Хипертензијата е еден од водечките фактори на ризик за срцев удар и мозочен удар, како и за хронична бубрежна болест. Често се развива незабележливо, без изразени симптоми, поради што со право се нарекува „тивок убиец“.
Опасноста од хипертензија лежи во фактот дека не боли. Доколку не се препознае и не се лекува, со текот на времето може да предизвика сериозно системско оштетување – на срцето, мозокот, бубрезите и крвните садови. Затоа, навременото откривање, редовните прегледи и соодветната терапија се клучни за одржување на здравјето и спречување на компликации.
Рано препознавање и водство
Хипертензијата официјално се дијагностицира кога вредностите на крвниот притисок се над 140/90 mmHg. Сепак, според најновите европски упатства, вредностите во опсег од 120–139/70–89 mmHg бараат зголемено следење. Кај лица со придружни фактори на ризик, како што се дијабетес мелитус или хронична бубрежна болест, овие прагови вредности може да бидат причина за воведување на терапевтски мерки. Постојаното следење на крвниот притисок, соодветната терапија и промените во животните навики се основа за успешна борба против кардиоваскуларните заболувања.
Фармацевтите како важна алка во системот
– Фармацевтите во јавните аптеки се сè повеќе првите здравствени работници со кои пациентите доаѓаат во контакт. Поради нивната позиција во здравствениот систем и честата комуникација со пациентите, фармацевтите играат значајна улога во раното препознавање на хипертензија, советувањето и упатувањето на пациентите кај лекар. За таа цел, Фармацевтската комора на Србија започна проект – Советник за хипертензија, со идеја да им обезбеди на граѓаните професионални, лесно достапни и структурирани здравствени услуги во аптеките, како поддршка во контролата на крвниот притисок – објаснува Милена Милојевиќ, магистер по фармација во Фармацевтската комора на Србија.
Улогата на советник за хипертензија
Советниците за хипертензија се фармацевти кои поминале акредитирана професионална обука и се квалификувани да им обезбедат сеопфатна поддршка на пациентите објаснувајќи им како и кога да земаат лекови, што да очекуваат од терапијата и на што да внимаваат (несакани ефекти, интеракции со храна и пијалоци).
– Советуваме за правилно мерење на крвниот притисок дома, наутро и навечер, во седечка положба, во мирување, со две мерења со разлика од една минута. Исто така, за нефармаколошки мерки, правилна исхрана, воведување физичка активност, престанок со пушење и умерена консумација на алкохол. Препораки за употреба на додатоци во исхраната, како што се препарати на база на лук, омега-3 масни киселини и други природни состојки кои можат да придонесат за подобра контрола на крвниот притисок. Употребата на додатоци мора да биде координирана со препишаната терапија, бидејќи тие можат да реагираат со лекови и да доведат до несакани ефекти или намалена ефикасност на терапијата. Затоа е неопходна консултација со фармацевт пред употреба на овие производи – нагласува Милојевиќ.
Зошто е важно советувањето?
Со навремена едукација, поддршка и јасно разбирање на терапијата, можно е ефикасно да се контролира крвниот притисок и да се намали ризикот од сериозни компликации, како што се мозочен удар, миокарден инфаркт или оштетување на бубрезите.
– Редовното следење, советување и постојаната достапност на фармацевти во аптеката значително ги зголемуваат шансите за подобро придржување кон терапијата и подобар квалитет на живот кај пациентите. Можете да го препознаете советникот за хипертензија по посебната значка на неговата униформа. Списокот на сите советници е достапен на веб-страницата на Фармацевтската комора на Србија – заклучува Милојевиќ.
