Видео симулација покажува како би можела да изгледа нуклеарна војна меѓу Русија и НАТО во застрашувачко сценарио кое би резултирало со смрт на милиони луѓе ширум светот за неколку часа, пишува „Newsweek“.
Четириминутното видео, насловено како „План А“, развиено од истражувачи поврзани со Програмата за наука и глобална безбедност (SGS) на Универзитетот Принстон, предизвика обновен интерес во пресрет на руската инвазија на Украина.
Руските сили почнаа да напредуваат кон украинска територија на неколку фронтови на 24 февруари, што означи голема ескалација на конфликтот што започна во 2014 година.
Иако не е јасно дали рускиот претседател Владимир Путин некогаш би отишол толку далеку што ќе употреби нуклеарно оружје, ескалацијата на конфликтот во Украина доведе до растечка дебата за потенцијалното избивање на нуклеарна војна.
– Ова е најсериозната криза од Студената војна, со потенцијална нуклеарна димензија која ги вклучува Русија и САД/НАТО, иако ризикот од нуклеарна војна се смета за низок – рече Алекс Глејзер, еден од креаторите на „Планот А“.
– Кризата на која сме сведоци сега често води до погрешна комуникација меѓу вклучените страни, што дополнително се влошува со фактот дека има многу малку активни линии на комуникација меѓу Русија и САД/НАТО – рече Глејзер, вонреден професор на Факултетот за Јавна политика и меѓународни односи и Одделот за механичко и воздушно инженерство во Принстон.
Симулацијата на „План А“ првично беше подготвена за изложба во галеријата Бернштајн во Принстон во 2017 година, а подоцна беше достапна за јавноста како видео на YouTube во 2019 година. Целта е да се истакнат „потенцијално катастрофалните“ последици од нуклеарната војна помеѓу Русија и НАТО. Популарноста на видеото вртоглаво порасна кон крајот на февруари 2022 година, кога Русија ја започна инвазија, а Путин алудираше на можна употреба на нуклеарно оружје.
„Планот А“ покажува како локализираната нуклеарна размена може брзо да ескалира во глобална катастрофа. Сценариото претставено во прилог најверојатно се заснова на достапните докази.
– Нашиот тим користеше независни проценки на моменталните позиции на силите на САД и Русија, планови за нуклеарна војна и цели за нуклеарно оружје. Симулацијата беше поддржана и со збирки податоци за моментално распореденото нуклеарно оружје, моќта на оружјето и потенцијалните цели, како и редоследот на битката, се со цел да се прикаже еволуцијата на нуклеарниот конфликт – вели Глејзер, истакнувајќи дека тие не имаат пристап до класифицирани информации.
– Се проценува дека би имало повеќе од 90 милиони мртви и повредени во првите неколку часа од конфликтот. Вистинскиот број на загинати би се зголемил значително поради смртните случаи предизвикани од колапсот на медицинските системи, како и нуклеарните последици и други долгорочни ефекти, вклучително и можна глобална нуклеарна зима – истакнува Глејзер.
Симулацијата започнува со тоа што Русија испука предупредувачки сигнал од базата во близина на градот Калининград во обид да го запре напредувањето на силите на САД/НАТО. НАТО тогаш возврати со единствен, тактички, нуклеарен воздушен напад.
Нуклеарната размена брзо ескалира во Европа, а Русија истрела 300 боеви глави врз базите и трупите на НАТО. Значителен дел од Европа е веќе уништен во тоа сценарио, а НАТО потоа истрелува 600 боеви глави од американското копно. Пред да бидат уништени нејзините системи за оружје, Русија истрелува проектили од силоси, патни возила и подморници.
Во последната фаза од конфликтот, и Русија и НАТО таргетираат 30 од најнаселените градови и економски центри на другиот, користејќи 5-10 нуклеарни боеви глави на секој, во зависност од големината на населението, во обид да го спречат потенцијалот за закрепнување.
Глобална термонуклеарна војна од вакви размери секако би можела да се смета за „најлошото можно сценарио“, според Глејзер, иако насловот на видеото алудира на фактот дека прикажаната серија настани е едноставно дел од стандарден „водич“.
– Штом ќе се помине нуклеарниот праг, може да биде многу тешко да се спречи ескалација до сеопфатна нуклеарна војна, т.е. таргетирање градови и економски центри со цел да се спречи закрепнувањето на другата страна – рече Глејзер.
Последиците од нуклеарна војна за животот на Земјата би биле „незамисливи“.
– Не би сакал да погодувам колку време ќе му треба на човештвото да се опорави – додава тој.
