во последните 100.000 години“, рече Бергес.
И додека се уриваат климатските рекорди, научниците расправаат дали екстремната топлина забележана минатата година била во границите на прогнозата или се работи за нешто сè уште непознато.
„Главниот двигател на затоплувањето се емисиите на фосилни горива“, вели Фридерике Ото, климатски научник од Институтот Грантам на лондонскиот Империјален колеџ.
Неуспехот да се намалат овие емисии ќе продолжи да го поттикнува затоплувањето на планетата, што ќе резултира со поинтензивни суши, пожари, топлотни бранови и обилни врнежи, предупреди Ото.
