Светскиот пазар на автомобили сè уште ги чувствува последиците од кризата предизвикана од коронавирусот и проблемите во синџирите на снабдување. Во 2022 година ширум светот се регистрирани 79,4 милиони нови возила, што претставува намалување за 2 отсто во споредба со 80,7 милиони единици регистрирани во 2021 година.Позитивните резултати на неколку пазари во развој (Индија, Блискиот Исток, Југоисточна Азија, Африка), кои претставуваат 24 отсто од пазарниот удел, беа доволно значајни за да се надомести падот забележан во Северна Америка, Европа и Кина, според податоците на JATO Dynamics.
„Овој пад може да се припише на два клучни фактори. Прво, тековното нарушување на синџирот на снабдување и недостигот на полупроводници во Северна Америка и Европа ја намалија достапноста на нови возила, додека продажбата во Кина, најголемиот пазар во светот, е ослабена“, објасни Фелипе Муњоз, аналитичар во JATO Dynamics.
Во 2022 година, трите региони заедно сочинуваа 69 отсто од вкупната глобална продажба. Тоа се токму Северна Америка, Европа и Кина.
Падна нов рекорд
Покрај овие предизвици, за падот придонесе и војната во Украина. Како резултат на санкциите, рускиот пазар падна со продажба за 59 отсто, што е приближно еден милион автомобили. „Повлекувањето на западните брендови отвори можност за Кина да го прошири своето присуство на рускиот пазар на автомобили, кој ќе биде 21-ви по големина во светот во 2022 година“, коментира Ирина Дедова, регионален менаџер на JATO Dynamic за Источна Европа.
Спротивно на тоа, побарувачката во Индија порасна за 24 проценти, соборувајќи нов рекорд од 4,37 милиони регистрирани автомобили. Овие резултати доведоа до тоа Индија да ја надмине Јапонија и да стане трет по големина пазар на автомобили во светот. Сепак, и покрај зголемувањето на обемот, продадени се само 3,1 возило на 1.000 жители, што е најниско меѓу 25-те најголеми пазари за возила.
Финансиските стимулации, мерките по пандемијата и придобивките помогнаа да се зголеми побарувачката на Блискиот Исток. Регистрациите на нови возила во шесте земји од Заливот достигнаа 2,75 милиони автомобили – 46 отсто од вкупниот регионален број. „Изгледа дека Блискиот Исток ќе преземе позначајна улога во глобалната автомобилска индустрија. Саудиска Арабија, како 19-ти најголем пазар на автомобили во светот, има за цел да стане центар за производство на електрични возила со очекувана инвестиција од 50 милијарди долари во следните десет години“, рече Самир Савалхи, потпретседател за Блискиот Исток на JATO Dynamics.
На африканскиот пазар продажбата е зголемена за 5,5 отсто на 1,15 милиони автомобили. Ова беше поттикнато од 14 отсто зголемување на регистрациите во Јужна Африка, најголемиот пазар на континентот, кој сочинуваше 44 отсто од вкупниот број. Северна Африка учествуваше со 42 отсто од вкупниот сообраќај на континентот, додека јужна Африка претставуваше 45 отсто. Спротивно на тоа, Источна, Централна и Западна Африка учествуваа со само 4,8 отсто, 1,3 отсто и 6,7 отсто од вкупниот број.
Електричните автомобили не успоруваат
Во 2022 година, вкупниот обем на електрични возила се зголеми за 66 проценти на вкупно 7,37 милиони автомобили, што претставува годишен пораст од 2,9 милиони единици. Ова го надмина зголемувањето од 2,4 милиони единици забележано помеѓу 2020 и 2021 година.
Минатата година, глобалниот пазарен удел на електрични возила скокна од 5,5 отсто во 2021 година на 9,3 отсто. Регионално, само Кина и Европа обезбедија двоцифрен пазарен удел со 15,6 и 12,2 отсто, соодветно.
„Се чини дека зголемувањето на продажбата на електрични автомобили ќе продолжи. Владите во развиениот свет продолжија да нудат дарежливи стимулации, охрабрувајќи ги потрошувачите да се оддалечат од возилата со конвенционален погон, додека просечните цени беа намалени благодарение на воведувањето на подостапни модели од страна на производителите“, рече Munoz.
Норвешка продолжи да поставува стандарди за усвојување на електрични возила. Минатата година, 71 отсто од лесните возила регистрирани во земјата беа електрични, но Хонг Конг забележа најголем пораст на пазарниот удел од 24,4 отсто во 2021 година на 53,1 отсто минатата година.
„Програмата за старо возило за (најмалку шест години) и даночното ослободување за ново електрично возило до одредена цена предизвикува многу потрошувачи да се префрлат од бензин на електричен“, коментира Бо Ју, регионален менаџер за JATO Dynamics China.
Кина го предводи патот како најголем пазар во светот во однос на обемот, со 53 отсто од глобалната продажба. Успехот на Кина е резултат на пократкото време на чекање за електричните автомобили и зголемената понуда, со лансирање на 15 нови брендови во Кина само во 2022 година.
Тојота неспоредлива на врвот
Во 2022 година, Тојота беше најпродаваниот производител во светот, со 13 од секои 100 купени нови автомобили. Јапонците успеаја да го зголемат својот удел на глобалниот пазар за 0,3 отсто благодарение на добрите резултати во Кина, сега најголемиот пазар пред САД и Јапонија, и благодарение на широката палета на теренци. Toyota ја надмина продажбата на Volkswagen Group и стана најпродаваниот производител на SUV во светот.
Како и во 2021 година, групацијата Фолксваген го обезбеди второто место зад Тојота во рангирањето, но забележа пад од 10 проценти, губејќи удел од 0,7 проценти. Во Кина Фолксваген успеа да ја задржи водечката позиција, но нивната продажба падна за 6 отсто, што е резултат на зголемената локална конкуренција.
Производителот Hyundai-Kia е на третото место, што е резултат на силната пазарна позиција во Кореја, Индија, Северна Америка и Европа. На четвртото место, Stellantis забележа вкупен волумен од 5,8 милиони автомобили, што е намалување од 10 проценти. Џенерал Моторс продаде 4,6 милиони автомобили, затворајќи ги првите пет најпродавани производители.
Во 2022 година, најбрзо растечки производител беше кинескиот BYD, кој успеа да освои 1,5 отсто од уделот на глобалниот пазар благодарение на силната понуда во сите главни сегменти и линијата на електрични возила. BYD е вториот најпродаван производител на електрични возила во светот по Tesla, што е една од причините поради која американскиот производител почна да ги намалува цените.
Силниот раст на Тесла
Дека електричните автомобили се популарни на глобално ниво говори и фактот што американскиот Tesla има два од своите четири модели на листата на 10 најпродавани во 2022 година. Според податоците на JATO кои опфаќаат 53 пазари, како и проценките за другите 25 пазари, Tesla Model The Y беше трет најпродаван патнички автомобил во светот во 2022 година, зад Toyota, која традиционално ги зазема првите места.
Тесла
Така, во 2022 година, најпродавани модели беа Toyota RAV4 и Toyota Corolla / Levin седан.
Тојота
„Тоа е историски момент да се види чисто електрично возило не само толку блиску до врвот на рангирањето, туку и релативно нов бренд кој прави таков пораст, особено ако се има предвид дека тие не се возила со најприфатлива цена“, истакна Муњоз.
Но дека не се вртат сите струи, покажува и огромниот успех на Toyota, која нуди само едно такво возило во својот возен парк. Имено, Toyota стави дури пет свои модели во топ 10 најпродавани во светот. Заедно со Тојота се и Ford, Nissan и Honda со по еден модел. Друга Tesla, моделот 3, ја затвора првата десетка.
Кинезите се шират
Друг интересен тренд што се појави минатата година беше зголемената улога на кинеските брендови надвор од Кина. Во 2022 година, речиси 1,5 милиони автомобили од кинески производители беа продадени надвор од Кина, што претставува зголемување од 48 отсто во споредба со 2021 година.
Кинеските производители наоѓаат начини да ја подобрат својата позиција на светскиот пазар. Додека некои директно ги претставуваат своите модели на новите пазари, други ги ребрендираат своите возила и ги продаваат под брендови кои се добро етаблирани на западните пазари.
Растот на кинеските производители се чувствува и на пазарите во развој каде нивниот пазарен удел скокна од 4,8 отсто во 2021 година на 6,4 отсто минатата година. Иако ова е сè уште релативно мал процент, кинеските производители беа успешни во преземањето на пазарниот удел од европските и корејските производители на автомобили. Во региони како Евроазија, пазарниот удел на кинеските производители е повеќе од двојно зголемен.
Теренците сè уште се најпопуларни
И покрај севкупниот пад на пазарот од речиси 2 отсто, продажбата на SUV се зголеми за 2,3 отсто на рекордни 32,8 милиони единици. Глобалниот пазарен удел за овие возила скокна од 39,7 проценти во 2021 година на 41,3 проценти.
Теренците забележаа најбрз раст во Европа, со зголемување на пазарниот удел од 4,3 отсто, достигнувајќи нов рекорд од 43 отсто од вкупната продажба на автомобили. Во Северна Америка, продажбата на SUV изнесува 54 отсто од вкупната продажба на лесни возила, додека во Кина овие возила претставуваат 41 отсто од пазарот.
Во 2022 година, најголемиот дел од овие возила продадени ширум светот беа компактни теренци или кросовери, со вкупно 15,6 милиони единици. Продажбата на мали теренци достигна 7,6 милиони единици, а потоа следат теренците со средна големина со 5,05 милиони единици и луксузните теренци со 4,5 милиони продадени нови автомобили.
Зголемувањето на продажбата на теренци дојде на сметка на традиционалните сегменти како што се седаните, компактните, миникомбините и караваните, кои доживеаја пад од 2 отсто, пренесува JATO Dynamics.
Како стојат работите оваа година?
Ако му се верува на почетокот на годината, електричните автомобили ќе ја препишуваат историјата. Имено, за прв пат електричен автомобил е на врвот на светската листа на најпродавани автомобили. Tesla Model Y е најпродаваниот автомобил во светот во првиот квартал од оваа година.
„Виновникот“ за ова се неодамнешните намалувања на цените и светската експанзија на Tesla. Tesla продаде 267.200 примероци од Model Y, што е зголемување за приближно 69 отсто во споредба со истиот период минатата година. Model Y постигна силни резултати во Кина, нејзиниот главен пазар, во САД, каде што порасна за 68 проценти, и во Европа, каде што стана најпродавано возило.
Toyota Corolla, која со години е еден од најпопуларните автомобили во светот, забележа 256.400 продадени примероци, што е пад од 29 отсто во Кина и 10 отсто во САД.Првата петорка во 2023 година ќе ја пополнат уште три Toyota: Hilux, RAV4 и Camry. И RAV4 и Camry се дизајнирани за развиените пазари, додека Hilux останува најдобриот избор во земјите во развој. Присуството на овие пазари, кои сочинуваат една петтина од глобалната продажба на возила, е дел што недостасува во експанзијата на Tesla.
