Доказната постапка на обвинителството на претстојното судење во Хаг на поранешниот командант на ОВК Хашим Тачи и тројцата сообвинети за злосторства во Косово и Албанија, 1998-99 година, ќе трае до април 2025 година, беше сослушано на денешното прелиминарно рочиште. Ова е пробниот рок што му го дадоа на обвинителството за завршување на доказната постапка од страна на судечкиот совет на судијата претседавач Чарл Смит.
Заедно со Тачи, Кадри Весељи, Реџеп Сељими и Јакуп Красниќи, членови на Главниот штаб на ОВК, беа обвинети за злосторства врз Албанци, Срби и Роми.
Обвинителите претходно најавија дека во текот на процесот што ќе започне на 3 април, пред специјалниот косовски суд во Хаг ќе изнесат над 300 сведоци.
Претставниците на обвинителството предвидуваа дека само исказите на првите 12 сведоци, вклучително и вкрстеното испрашување од бранителите, ќе траат дури 234 работни часа.
Судијата претседавач Смит денеска оцени дека испитувањето на сведоците со тоа темпо би значело дека доказната постапка на обвинителството „ќе трае 6,5 години“, што е „претерано“.
Поради ова советот повторно ги повика обвинителите да ја скратат постапката, но и бранителите да го намалат времето за вкрстено испрашување на сведоците.
Судијата Смит повторно ги предупреди обвинителите дека советот ќе им нареди да ја скратат доказната постапка, доколку оцени дека е потребно.
„Никој не сака доказната постапка да трае 6,5 години“, одговори обвинителот Метју Холинг, нагласувајќи дека обвинителството постојано разгледува дали се неопходни одредени сведоци.
Холинг, пак, оцени дека рокот до април 2025 година, кој судиите им го дадоа на обвинителите за изведување докази против обвинетите, е „разумен“.
Адвокатот на Тачи, Грег Кихо, рече дека четирите одбрани ќе се „координираат“ со цел да се скрати вкрстеното испрашување на сведоците на обвинителството.
Кихо, пак, нагласи дека тоа ќе зависи од самите сведоштва, особено што обвинителите при сведочењето на сведоците ќе приложат „илјада страници докази“.
На прашањето на судијата Смит дали е реално да се заврши сослушувањето на сведоците на обвинителството до април 2025 година, Кихо одговори:
„Се молам да завршиме во тој период. Мислам дека е можно“.
Бен Емерсон, бранителот на второобвинетиот Весељи, го извести судот дека веќе значително го намалил времето за вкрстено испрашување на првите 12 сведоци.
Потсетувајќи дека претходно неколку пати предупредувал дека случајот е преголем бидејќи обвинителите не биле „фокусирани“, Емерсон тврдел дека сега било доцна да се направи нешто и дека судењето може да биде целосно неуспешно.
На денешното рочиште, бранителите одговарајќи на прашања на судиите беа едногласни дека Главниот штаб на ОВК, каде што се обвинетите, нема команда или контрола врз единиците на албанската паравоена на терен.
Според бранителите, на теренот командувале командантите на „оперативните зони“ на ОВК, кои, како што нагласи Емерсон, „не одговарале пред Главниот штаб“.
Адвокатот на Весељи ја опиша ОВК како „организација на селани и работници кои земале оружје“ за да се одбранат од агресијата на српските сили дизајнирани да ги протераат Албанците од Косово со злосторства.
Обвинителот Холинг возврати дека ОВК е „сè повеќе организирана“ со текот на времето и дека има „хиерархија“ на чиј врв бил Главниот штаб „кој имал контрола над единиците“.
Бранителите потврдија дека во текот на судењето ќе докажат дека обвинетиот делувал „во нужна одбрана“.
Обвинителот Холинг подвлече дека „не било самоодбрана“ и дека без разлика на околностите „не се дозволени самоволно лишување од слобода, тортура и убиства“.
Обвинението ги товари Тачи (53), Весељи (54), Сељими (50) и Красниќи (70) за злосторства извршени во 42 нелегални притвори на ОВК во Косово и Албанија против најмалку 407 притвореници, од кои најмалку 98 се убиени, од Март 1998 до септември 1999 г
Во 10 точки, Тачи, Весељи, Сељими и Красниќ се обвинети за: прогон на политичка и етничка основа, затвор, незаконско апсење и притвор, други нехумани дела, присилно исчезнување, сурово постапување, тортура (две точки) и убиство (две точки) .
Овие кривични дела се оквалификувани, во шест точки, како злосторства против човештвото, а во четири точки, како воени злосторства.
Според обвинението, Тачи и сообвинетите сносат и индивидуална и командна одговорност за овие злосторства.
Според обвинението, Тача, Весеља, Сељими и Красниќи биле учесници во здружен злосторнички потфат чија цел била да ја преземе контролата врз цело Косово и да изврши злосторства против сите кои ОВК ги сметала за противници – Срби, Албанци прогласени за „шпиони“. „соработници“ и „предавници“.и Роми.
Сите обвинети, кои беа уапсени на Косово на 4 и 5 ноември 2020 година, на првото појавување пред судот, од 9 до 11 ноември истата година, изјавија дека не се виновни за делата во обвинението.
