Авион со уругвајскиот аматерски рагби тим, нивни роднини и навивачи на натпревар во Чиле се урна на 13 октомври 1972 година на Андите со 45 патници и членови на екипажот.
Шеснаесет млади мажи успеале да преживеат 72 дена, на температури под нулата и со многу малку храна, додека двајца од нив не нашле помош по десетдневното патување над планините покриени со длабок снег.
Т.н „Чудото на Андите“ го шокираше светот кога преживеаните, инаку побожни католици, признаа дека ги изеле мртвите патници за да преживеат.
Новинарите на АФП во Чиле и Уругвај ги покриваа тие драматични настани, опишани во книгата „Преживеани“, која подоцна беше снимена во филм.
Авионска несреќа
Вечерта на 13 октомври 1973 година, воен чартер авион кој го превезуваше рагби тимот на Старите христијани од аргентинскиот град Мендоза до главниот град на Чиле, Сантијаго, исчезна од радарите на Андите.
Авиони од Чиле, Аргентина и Уругвај биле испратени на пребарување, но не успеале да го идентификуваат на снегот.
По осум дена, потрагата е прекината.
Спаси не
Два месеци подоцна, на 22 декември 1972 година, светот беше шокиран од веста дека има преживеани и дека двајца од нив, Нандо Парадо и Роберто Канеса, успеале да се симнат од планината пеш.
„Видоа човек на мазга додека ја следеа реката што тече по подножјето на планините. Исцрпени му фрлија камен преку реката со порака на парче хартија и почнаа да молат да се спаси“, пренесе АФП.
Пораката гласела: „Доаѓам од авион кој се урна во планините“. Јас сум Уругваец. Пешачевме десет дена… Во авионот има 14 повредени. Мораме брзо да излеземе одовде, а не знаеме како. Немаме храна воопшто. Слаби сме. Кога ќе не земеш? Те молам, не можеме ни да одиме. Каде сме ние?”
Човекот на мазгата организирал нивно спасување и помошта брзо пристигнала. За два дена со хеликоптер биле симнати сериозно неухранети патници од планината.
Билки за јадење
Мажите рекоа дека авионот се изгубил во планините и удрил во гребен пред да се спушти во глечер и да слета на снежниот нанос, при што загинале 13 луѓе, меѓу кои и пилотот и копилотот, а неколку други се повредени. Тие подоцна починале.
Тие опишаа како се бореле да преживеат на надморска височина од речиси 4.000 метри, живееле во урнатините на авион и копале низ снегот за корења и растенија за јадење кога останале без храна.
Тие соопштија и дека неколку преживеани патници загинале во лавината.
Последна вечера
До 24 декември почнаа да се шират гласини дека прибегнале кон канибализам за да не умрат од глад, што два дена подоцна го потврди и водачот на чилеанските спасувачи.
Чилеанскиот весник La Segunda ги објави зборовите на неименуван преживеан патник: „Донесовме ужасна одлука: за да преживееме ќе мора да ги надминеме сите пречки, без разлика дали се религиозни или биолошки“.
На 29 декември, преживеаните објавија заедничка изјава во Монтевидео во која признаваат што направиле кога останале без храна: „Си рековме: Ако Исус на Тајната вечера ги споделил своето тело и крв со апостолите, зарем тоа не значи дека и ние би требало да го направиме тоа?
Мажите, кои беа поздравени како херои, беа помилувани од Католичката црква во Уругвај и од папата Јован Павле Втори. и се вратија во нивните животи.
Канеса стана кардиолог и во 2020 година повторно помогна да се спасат животи правејќи вентилатори за пациенти со Ковид-19.
„Кога видов луѓе низ светот како умираат од недостаток на воздух, ме потсети на планината, кога ги видов моите пријатели кои не можеа повеќе да дишат и реков: „Не, тоа не може да ми се повтори“. изјави тој за Франс прес.
