Премиерот на Чешката Република, која претседава со Европската унија, Петр Фијала го најави денешниот прв самит на 44 шефови на држави во Европа, сите освен Русија и Белорусија, како можност за понеформални дискусии за прашањата на безбедноста и мирот. економска и енергетска криза и цели за заштита на животната средина.
„Чешкото претседателство со ЕУ е соочено со огромни предизвици и кризи низ кои поминува Европа и кои ќе бидат тема на првите дискусии на европската политичка заедница, без разлика дали се работи за мирот и безбедноста, енергијата, животната средина, економијата. Целта не е да се дојде до писмени заклучоци. Целта е да се разговара и да се создаде некаков рамковен договор во однос на понатамошните активности на европските земји во тие области“, рече домаќинот на самитот Фијала.
Програмата на самитот остава многу простор за билатерални средби по две тркалезни маси, првата на тема мир и безбедност и втората за прашања од економијата, енергијата и климата, на кои учествува и претседателот на Србија, Александар Вучиќ.
Како што соопштија од прес-службата на српскиот претседател, во времето одвоено за билатерални средби, Вучиќ ќе има серија средби со францускиот претседател Емануел Макрон, со претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен, со германскиот канцелар Олаф Шолц или со шпанскиот премиер Педро. Санчез.
Средбата со Вучиќ ја најави и претседателот на Чешка, Милош Земан, кој сака да разговара за отворањето на Чешката куќа во Белград, од која зависи неговата проштална посета на Србија, бидејќи неговиот втор и последен мандат истекува во февруари. следната година.
Премиерот на Чешката Република Фијала ќе го отвори самитот попладнево, додека Земан ќе им се обрати на претседателите на држави и влади на последната пленарна седница за време на вечерата во претседателскиот дворец Храдчани.
Замката на Макрон?
Чешка, како домаќин на самитот, првично беше скептична кон новата политичка иницијатива на францускиот претседател, а во Прага дури отворено ја нарекоа „макронова стапица“, како што рече советникот на чешкиот премиер Томаш Појар, плашејќи се дека Земјите на ЕУ кои не се заинтересирани за нови членки, вклучително и Србија и другите земји од Западен Балкан, го користат овој формат за да го одложат проширувањето на ЕУ.
„Скептичните земји како Франција би можеле да им понудат на земјите кандидати европска политичка заедница и да ја направат вечна чекална за ЕУ“, рече европратеникот, поранешен министер за одбрана во владите на Граѓанската демократска партија, Александар Вондра.
Дека ЕПЗ нема да биде замена за процесот на пристапување во ЕУ и проширувањето на ЕУ пред се кон Западен Балкан, во пресрет на самитот потенцираат чешките претставници, за кои, без разлика на страната на политичкиот спектар, проширувањето на тој регионот е постојан надворешнополитички приоритет.
„ЕПЗ не е ништо повеќе од размислување за тоа како ЕУ, во овие тешки моменти кога имаме војна во Украина, би можела да воспостави поблиска соработка со цела низа земји надвор од ЕУ, без разлика дали е тоа Велика Британија, Норвешка или Швајцарија. Се разбира, Украина и Турција исто така, бидејќи Европскиот парламент води низа дебати за тоа што ЕУ може да им понуди на Украина и Турција“, рече чешката европратеничка Дита Харанзова.
