Исланд се подготвува за вулканска ерупција во наредните денови, но зошто се случува тоа и каков би можел да биде ударот?
Доколку дојде до ерупција, може да дојде до значителна штета на инфраструктурата и ослободување на отровни испарувања, но загриженоста за многу пошироко нарушување сега се намалува, пишува Би-Би-Си.
Од крајот на октомври, регионот што го опкружува исландскиот главен град Рејкјавик на југозапад доживеа зголемување на земјотресната активност. Ова се должи на подземната река од магма – топла течност или полутечна карпа – долга околу 15 километри која се движи нагоре под површината на земјата.
Поминува под Исланд и дел од Атлантскиот Океан, а влијанието на ерупцијата на земјата ќе зависи од тоа каде точно магмата се пробива низ површината. Еден град, Гриндавик, кој се наоѓа директно над магмата, веќе е евакуиран поради опасност од „огнени фонтани“ и штетни гасови.
д-р. Бил Мекгваер, професор по геофизика и климатски опасности на Универзитетскиот колеџ во Лондон, рече дека Гриндавик е многу блиску до локацијата на новата пукнатина и дека нејзиниот опстанок е далеку од сигурен. „Сè зависи од тоа каде магмата на крајот ќе стигне на површината, но ситуацијата не изгледа добро за жителите на градот“, рече тој.
Ако вулканот еруптира на брегот, или на копно, а потоа се влее во морето, тогаш постои ризик од експлозивен облак од пепел бидејќи супер-жешката карпа доаѓа во контакт со водата.
Во април 2010 година, вулканската ерупција на Ејафјалајокул го предизвика најголемото затворање на европскиот воздушен простор од Втората светска војна, како резултат на обемниот облак од пепел, со загуби проценети меѓу 1,5 и 2,5 милијарди евра.
Околностите на оваа вулканска активност се многу различни и затоа не се очекува толку големо влијание. „Ерупцијата на Ејафјалајокул во 2010 година беше сосема поинаква бидејќи беше поврзана со штитниот вулкан на врвот на глечерот. Интеракцијата на магмата со мразот и топената вода ја направи ерупцијата толку експлозивна и опасна за авијацијата. Тоа не е случај за Fagradalsfjall“, рече др. Микеле Паулато, вулканолог на Империал колеџ во Лондон.
Исландската метеоролошка служба проценува дека моментално магмата е на 800 метри од пробивот, а како резултат на тоа веројатноста за ерупција на вулканот Фаградалсфјал е „голема“ и може да се случи во наредните денови.
Во понеделникот потресите беа послаби, но деформацијата на тлото продолжи, со пукнатини длабоки еден метар на патиштата, што сугерира дека магмата можеби е уште поблиску до површината – знак дека работите можеби се при крај. „Во последните неколку години имаме опаѓање и пауза на земјотресите пред вулканските ерупции“, вели др. Евгенија Илинскаја, исландски геофизичар и ко-шеф на Меѓународната мрежа за опасност од вулкани.
Исланд е многу навикнат на вулканска активност и успешно гради туристичка индустрија на него бидејќи се наоѓа над Средноатлантскиот гребен. Земјината кора е поделена на различни плочи, а на гребенот, евроазиските и северноамериканските плочи се движат по неколку сантиметри годишно. Ова овозможува магмата да се издигне на површината, која еруптира како лава и/или пепел.
Природата на вулканските ерупции варира во зависност од видот на карпата и како се движат плочите. Една од најобемните ерупции на Исланд беше во далечната 1783 година, кога протокот на лава траеше осум месеци и произведе големи сулфурни облаци кои надвиснаа над северна Европа повеќе од пет месеци и се проценува дека предизвикаа околу 1,3 C ладење во следните две години.
д-р. Илинскаја, која е во редовен контакт со геолозите на теренот, изјави за Би-Би-Си: „Изгледаше загрижувачки во петокот и саботата што би можеле да имаме нешто од тој размер, се разбира во оние ретки, но големи настани кои би имале огромни импликации за квалитетот на воздухот. во северната хемисфера“.
„Тоа не е веројатно ситуација во овој момент“, додаде таа.
Најновите докази кои се појавија во неделата и понеделникот сугерираат дека ерупцијата ќе биде многу помала отколку што се мислеше.
