Германија планира голема трансформација на својата одбранбена политика со поголеми инвестиции во воена технологија и стартапи. Таа го става развојот на вештачка интелигенција, беспилотни летала, автономни роботи, па дури и шпионски лебарки во преден план – сè со цел Германија повторно да стане водечка сила во европската одбрана.
За помалку од три месеци на чело на владата, германскиот канцелар Фридрих Мерц започна радикална трансформација на германската одбранбена политика и се обложува многу на технолошките иновации од страна на германските стартапи за одбрана. Владата затоа почна да ги олабавува бирократските бариери за да можат стартапите директно да се поврзат со највисоките нивоа на војската.
Според Ројтерс, една таква компанија е Хелсинг, која се смета за еден од најголемите стартапи за одбрана во Европа. Коосновачот Гундберт Шерф рече дека инвазијата на Русија во Украина била голема пресвртница за компанијата. Кога бил основан Шерф, тој морал да работи напорно за да привлече потенцијални инвеститори, но денес компанијата се справува многу добро. Минатиот месец, таа повеќе од двојно ја зголеми својата вредност на 12 милијарди евра.
„Оваа година, за прв пат по децении, Европа троши повеќе за одбранбена технологија отколку САД“, рече Шерф.
Германија, која долго време беше обележана со траумата од нацистичкиот милитаризам по завршувањето на Втората светска војна, со децении одржуваше мал одбранбен сектор, заштитен со американски безбедносни гаранции.
Германија сака повторно да стане водечка одбранбена сила
Но, тоа сега се менува. Поради изјавите на американскиот претседател Доналд Трамп за иднината на членството на САД во НАТО, Германија, која е еден од најголемите поддржувачи на Украина во нејзината војна против Русија, почна да инвестира повеќе во сопствениот одбранбен сектор. Германската влада планира да го зголеми својот буџет за одбрана на околу 162 милијарди евра до 2029 година. Германија планира да издвои голем дел од парите за нови форми на војување и вештачка интелигенција.
Меѓу компаниите вклучени во овој вид технологија е Хелсинг, која развива најсовремена воена технологија. „Сакаме да ѝ помогнеме на Европа да го зајакне својот ‘рбет“, изјави Шерф за Ројтерс.
Германската влада ги покани помалите компании за развој да учествуваат и да дадат совети, бидејќи големите компании за одбрана како што се „Рајнметал“ и „Хенсолдт“ се борат поради долгите рокови на испорака, што значи дека имаат помалку можности за развој на иновации.
Новиот нацрт-закон за јавни набавки, усвоен од владата на канцеларот Мерц во среда, има за цел да ги намали пречките за финансиски ограничените стартапи, дозволувајќи им да добиваат аванси. Законот, исто така, ќе дозволи тендерите да бидат ограничени на понудувачи од ЕУ.
Парите повеќе не се проблем
Марк Витфелд, извршен директор и основач на ARX Robotics, компанија која произведува автономни роботи, рече дека на неодамнешниот состанок, германскиот министер за одбрана Борис Писториус му јасно ставил до знаење дека владата е сериозна. „Ми рече дека нема повеќе изговори бидејќи парите се достапни. Тоа беше пресвртница“, рече Витфелд.
Веќе некое време од Берлин се слушаат повици дека развојот на европската одбранбена индустрија треба да се поддржи и дека Европа повеќе не може да се потпира на американските компании. Но, предизвиците во оваа област се големи, и во Германија и на ниво на ЕУ.
За разлика од Соединетите Американски Држави, каде што постојат унифицирани правила на пазарот за одбрана, европскиот пазар е многу фрагментиран, бидејќи секоја земја има свои стандарди за склучување договори за одбрана.
Големите системски и технолошки гиганти како што се „Локхид Мартин“, „РТКС“ и „Палантир“ веќе работат во Соединетите Американски Држави, додека европските стартапи почнаа да добиваат сериозна поддршка од земјите дури во последните години.
Анализата на „Евиејшн Вик“ покажа дека се очекува 19-те најголеми европски потрошувачи – вклучувајќи ги Турција и Украина – да потрошат повеќе од 180 милијарди долари за воена опрема оваа година, повеќе од Соединетите Американски Држави, иако вкупните воени трошоци на САД ќе останат повисоки.
Ханс Кристоф Ацподиен, раководител на германското здружение за безбедност и одбрана BDSV, рече дека еден од главните предизвици е тоа што системот за набавки на војската е насочен кон веќе воспоставени добавувачи и не е погоден за брзиот развој на новите технологии.
Се очекува новиот закон за јавни набавки да ги забрза и процедурите за набавки за стартапите, така што новите технологии ќе можат да им бидат достапни на германските вооружени сили што е можно поскоро.
Иако употребата на беспилотни летала на боиштата на Украина и Русија веќе стана дел од воспоставените воени тактики, одбранбените компании во последните години се фокусираа на развој и интеграција на вештачката интелигенција во војувањето. Во исто време, се појавуваат нови идеи кои би можеле да бидат
татко тврди дека тие се базирани на научнофантастични филмови.
Дали „воените лебарки“ се иднината на војувањето?
Компанијата Swarm Biotactics развива „шпионски лебарки“, меѓу другото. Тие инсталираат „минијатурни ранци“ со камери и сензори на живи инсекти кои овозможуваат собирање податоци во реално време.
Користејќи електрични импулси, би било можно далечински да се контролира движењето на лебарките, а тие би биле наменети за собирање разузнавачки информации во непријателска средина. „Нашите биороботи се базирани на живи инсекти и се опремени со невронски сензори и комуникациски модули. Можеме да ги контролираме поединечно или неколку одеднаш“, објасни директорот на компанијата Стефан Вилхелм.
Германија се сметаше за голем иноватор во воената технологија во првата половина на 20 век, при што германските научници развиваа многу од воените производи што сè уште се користат денес, како што се балистички ракети и млазни авиони. Откако земјата беше демилитаризирана по поразот во Втората светска војна, германските научници ја продолжија својата работа во странство.
Германија се стреми да се врати на чело на одбраната и воената моќ во услови на променети геополитички околности. Неодамнешните борби во германската автомобилска индустрија, поради кои многу работници ги загубија своите работни места, доведоа до тоа многумина да најдат нови работни места во одбранбениот сектор.
Штефан Тумпан, директор на баварската компанија Донаустал, која произведува беспилотни воени летала, за Ројтерс изјави дека дневно добиваат од три до пет апликации за работа од работници кои некогаш работеле во автомобилската индустрија.
