Европската Унија воведува дигитални возачки дозволи и им дозволува на земјите-членки да го скратат нивниот рок на важење за лица над 65 години. Платформата AGE Europe предупредува дека ваквите мерки претставуваат дискриминација врз основа на возраст и не се научно засновани.
Европскиот парламент и Советот на ЕУ постигнаа договор за нови правила поврзани со возачките дозволи, со цел модернизација на системот и зголемување на безбедноста на патиштата. Најголемата иновација е воведувањето на дигитална возачка дозвола, која ќе им биде достапна на возачите преку мобилни уреди, додека физичката верзија ќе остане опција по потреба.
Дигитални дозволи и ново правило за возачи над 65 години
Меѓу промените што предизвикаа најголема дебата е можноста земјите-членки да пропишат пократок рок на важење на возачката дозвола за возачи над 65 години. Ова би вовело дополнителни обврски што влијаат исклучиво на оваа возрасна група, покрај медицинските прегледи што веќе се воспоставени во некои земји.
AGE Platform Europe, чадор-организација што ги обединува здруженијата за правата на постарите лица од целата Европска Унија, реагираше на оваа одредба. Во своето соопштение, тие предупредија дека воведувањето автоматски ограничувања на возраста без индивидуална проценка на способноста за возење може да претставува форма на дискриминација врз основа на возраст, пишува Mirovina.hr.
„Ваквите мерки не се засноваат на научни докази што би оправдале автоматско намалување на важноста на возачката дозвола по одредена возраст. Наместо тоа, потребна е индивидуална проценка на способноста, без оглед на возраста“, соопшти AGE Europe.
Организацијата потсетува дека многу постари лица продолжуваат активно, одговорно и безбедно да учествуваат во сообраќајот и дека неоснованите ограничувања би можеле да имаат негативни последици врз нивната мобилност, независност и квалитет на живот.
Новите правила за возачките дозволи сè уште не стапиле во сила, а земјите-членки ќе имаат пет и пол години да ги спроведат. Се очекува секоја земја да одлучи дали и како да ја имплементира одредбата за пократко траење на возачката дозвола за постари возачи.
Постари возачи во Хрватска: Активни и покрај статистиката
Анкета спроведена на порталот Mirovina.hr покажа дека 65 проценти од читателите над 65 години редовно возат автомобил, додека 14 проценти возат повремено, а 8 проценти не возат поради здравствени причини.
И покрај нивното активно учество во сообраќајот, статистиката покажува дека постарите возачи се вклучени во значителен број сообраќајни несреќи. Во првите седум месеци од 2024 година, лица над 65 години биле вклучени во 2.688 сообраќајни несреќи, во кои загинале 779 лица. Во истиот период, 24 лица од оваа возрасна група загинаа во сообраќајни несреќи.
Бидејќи ЕУ се стреми да го модернизира системот за возачки дозволи и да ја зголеми безбедноста на патиштата, важно е да се осигура дека новите мерки нема да доведат до дискриминација кон одредени групи граѓани. AGE Europe повикува на индивидуална проценка на способноста за возење, наместо воведување општи ограничувања на возраста, со цел да се зачува мобилноста и независноста на постарите лица.
Во Хрватска, каде што значителен број пензионери продолжуваат активно да учествуваат во сообраќајот, ќе биде клучно внимателно да се разгледа примената на новите правила на ЕУ за да се постигне рамнотежа помеѓу безбедноста на патиштата и правата на постарите граѓани.
