Мнозинството граѓани – 75 проценти – ја сметаат Кина за пријателска земја на Србија. Александар Вучиќ останува важен политичар во подобрувањето на овие односи, признаен од 48 отсто од испитаниците, иако овој процент е намален во однос на претходните истражувања. 64 отсто од нив веруваат дека идните односи ќе бидат подобри,
Иако не биле во Кина (96 отсто), речиси две третини од граѓаните (42 отсто) имаат позитивен став кон кинеското општествено уредување, додека младите почесто (72 отсто) ги поддржуваат кинеските инвестиции во Србија. Истовремено, голем број испитаници (37,5 отсто) сметаат дека нема доволно информации за овие односи, покажуваат резултатите од истражувањето спроведено од Институтот за европски прашања во соработка со истражувачката куќа Смарт Плус Рисрч, спроведено во периодот од 11 до 29 мај кај претставник на примерок од 1.200 испитаници во Србија.
Позитивен став кон соработката со Кина
Според резултатите од истражувањето, дури 35,8 отсто од анкетираните граѓани на Србија искажале највисока оценка во однос на односот меѓу Србија и Кина, што и дава оценка 4. Слично мислење делат и значителен процент (34,4 отсто ) од испитаниците, додека една петтина од нив дале просечна оценка. Само мал процент (3,8 проценти) ја оценува негативно оваа врска, давајќи оценка 1 или 2. Просечната оценка е 4,08, иако е нешто пониска во споредба со претходните две истражувања. Граѓаните на Белград даваат пониски просечни оценки во споредба со другите региони, додека граѓаните на Војводина даваат повисоки оценки.
Оптимизам во однос на идната соработка
Истражувањето открива и дека речиси две третини од српските граѓани веруваат дека односите меѓу Србија и Кина ќе се подобрат во иднина. Скептични се 9 отсто, а мажите и жителите на главниот град почесто изразуваат скептичен став. Жителите на источна и јужна Србија изразуваат поголем оптимизам во однос на идните односи меѓу двете земји.
Извори на информации и перцепција
За односот меѓу Србија и Кина граѓаните најчесто се информираат преку телевизија (30,2 отсто), потоа интернет порталите (27,6 отсто), а на трето место се социјалните мрежи. Има разлики во преференциите според пол, возраст и регион. Мажите почесто користат интернет портали и печатени медиуми, додека жените не се информирани за темата. Младите повеќе се потпираат на семејството, пријателите и колегите за информации, додека оние над 60 години претпочитаат телевизија.
Помош на Кина за време на пандемијата
Речиси половина од испитаниците (49,7 отсто) сметаат дека Кина е земјата која најмногу и помогнала на Србија за време на пандемијата на коронавирус. Европската унија ја навеле 14,3 отсто, Русија 4,7 отсто, а секоја десетта смета дека ниту една земја не пружила помош. Забележан е тренд на намалување на перцепцијата за улогата на Кина и се поголем процент на оние кои ја поврзуваат Европската унија со помош за Србија.
Вучиќ како клучен актер во односите со Кина
Александар Вучиќ сè уште се смета за политичар кој најмногу придонесува за добрите односи меѓу Србија и Кина, иако процентот на оние што го констатираа тоа е намален во однос на претходната анкета (47,6 проценти во ова истражување наспроти 70,8 проценти во март 2022 година). Една четвртина од испитаниците не можеле да именуваат ниту еден политичар во таа улога, што покажува тренд на раст низ бранови. 14,4 отсто од испитаниците сметаат дека ниту еден политичар не работи на подобрување на односите со Кина.
Пријателство меѓу Србија и Кина
Мнозинството од испитаниците (74,8 отсто) ја гледаат Кина како пријател на Србија. Сепак, постојат регионални и генерациски разлики, при што жителите на Источна и Јужна Србија почесто го изразуваат ова мислење, додека испитаниците од Белград и оние на возраст од 45-59 години се помалку склони да ја перципираат Кина на овој начин. Во оваа перцепција беше забележан благ надолен тренд во споредба со претходните бранови.
Перцепција на кинескиот општествен поредок
Повеќе од две петтини од испитаниците имаат позитивен став кон социјалниот поредок во Кина, додека четвртина имаат негативен став. Околу една третина од испитаниците не се изјасниле за ова. Мажите и оние над 60 години почесто изразуваат позитивен став, додека негативен став преовладува кај жителите на градовите и жителите на главниот град. Жените често не зборуваат за ова прашање. Во последните години кај граѓаните на Србија е забележан благ пораст на негативниот став и намалување на позитивниот однос кон комунистичкиот систем на Кина.
Информации за односите меѓу Србија и Кина
Речиси ист број испитаници сметаат дека нема доволно информации за односот меѓу Србија и Кина (37,5 отсто) како и оние кои се сметаат себеси за доволно информирани (37,3 отсто). Во споредба со претходните истражувања, забележан е тренд на зголемување на недоволно информираните и на намалување на оние кои сметаат дека имаат доволно информации за односите меѓу двете земји. Мажите почесто веруваат дека имаат доволно информации, за разлика од жените кои се повеќе склони да не се изјаснуваат по ова прашање.
Посетите на Кина и перцепцијата за кинеските инвестиции во Србија
Само Кина ја посетиле 4,3 отсто од испитаниците, меѓу кои мнозинството се жители на Белград. Кинеските инвестиции во Србија ги поздравуваат две третини од испитаниците, додека 16,9 отсто ги сметаат за непожелни, а 17,7 отсто не се изјасниле за тоа. Младите се почесто мислат дека инвестициите се добра работа, додека средовечните (30-44) и жителите на главниот град почесто изразуваат негативно мислење.
