Здружението на потрошувачи на Словенија, во соработка со Друштвото за одржлив развој Фокус, спроведе истражување за квалитетот, безбедноста и вкусот на меленото говедско месо што се нуди на нашите полици. Тие испратија десет примероци во лабораторијата на анализа и открија дека некои производители користат парчиња месо со послаб квалитет за мелење, додека други се соочуваат со предизвици во одржувањето на хигиенските микробиолошки параметри.
Според податоците на Заводот за статистика на Република Словенија (Сурс), просечниот Словенец во 2021 година консумирал 89 килограми месо годишно, што е во просек 1,71 килограм месо неделно. Од нив 1,04 килограми било црвено месо.
Како што соопшти Здружението на потрошувачи на Словенија (ЗПС), со исклучок на месото, Словенците консумираат месо над европскиот просек.
„Бројките јасно покажуваат дека консумираме премногу месо. Учењето за штетните ефекти од консумирањето црвено месо и производите од црвено месо доведе и до ревизија на препораките за исхрана“, соопштија од здружението на потрошувачи.
Затоа, Националниот институт за јавно здравје (NIJZ) советува да не се консумира повеќе од 0,3 килограми црвено месо неделно и го опишува надминувањето на оваа пресвртница како ризик. Потрошувачката на количества над 0,5 килограми неделно дури и НИЈЗ ја карактеризира како сериозен здравствен ризик.
Прочитајте повеќе: Научникот за животна средина Жига Малек за тоа зошто треба да јадеме помалку месо
Од десет, само четири производи имаат добар рејтинг
Во ЗПС проверија колку е квалитетно, безбедно и вкусно претходно пакуваното говедско месо. Десет примероци беа испратени на анализа во лабораторијата, меѓу кои два од органско земјоделско производство. Откриле дека само четири производи имаат добри резултати. Четворица добија просечна оцена, а двајца незадоволителна оцена, главно поради лошиот сооднос меѓу колагенот и месните протеини“, соопштуваат од ЗПС.
Лабораториските анализи покажуваат и дека некои производители не секогаш користат најквалитетни парчиња месо за мелење. Други дури се соочуваат со предизвиците за одржување на хигиенските микробиолошки параметри, напишаа тие во наодите од истражувањето.
„Послаб квалитет на суровините, хигиенските услови во производствениот капацитет и несоодветното складирање и складирање може да доведат до зголемена содржина на микроорганизми во финалниот производ. Испитуваните примероци од мелено месо не биле проблематични во однос на содржината на E. coli и салмонела, но некои содржеле зголемен број на аеробни мезофилни бактерии“, откриле и додаваат дека три примероци од Меснина Жерак, продавница, содржат најмногу – повеќе од 10 милиони Меркатор и Евроспин.
„Содржината на аеробните мезофилни бактерии е таканаречен хигиенски параметар кој мора да биде контролиран од производителот на крајот од производниот процес. Во случај на зголемен број, потребно е да се проверат хигиенските услови во фабриката и квалитетот на суровината. Пред сè, таквиот производ може побрзо да се расипе (станува лигав и кисел), но не можеме ниту да го исклучиме присуството на некои од патогените опасни по здравјето. Затоа, меленото месо во секој случај мора да биде доволно термички обработено пред да се конзумира до централна температура од најмалку 74 степени Целзиусови, што ги уништува микроорганизмите“, објаснуваат од Здружението на потрошувачи на Словенија.
Како што исто така истакнаа, меѓу производите кои добро се претставија се и два органски производи. Во случајот на второто, процентот на полинезаситени масни киселини е, во просек, една третина повисок отколку кај конвенционално одгледаните мелени производи од месо. За чисто мелено говедско месо, односот помеѓу сврзното ткиво или колагенот и месните протеини не смее да надмине 15 проценти. Квалитетот на меленото месо зависи од употребените парчиња месо. Поквалитетните имаат помалку сврзно ткиво или колаген, што на меленото месо му дава погруба и помалку џвакачка текстура, објасни Ника Кремиќ од ЗПС.
„Содржината на маснотии не треба да биде повеќе од 20 проценти од производот, а според резултатите сите примероци од тестот го исполнувале овој критериум. Иако содржината на маснотии во меленото говедско месо е одредена со закон, од здравствена гледна точка, главно е содржината на заситени масти што сакаме да ја ограничиме во исхраната. За разлика од заситените масти, присуството на незаситени масти во производот е повеќе од добредојдено“, изјави Кремиќ.Влијанието на сточарството врз животната средина
„Сточарството има исклучително големо влијание врз животната средина. Околу една четвртина од сите емисии на стакленички гасови во светот се резултат на системот за снабдување со храна. Преку производството на сточна храна, ферментацијата во дигестивниот тракт на преживарите (метан), отпадот и транспортот, сточарството предизвикува најголем дел од овие емисии, имено дури 56 проценти, стр.од друга страна, обезбедува само една третина од потребите за протеини и 18 проценти од потребите за енергија“, пишува и здружението на потрошувачи.
Во споредба со другите култури, производството на месо и млеко троши најголем дел од земјоделското земјиште. Според ЗПС, дури 77 отсто од земјоделското земјиште во светот се користи за одгледување животни или земјоделски култури за добиточна храна.
„Значаен е и фактот дека повеќе од една третина од сите култури во светот се храна за животни. Дополнително, сточарството троши приближно 30 проценти од целата вода во земјоделството и има одлучувачко влијание врз циклусот на азот“, рече Нина Томе од Друштвото за одржлив развој Фокус. Таа додаде дека премногу често забораваме дека сточарството е индиректно одговорно за уништување на екосистемите и териториите на домородните и локалните заедници поради потребата да се одгледува сточна храна.
Информациите за потеклото на месото се достапни и на претходно спакуваното и на послуженото месо во месарниците, но доброволните информации за тоа од каде потекнува храната што се користи за одгледување на месото е речиси невозможно да се следи, истакнуваат здруженијата на потрошувачи. Поради правилата поставени на ниво на ЕУ и договорите за слободна трговија, добиточната храна, вклучително и ZPS, исто така може да биде генетски модифицирана.
Здружението на потрошувачи на Словенија и здружението Фокус советуваат дека секој поединец треба да ја намали потрошувачката на црвено месо и производи од црвено месо, бидејќи тоа е најефективниот начин за намалување на стакленички гасови на индивидуално ниво. „Преку ова сите ние како поединци придонесуваме и во грижата за животната средина и здравјето. Затоа месото треба да ни остане во чиниите, но секако е потребно да се намали количината, како од здравствени причини, така и од влијание врз животната средина“, пишуваат во заедничкиот апел.
