Министерот за врски и транспорт на БиХ, Един Форто, денеска одржа состанок со раководството на сите аеродроми во БиХ и Дирекцијата за цивилно воздухопловство на Босна и Херцеговина (БХДЦА), на која беше договорено да му предложи на Советот на министри на БиХ прогласи мораториум на таксата за заминување на патниците за една година.
По средбата, Форто им рече на новинарите дека сите учесници се согласиле дека интерес на државата Босна и Херцеговина е сообраќајот на нашите аеродроми. Според него, се друго што лежи меѓу тој суштински интерес, кој е и економски и туристички по квалитет на живот, е работа на аеродромци.
Тој изјави дека секој аеродром има своја сопственичка структура, а државата Босна и Херцеговина не поседува ниту еден аеродром.
„Ние не управуваме со аеродромите. Но, она што го препознавме во претходниот период е глобален тренд кој е пренесен во Босна и Херцеговина и во регионот, имено новите политики на авиокомпаниите и превозниците на патници кои на нов начин пристапуваат кон аеродромите и определувањето каде ќе ги распределат своите линиите и начинот на кој ќе преговара“, рече Форто.
Тој додаде дека одредени аеродроми во регионот „агресивно почнаа да се наметнуваат како конкуренција и имаше одредени штрајкови, особено во последниот период на аеродромот во Тузла, каде реномирана нискобуџетна компанија замина и го префрли својот капацитет во регионот“.
Тој вели дека решиле на ова да одговорат за краток период, веднаш, а потоа во наредниот период Министерството ќе организира редовни средби со директорот на Дирекцијата за цивилно воздухопловство на БиХ и директорите на сите аеродроми, каде ќе разговараат за тоа како можат да го подобрат работењето на аеродромот.
„Одлуката што ја донесовме ќе ја предложиме до Советот на министри на БиХ и се надеваме дека Советот на министри ќе ја усвои, тоа е прогласување мораториум на данокот за патниците кои заминуваат, што е директен приход на цивилното воздухопловство. Дирекција. Станува збор за околу три милиони и шест илјади марки годишно, кои ќе ги третираме како поттик за аеродромите. Тоа значи три милиони и шест илјади марки кои ќе бидат преземени од буџетот на БиХ за да продолжи со работа Дирекцијата. Тоа се давачки од кои Дирекцијата ќе се откаже во текот на следната година“, објасни министерот Форто.
Според него, задачата што се бара да ја исполнат сите аеродроми е завршување на процесот на сертификација според европските стандарди, што го немаат сите аеродроми во Босна и Херцеговина.
„Ова е поттик од државно ниво, од Дирекцијата, Министерството и Советот на министри. За возврат, аеродромите мора да бидат сертифицирани. Во текот на следната година ќе имаме редовни состаноци, а кон средината на следната година ќе одлучиме како ќе продолжиме во таа година“, изјави Форто.
Тој наведе дека доколку Советот на министри на БиХ ја поддржи оваа одлука, аеродромите можат веднаш во преговорите со авиокомпаниите да го достават фактот дека ова е уште една давачка што се укинува и тоа може да биде поттик за некои компании да го зголемат своето присуство на аеродроми во БиХ.
Форто смета дека тоа е многу едноставна мерка, трансфер од Дирекцијата до аеродромите, а за возврат европска сертификација, „што аеродромите секако мора да го направат, но досега не им успеало“.
„Ова е она што можеме да го направиме во моментов. Во согласност со она што го договоривме денеска, одиме до Министерскиот совет на БиХ со предлог да се укине тој данок. Ова е таксата за патници во заминување. Во следната година, доколку Советот на министри на Босна и Херцеговина го поддржи, ќе биде укината на една година, а во текот на годината ќе разговараме што ќе правиме за таа година“, резимира Форто.
Запрашан да ја коментира сугестијата на американскиот амбасадор во Босна и Херцеговина, Мајкл Марфи, аеродромите да се стават под концесија, министерот Форто рече дека денеска не разговарале, но дека неговиот став е познат.
„Јас сум на личен став дека аеродромот треба да се стави под управување поради зголемувањето на бројот на патници и дека во преговорите за концесиите потребно е да се преговара за зголемување на бројот на патници, бидејќи тоа е во интерес на државата, поради економски, туристички причини и квалитетот на живеење. Сепак, денеска немаше дискусија за тоа. Тоа е работа на сопствениците“, изјави Форто.
Според него, сопствениците треба добро да размислат како аеродромите да опстанат во оваа нова средина, „а новата средина е што речиси сите главни аеродроми во регионот се под концесија“.
Директорот на меѓународниот аеродром во Сараево, Алан Бајиќ, на прашањето за идејата за ставање на аеродромот под концесија, рече дека тоа е интересна тема за која размислува меѓународниот аеродром во Сараево.
„Направивме дури и еден модел, хибрид. Што се појавува како проблем во работењето на аеродромот, која е целта. Целта е да се зголемат операциите, да се зголеми бројот на патници, а во нашиот случај на меѓународниот аеродром во Сараево се наметнува недоволно капацитет. Мора да најдеме начини да инвестираме во капацитети за да го зголемиме и бројот на патници и бројот на операции“, рече Бајиќ.
Најдовме, додаде тој, хибриден модел на концесија, „да најдеме инвеститор кој ќе ја инвестира комплетната инфраструктура што е неопходна за зголемување на бројот на операција и број на патници“.
„Тоа е одлука на сопственикот, во нашиот случај Владата на ФБиХ. Подготвивме проекти, програми и имаме хибриден концесиски модел, кој е делумен, а не целосен. Но, ако се случи сопственикот да одлучи да оди на целосна концесија, ќе има многу чекори за кои треба да се води сметка“, смета Бајиќ.
Директорот на меѓународниот аеродром во Тузла, Џевад Халилчевиќ, го изрази своето задоволство од денешната одлука да се стави вон сила одлуката за наплата на такси за една година.
„Тоа е доволен период за да бидеме попривлечни за авиокомпаниите“, изјави тој.
Кога станува збор за отстапки, тој потсети дека во 2007 година аеродромот во Тузла бил во преговори со инвеститор.
„Се беше во ред додека не се дојде до сопственичката структура, имајќи предвид дека целата површина на аеродромот во Тузла е во сопственост на Министерството за одбрана. Ја имаме и одлуката на високиот претставник од 2004 година за забрана на располагање со воен имот. Значи, во принцип, никој не сака да инвестира во имот што не може да го поседува. Засега, додека стои оваа одлука, мислам дека ќе биде потешко, барем кога е во прашање аеродромот во Тузла“, рече Халилчевиќ.
