Во четвртокот, владата ја промени одлуката усвоена во 2020 година за мерките за намалување на ризиците во 5G мрежите. Како што е објаснето во владината канцеларија за информациска безбедност, притоа поаѓајќи од неодамнешните препораки на Европската комисија, кои ги изложуваат кинеските компании Huawei и ZTE како поризични од другите добавувачи на опрема за 5G.
Како што е наведено во владината канцеларија за информациска безбедност, владината одлука од летото 2020 година за мерки за намалување на ризиците во 5G мрежите веќе содржела соодветно објаснување за потребата од регулирање на гореспоменатата област врз основа на законот што ја регулира критичната инфраструктура.
Но, во моментот на донесување на оваа одлука беше донесен законот за електронски комуникации кој во поглавјето за безбедност на мрежите и услугите и постапување во ситуации на закана се однесува и на намалувањето на ризиците во 5G мрежите.
„И покрај носењето на законот за електронски комуникации, останува потребата за брзо и ефективно обезбедување на националната сајбер безбедност. Предложеното ажурирање го зеде предвид развојот на технологијата, особено во областа на оркестрацијата на мобилните мрежи и нивното управување, вклучително и радио делот, бидејќи во спротивно би биле изложени на неприфатлив ризик за националната сајбер безбедност“, напишаа оттаму.
Предлогот на комисијата наиде на неконзистентни позиции
Насоките се засноваат на препораката на Европската комисија за сајбер безбедноста на 5G мрежите, која таа ја поднесе минатата недела. Навистина, Комисијата изрази голема загриженост во врска со ризиците што ги носат некои добавувачи на комуникациска опрема за мобилни мрежи за безбедноста на ЕУ.
Тој забележува дека одлуките на земјите-членки во врска со ограничувањето или исклучувањето на Huawei и ZTE од 5G мрежите се оправдани и конзистентни со комплетот алатки за 5G. Во согласност со овие одлуки и врз основа на широк опсег на достапни информации, комисијата верува дека Huawei и ZTE всушност претставуваат значително поголеми ризици од другите добавувачи на 5G.
СТА се обрати до Канцеларијата за информациска безбедност со прашања за деталите од одлуката – меѓу другото, за тоа што всушност значат одобрените измени на првичната владина одлука за користење на мрежна опрема од кинеските провајдери Huawei и ZTE во проектите за поставување 5G мрежа во Словенија. Сè уште чека одговори.
Повикот на Европската комисија за забрзување на ограничувањата за Huawei и ZTE беше дочекан со различни мислења. Конкретно Германија не е за таква строга мерка, бидејќи мислам дека се претерани. Австрискиот регулатор оцени и дека Huawei и ZTE не претставуваат толку голем безбедносен ризик.
Во Huawei за дискриминаторски потези
Дури и во Huawei, потегот на Брисел беше означен како одлука „заснована на дискриминаторски пресуди“. „Коментарите на претставниците на Европската комисија очигледно не се засноваат на проверени, транспарентни, објективни и технички проценки на 5G мрежите“, напишаа тие во одговорот.
Тие нагласија дека Huawei секогаш ги обезбедува највисоките стандарди за безбедност и квалитет на производите. „Последниве беа подложени на најстрога безбедносна проверка дури и во европските земји. Овие инспекции ја докажуваат највисоката сајбер безбедност на Huawei и на тој начин ни помагаат да ја добиеме довербата на клиентите во многу земји, вклучително и Словенија“.
Според нивните говори, компанијата ја поддржува грижата на словенечката влада за заштита на сајбер безбедноста и дека владините мерки за обезбедување на безбедноста на 5G мрежите треба да се засноваат на објективни и недискриминаторски критериуми, „не врз основа на дискриминаторски, туку произволни тестови“.
Тие додаваат дека мерките ќе треба да бидат пропорционални и утврдени со закон, а ќе треба да ги земат предвид спецификите на различни делови од мрежата. „Не сме свесни дека ќе има некаква владина одлука што ќе се однесува на Huawei, ниту пак постоела (и сè уште не постои денес) правна правна основа за валидно усвојување на каква било таква одлука.
Компанијата беше критична кон владата дека обидите за ограничување без анализа создаваат сериозни ризици за националната безбедност, економијата и општеството.
Врз основа на споменатиот закон за електронски комуникации, Агенцијата за комуникациски мрежи и услуги на РС подготви и предлог за општ акт за дополнителни безбедносни барања и ограничувања за мрежната опрема.
Ова ги дефинира „насоките што мора да ги следат и имплементираат операторите на мобилните комуникациски мрежи кои ги обезбедуваат овие мрежи на критичните субјекти, при проценка на ризиците кои произлегуваат од односите и договорите со производителите или добавувачите на информациски системи и мрежна опрема, како и ризиците кои произлегуваат од услугите за поддршка на трето ниво што ги обезбедуваат давателите на услуги за поддршка на овој оператор“. Општиот акт на тој начин би овозможил спроведување на соодветните одредби од законот за електронски комуникации.
