Турскиот лекар Мустафа Џан Косај, кој на крајот од војната 1992-1995 г. дошол во Босна и Херцеговина како поручник во мировните сили на ОН, се сретнал со Емсад Чаго, кого го оперирал пред 27 години.
Косај ја завршил својата специјализација во Туркије во 1995 година и бил назначен за поручник, а неговото доаѓање во Босна и Херцеговина, како што изјавил за Анадолија, било неочекувано.
Тој потсети како земјата минувала низ тежок период во тоа време. Косај помина една година во Босна и Херцеговина, лекувајќи ги војниците во турскиот мировен баталјон на ОН и локалното население. За време на мисијата тој ги посети и селата околу Зеница каде што се наоѓаа.
Пациент кој никогаш не го заборавил
„Во тие години го запознав Емсад. Мислам дека имаше две-три години и имаше деформитет на стапалото. Таа не можеше да биде соодветно третирана. Ја оперирав во локална болница. После тоа воспоставивме добри односи со семејството бидејќи селото во кое живееја беше блиско“, рече Косај.
Тој додаде дека таа била меѓу пациентите кои никогаш не ги заборавил.
„После многу години ме најде на социјалните мрежи и почнавме да се допишуваме. Стигнав во Сараево на средба, а претходно му пишав на Емсади. Беше многу возбудена што дојде“, изјави др. Косај.
Инаку, ова е негова прва посета на Босна и Херцеговина и Зеница по повеќе од две децении.
„Го видов Емсад. Има 29 години и две деца. Секако, како доктор ме радува што пациентката е добро, но посебно искуство е да се види дека е возрасна и има деца. „Многу сум среќен што ја видов“, рече Косај.
Како посебен подарок, Емсада на докторката подготвила албум со нивни заеднички фотографии од пред 27 години.
Роден со деформитет на стапалото
Емсада Чаго е родена 1991 година во Зеница, а денес живее во Бусовача. Таа во интервју за АА изјави дека е родена со „свиткани“ стапала.
„Моите родители сакаа да ме лекуваат овде. Тоа беше тешко време, време на војна“, се присетува Емсада.
Таа рече дека не можеле да најдат ортопед за да се справи со нејзиниот случај во тоа време, а нејзината мајка контактирала со одредени луѓе кои и предложиле да оди на лекари во турскиот баталјон бидејќи знаеле дека таму има лекари кои би можеле да размислат за операција на стапалото.
„Таму го запознавме д-р Кан, исто така Ајсе, многу добри луѓе. Д-р Кан ни даде посебна поддршка во тоа време. Тоа беа прекрасни луѓе кои значеа многу за нашето семејство. Тие беа повеќе од лекари, беа пријатели“, рече Емсада.
Во тешките моменти на нејзиното растење и лекување, се присети таа во интервјуто за АА, дека немале многу пријатели на кои би можеле да се потпрат, а биле соочени и со тешка финансиска состојба.
„Докторот беше повеќе од разочаран од состојбата по претходните операции кои направија, така да се каже, посебни деформитети на моето стапало. Кога ги правевме тие операции, тогаш по две години почнав сам да одам. Ми дадоа засолниште како што имав идентично дома со моите браќа и сестри“, се сеќава Чаго.
Тешка разделба
Збогум со другите. Косајем беше особено емотивен и тежок. Емсада рече дека подоцна поради преселување на семејството изгубиле контакт со др. Косајем, но дека во срцето сочувале фотографии и убави спомени кои секогаш ги носеле со себе.
Сестрата на Емсада подоцна се омажила во Туркије и нејзиниот сопруг решил да ја побара др. Косаја и Ајше Кил, која исто така во тоа време била во Босна и Херцеговина.
Поради тешките услови во кои беше извршена операцијата во 1995 година, Чаго неколку години подоцна повторно беше опериран, а операцијата ја извршија лекари во Туркије.
„Тоа може да се случи. Овие спомени што ги пренесувам и им кажувам на моите деца, колку треба да бидат луѓето пред се добри, затоа што никој не може да ја избрише таа добрина, тоа што ми го дале, а јас како дете во тој момент се чувствував дека имам некој посебен покрај јас, некој заштитник во сите овие несреќи на војна, повоена, сиромаштија“, рече на крајот Чаго.
