Сањин Муса, раководител на Епидемиолошката служба на Институтот за јавно здравје на Федерацијата Босна и Херцеговина, за Н1 зборуваше за Лајмската болест која се пренесува преку инфицирани крлежи, а разговаравме со д-р Амел Рамадани – Појо во Итната помош во Сараево, кој објасни колку се чести каснувањата.крлежите во пролет, како да се отстранат и да се спречат можните болести чии преносители можат да бидат.
Во периодот од пролет до есен најмногу се откриваат каснувања од крлежи, бидејќи тогаш луѓето најмногу време поминуваат во природа.
„И зелените површини, ливадите и шумите се всушност живеалишта за крлежи. Крлежите се носители на повеќе болести, а јас би рекол дека кај нас тој акцент штотуку е ставен на Лајмската болест. Така, крлежите ја пренесуваат бактеријата Borelia burgdorferi, која всушност е причина за Лајмска болест. Советуваме, по поминувањето време во природа, секој човек да ги прегледа деловите од телото кои биле потенцијално изложени, за да се идентификува присуството на крлежи или едноставно да користи некои комерцијални репеленти или евентуално да носи маици со долги ракави, панталони“, рече Муса.
Соговорникот дополнително објасни што да прави доколку се уште има близок контакт со крлежот.
„Во тој момент треба да се извади на начин што ќе го извлече оралниот апарат кој го врзува крлежот за кожата, за да не остане дел“, додаде тој.
И д-р Амела Рамадани-Поѓо од Брза помош КС рече дека каснувањето од крлеж може да биде безопасно.
„Пролет е и бележиме зголемен број на пациенти кои се поради каснување од крлежи. Морам да нагласам дека од околу 30 видови крлежи, само еден е носител на инфективен агенс кој може да предизвика Лајмска болест. Сепак, не треба да паничиме, не треба да ги плашиме граѓаните бидејќи повеќето каснувања од крлежи не ја пренесуваат болеста“, нагласи докторката.
Акцентот, продолжува тој, е дека крлежот треба да се отстрани што е можно поскоро откако ќе се забележи на телото.
„Користете пинцета за да ја фатите главата на крлежот многу блиску до кожата и да го подигнете, а потоа исчистете го со антисептик, односно алкохол и сето тоа може да се направи дома. Ги следиме европските и светските здравствени упатства во кои се наведува дека токму на овој начин се отстранува крлежот без медицинска интервенција. За оние остатоци кои остануваат, најчесто нозете, нема потреба од паника и страв бидејќи или ќе се ресорбираат во кожата или ткивото со текот на времето ќе ги отфрли со својот одбранбен механизам“, додаде таа.
Таа посочи дека не треба превентивно да се даваат антибиотици.
„Кај нас доаѓаат пациенти кои инсистираат на антибиотска профилакса, а тоа се одамна напуштени методи. Има јасни критериуми кога треба да се вклучи антибиотска профилакса, бидејќи има долг период од 72 часа по отстранувањето на крлежот, а ако тогаш дојде до каснување од крлеж со инфективен агенс, тоа може да делува во тој период“, вели Рамадани-Поџо.
Таа објасни и како може да се препознае каснување од заразен крлеж.
„Кога тоа ќе се случи и откако ќе го отстраните крлежот дома или во медицински амбиент, промените на кожата кои се многу карактеристични ќе се следат околу еден месец. Тие можат да бидат на местото на убодот или на кој било друг дел од телото, односно на површината на кожата. Тоа се концентрични црвени кругови со блед центар. Доколку се појави таков осип, многу карактеристичен, во тој случај лицето се јавува кај матичниот лекар, кој потоа го упатува на инфектолог и не е доцна да се започне со терапијата. Така, профилактичката употреба одамна е напуштена и нема потреба од тоа по отстранување на крлежите и премачкување на местото на убодот со антисептик. Промената на кожата и појавата на осип е првиот симптом на кој треба да се реагира. Лајмската болест е многу разновидна и се нарекува имитатор на други болести. Сега би било потребно многу време да се наведат симптомите на Лајмската болест, бидејќи станува збор за шарена, поточно, нерамномерна клиничка слика“, рече д-р Рамадани-Поџо.
Таа изјави и дека Итната медицинска помош е преоптоварена со вакви интервенции во ноќните часови, што, според неа, им отежнува на итните и им отежнува.
„Ги советувам граѓаните по каснување од крлеж да дојдат и наутро доколку почувствуваат потреба за интервенција, бидејќи ништо нема да им се случи во тој период од неколку часа“, заклучи Рамадани-Поѓо.
