Германија нема да му доставува на Киев крстосувачки ракети Таурус, одлучи Бундестагот. Додека некои политичари и експерти за меѓународно право веруваат дека Украина може да користи германско оружје за да ја нападне Русија, канцеларот Солц е претпазлив.
Германија со месеци разговараше дали крстосувачките ракети Таурус треба да и бидат испорачани на Украина. Во средата вечерта (17 јануари) германскиот Бундестаг гласаше за ова и со големо мнозинство го отфрли соодветниот предлог на опозициските демохристијани (ЦДУ/ЦСУ), кои побараа од федералната влада „конечно и веднаш да и обезбеди на Украина оперативно крстарење со Таурус проектили во најголем можен степен“.
Од почетокот на руската инвазија на Украина во февруари 2022 година, руската армија речиси секојдневно ги напаѓа украинските градови со артилерија, проектили и беспилотни летала. За возврат, Украина гранатира воени цели на територии под руска окупација, на пример во Крим.
Но, беа нападнати и некои цели во самата Русија, на пример во регионот околу стратешки важниот град Белгород, на околу 30 километри од украинската граница. Според руските информации, на 30 декември 2023 година во Белгород загинале 25 лица за време на украинското бомбардирање.
Во согласност со меѓународното право
Овие напади се во принцип во согласност со меѓународното право, вели Волф Хајнхел фон Хајнег, експерт за меѓународно право на Европскиот универзитет Виадрина во Франкфурт на Одер. Во меѓународните вооружени конфликти „ниту една од страните во конфликтот не е обврзана да ги ограничи непријателствата само на сопствената територија“, посочува тој за ДВ. „Напротив, легитимната цел е да се ослабат спротивставените сили и да се нападнат, како директно, така и други легитимни воени цели“, вели германскиот експерт.
Дури и ако цивили се убиени во процесот, тоа не ја менува значително правната ситуација, смета Фон Хајнег: „Иако директните напади врз цивили и цивилни објекти остануваат забранети, тоа не значи дека секогаш е можно да се избегнат нивните жртви“.
Меѓународното хуманитарно право забранува „напади врз легитимни воени цели доколку може да се очекува таканаречената колатерална штета да биде крајно непропорционална со очекуваната воена предност“, но Фон Хајнег смета дека тоа не е случај со украинските напади врз цели во Русија.
Германско оружје против забранетата агресивна војна
Од една страна, сè уште не е јасно дали во нападите врз Русија било употребено оружје од Запад, а од друга страна, ова е клучно прашање за западните сојузници на Украина.
Така, на пример, германскиот канцелар Олаф Шолц не сака да испорача на Украина крстаречки ракети со долг дострел Таурус. Тие се сметаат за едно од најмодерните ракетни оружја што ги има Западот и имаат дострел до 500 километри. Солц стравува дека целите во Русија би можеле да бидат нападнати со нив, со што Германија би можела директно да биде вовлечена во војната.
Но, дури и да се употреби германско оружје, тоа нема да биде проблем од перспектива на меѓународното право, тврди Волф Хајнхел фон Хајнег. Руската инвазија во февруари 2022 година беше „јасен случај на забранета, агресивна војна, така што на трети земји како Германија (…) им е дозволено да и помагаат на жртвата на агресија, дури и со снабдување со оружје.“ Во оваа смисла, меѓународното право „не игра никаква улога“, дали овие оружја потоа се користат против цели во Русија.
Притисок од Зелените и Демохристијаните врз канцеларката
Не само Украина бара од германската влада да го снабдува Бикот. И во Германија расте притисокот врз канцеларката Солац да се согласи на испораките.
Сара Нани, пратеник во Бундестагот задолжена за прашањата на одбраната од редовите на Зелените, партија која е дел од коалицијата со Социјалдемократите (СПД) и либералите (ФДП) на Шолц, оди чекор понатаму. Во интервју за ДВ таа експлицитно се залага на Украина да и се дозволи да ја нападне руската територија, вклучително и употребата на германско оружје. За можните последици за Германија таа вели: „Се разбира, секогаш се плашам дека Русија би можела да ја прошири својата војна во НАТО, а со тоа и во Германија. Сепак, ова не зависи од тоа што го испорачуваме или не. Тоа зависи само од тоа што ќе одлучи Путин“.
Таквото отворено застапување за поголемо германско учество во војната е сè уште сосема ново во Германија. Но, на прашање на ДВ, ја поддржува идејата и Родерих Кизеветер, политичарот на опозициската ЦДУ задолжен за безбедносни прашања. „Нападите на Украина врз воени цели на руска територија не само што се дозволени според меѓународното право, тие се и апсолутно разумни од воено-стратешка гледна точка“, вели Кизеветер.
Овој политичар смета дека е неважно дали ќе се користи германско оружје, „бидејќи тогаш тоа е украинско оружје. Украина треба самостојно да одлучи за употребата на оружјето што и е ставено на располагање и да овозможи најефективна употреба на оружјето.“ Ова не ја прави Германија активен учесник во војната, вели Кизеветер.
На овој начин опозициската германска политичарка им противречи на идеите кои наводно кружат во владините кругови дека Германија би можела да го испорача Таурус на Украина, но само откако технички ќе го ограничи неговиот домет и под услов да не гаѓа цели во самата Русија.
Предупредување од поранешен германски генерал
Сепак, поважно е прашањето што сакаат да постигнат Украина и Германија со ракетите Таурус и која е крајната цел на сета поддршка за Украина.
Додека Кизеветер смета дека декларираната украинска цел за повторно заземање на сите територии окупирани од Русија, вклучувајќи го и Крим, е правилна и остварлива, пензионираниот бригаден генерал Хелмут Ганзер предупредува дека тоа е илузија.
Во интервју за весникот Цајт, Ганзер објасни: „Очекувањето дека Украина може да го врати својот целосен територијален интегритет со воени средства се заснова на очигледна загуба на увид во реалноста, кога се зема предвид огромниот напор што би го барал тоа, и сè поголема подготвеност за поддршка на Запад“.
Генералот Ганзер смета дека постои голема опасност НАТО да се вовлече во војна доколку се се стави на картата на „украинскиот победнички мир“. „Одговорната безбедносна политика, која мора да спречи евентуална штета врз германското население (што е уставна задача на канцеларката, уред.), не смее да оди на тој начин“, вели Ганзер.
Киезеветер, кој исто така е поранешен офицер на Бундесверот, смета дека таквите изјави се „израз на самозадоволство и некритичко преценување на Русија“. Украина, тврди тој, „може да продолжи да победува“, но за тоа ѝ треба оружје од Запад и перспектива за членство во НАТО. Дебатата во Германија се уште не е завршена.
