Печатот во Германија продолжува да се занимава со крвавиот конфликт на Косово и неговите последици. Се дознава дека косовскиот премиер бара да се воведат санкции за Србија, но го поставува и прашањето што може и што мора да направи ЕУ на Западен Балкан.
„По тешките борби меѓу српските паравоени формации и косовската полиција на северот на Косово, косовскиот премиер Аљбин Курти го повика Западот да воведе санкции кон Србија“, пишува германскиот неделник Шпигел на својот онлајн портал, цитирајќи ги неговите изјави во Парламентот во Приштина: „Ако ова остане неказнето, Србија ќе го повтори злосторството. Военото оружје што го користат професионалните борци во Бањска е целото од Србија и е сосема ново. Србија воено ги опреми и обучуваше“, пренесува „Дојче веле“.
Курти побарал и од Белград да ги екстрадира на Косово учесниците во нападот кои побегнале во Србија за да бидат изведени пред лицето на правдата, пренесуваат германските медиуми. Истовремено, се наведува дека владата на Косово во претходните денови објавила материјал со кој се наведува дека Белград бил вмешан во нападот. На снимката од дрон во воена униформа се гледа високиот политичар и бизнисмен од косовските Срби Милан Радоичиќ.
„Тој официјално живее во Белград и ја ужива довербата на српскиот претседател Александар Вучиќ, кој во ТВ интервју во средата само рече дека Радоичиќ моментално е во Србија и дека на тамошните власти им треба тој да одговара на прашања“, пишува Шпигел.
Курти во кампањата за швајцарските социјалдемократи
Швајцарскиот „Ноје цирхер цајтунг“ објави интервју со премиерот на Косово, Албин Курти, кое е направено во Берн, очигледно во саботата, како што се наведува – пред инцидентот на Косово.
На 22 октомври во Швајцарија се одржуваат избори, а Аљбин Курти се појави на предизборниот митинг на Социјалдемократите (СП) во Олтен. Како што пишува швајцарскиот весник, „за СП Курти е политички идол, постколонијален херој и движечка сила за мобилизација на косовската дијаспора за претстојните избори“. Огромно мнозинство, како и во самото Косово, се Албанци.
Курти во интервјуто вели дека на средбата со претседателот на Швајцарија, Ален Берсет, се заблагодарил за поддршката и помошта што таа земја му ја дава на Косово, кое сака да стане членка на неколку меѓународни организации. „Потребни ни се пријатели кои искрено ќе не претставуваат, бидејќи против нас се лобира многу. Факт е: сите членки на Г-7 го признаваат Косово. Но, земјите од БРИКС? Никој. Значи, се работи и за геополитика. Потребна ни е поддршката од Швајцарија“, рече Курти.
Како одговор на прашањето што подоцна му беше поставено на Курти – дали неодамнешната ескалација за време на викендот на северот на Косово е пресвртница во односите со Србија, косовскиот премиер писмено рече:
„Секако дека е. Ќе се брои времето пред и по 24 септември, бидејќи нешто значајно се промени. Тоа беше акт на агресија што мора да биде осуден од сите наши сојузници, пријатели и партнери во Европската Унија и НАТО. Србија се обидува да го дестабилизира Западен Балкан. Паравоената група очигледно е копија на групата на Вагнер чие оружје е нетипично за полицијата. Обуката на борците најверојатно се одвивала во Србија“, изјави Аљбин Курти за „Noje Cirher cejtung“.
Што може и што треба да направи ЕУ на Балканот?
Берлинскиот Тагешпигел се занимава со улогата на ЕУ во Западен Балкан. По краткиот вовед во кој се потсетува на последната ескалација на насилството на Косово, прашањето на кое одговорија тројца експерти е: Дали ЕУ може да го реши овој конфликт?
Андреа Капусела, автор на книгата „Градење на државата во Косово. Демократија, корупција и ЕУ на Балканот“, потсетува дека „ЕУ не успеа да ја спречи војната на Балканот во 1990-тите, ниту да го подобри развојот на регионот потоа, иако обезбеди голема помош. Затоа, одговорот на прашањето дали ЕУ може да донесе мир на Балканот е – не.
Капусела смета дека „главната причина за нестабилноста на Балканот е слабоста на политичките и економските институции во повеќето земји. Несомнено е во интерес на ЕУ овие земји да созреат во отворени и просперитетни демократии. Досега, меѓутоа, надворешнополитичките цели на ЕУ првенствено ја одредуваа насоката на европската поддршка, што често доведуваше до зајакнување на експлоататорските елити во земјите“.
„Одржливата стратегија на ЕУ мора да се заснова на усогласените долгорочни интереси на ЕУ и населението на балканските земји. Сепак, ваквата промена на политиката ќе наиде на отпор“, оценува Андреа Капусела за „Тагешпигел“.
Нејзино мислење беше побарана и Мајда Руге, која работи како виш политички соработник во Европскиот совет за надворешни односи (ЕЦФР) во Берлин. Таа вели дека „ЕУ мора да дејствува покохерентно во регионот како целина“, а за тоа, додава таа, „потребни се поголеми воени капацитети“.
Руге ја гледа ситуацијата на следниов начин: „Сегашното насилство на северот на Косово беше поттикнато од неуспехот на ЕУ правилно да ги процени и одговори на нападите на српските организирани криминални групи врз трупите на КФОР во мај 2023 година. Европската унија одби да го признае вината на Белград и неговите претставници во Косово за организирање на тие напади и не направија ништо за да ги именуваат и гонат одговорните. Напротив, ја казни косовската влада и предложи план за деескалација кој предвидува намалување на присуството на косовската специјална полиција на север, точно на време.
