Цената на суровата нафта на светските берзи до крајот на годината ќе скокне на повеќе од 100 долари за барел, поради што во Србија ќе поскапат нафтените деривати, а единствен начин да се запре овој тренд е намалување на акцизата. давачки и даноци, изјави денеска експертот за енергија Милош Здравковиќ.
Тој за Бета изјави дека државата Србија не може да влијае на набавната цена на нафтата, но може да ги намали даноците и со тоа да го компензира овој раст.
Здравковиќ потсети дека во минатото, кога цената на нафтата од околу 80 долари за барел падна на 20 долари, горивото во Србија поевтинуваше само за три или четири динари за литар.
„Државата мора да опстане, но и граѓаните. Треба да се најде некоја мерка. Доколку продолжи овој тренд на поскапување на нафтата и дериватите, тоа ќе биде страшен удар, не само за граѓаните, туку и за економијата на Србија“, рече Здравковиќ.
Тој додаде дека очекува државата да ги корегира, односно да ги намали високите акцизи и данок на нафтените деривати, кои се највисоки во Европа, бидејќи тоа не може да влијае на откупната цена.
Тој рече дека цената на нафтата расте од повеќе причини, бидејќи кинеската економија не е во рецесија и воведе стимулации за зајакнување на индустриското производство, индиската економија е исто така поактивна, американските стратешки резерви се на историски минимум и тие ќе подобрување, а членките на Организацијата на земјите извознички на нафта (ОПЕК) и Русија го намалија производството.
ОПЕК, како што рече Здравковиќ, планира да не го зголемува производството на нафта на долг рок.
Според него, Меѓународната агенција за енергетика предвидува зголемување на цената на нафтата до 101 долар за барел до крајот на годината, а банкарската групација Голдман Сакс предвидува 104 долари за барел.
„Не верувам дека цената ќе оди над таа нова бидејќи економијата во Европа опаѓа, фабриката за автомобили Фолксваген го намали производството за 27 отсто, Мерцедес за 31 отсто, а БМВ за 11 отсто, но руската економија е не е во рецесија, а посилно е и во САД и се зголемува потрошувачката на нафта“, рече Здравковиќ.
Цената од 100 долари за барел, како што оцени, не е мала иако достигна повеќе од 120 долари, бидејќи производителите во ОПЕК претходно тврдеа дека се задоволуваат со 75 долари за барел.
Како што рече, 40 отсто од набавната цена на нафтата е под влијание на цените на нафтата „брент“ на европските берзи, нафтата ВТИ на американската берза и достапноста на танкери во Медитеранот, а преостанатото влијание се должи на акцизите. и даноците.
Нафтената индустрија на Србија (НИС), според Здравковиќ, колку и да произведува деривати во земјата, цената ќе ја одредува според цените на Брент, американската нафта VTI и достапноста на танкери во Медитеранот, без оглед на фактот дека рентата за минерали во Србија е речиси десет пати помала отколку во Русија.
Затоа, според него, не е важно дали НИС увезува дел од дериватите или ги произведува во Србија, туку не е важно дали се гледа од аголот на минералната рента и даноците.
„Единствената добра страна на приватизацијата на НИС е тоа што е изградена нова, модерна и поголема рафинерија на нафта во споредба со постоечката и таа е една од најдобрите во овој дел од Европа“, рече Здравковиќ.
Хрватската ИНА, откако ја купи унгарската нафтена компанија Мол, како што рече Здравковиќ, стана „пумпа“ за гориво бидејќи нејзината рафинерија беше затворена.
