Единствениот производ без кој не можеме да го замислиме летото е секако кремата за заштита од сонце.
Дерматолозите препорачуваат да се користи во текот на целата година, и иако свеста за заштита од сонце никогаш не била посилна, за жал, таа сè уште е недоволна. Ова го кажува статистиката за болните од меланом, како и црвената боја на кожата која сè уште многу често можеме да ја видиме на нашите плажи. „Малку боцка, но ќе помине“, често можеме да слушнеме од оние што изгореле на сонце од невнимание. Но, изгледа дека работите не се толку едноставни бидејќи професијата предупредува дека е доволно само едно изгореница со плускавци во животот и се зголемува ризикот од развој на тумори на кожата.
Звучи страшно, но превенцијата е толку едноставна. Веќе знаете дека не мора да горите на сонце во најтоплиот период од денот, а кога сте на сонце – постојат креми за сончање кои ќе ве заштитат повеќе од квалитетни. И тие не мора да бидат скапи, недостижни или тешки за вашата кожа. Д-р мед., откри за Ordinacija.hr како да се избере мудро и да се заштити кожата од изгореници и предвремено стареење. Матеја Тошиќ Јукиќ, дерматолог од поликлиника Синтеза.
Како да го изберете најдобриот производ за сончање?
Денес на пазарот има навистина голема понуда и можно е да се прилагодат на секој тип на кожа. Како што четиригодишно дете, тинејџер и постара возраст не користат исти производи за нега на тело, така и изборот на креми со заштитен фактор треба да се пристапи и да се прилагоди на нивниот тип кожа, како и нивните навики на сонце, така што имаме водоотпорни, затемнети, за кожа склона кон алергии, за превенција од хиперпигментација, антистареење, за кожа склона кон акни и идеално е доколку секој може да го прилагоди изборот на своите потреби.
Дали поевтин производ значи полоша заштита? Или важи и овде – каква било заштита е подобра од без заштита?
Секој производ е дефинитивно подобар од ниеден, ако навистина има заштитен фактор, кој денес е многу добро регулиран, па затоа секој производ, особено оние достапни во аптеките, јасно кажува колкава заштита нуди производот. Речиси секој производ ќе го исполни основното барање, а тоа е заштита од сонце, така што во овој случај би ја претпочитал опцијата дека количината е поважна од квалитетот; односно најскапиот производ, доколку не го користиме во доволна количина и не го обновуваме редовно, ќе обезбеди послаба заштита од производот што можеме да си го дозволиме и редовно да го реаплицираме.
На кои состојки треба да внимаваме при изборот на производ за потемнување и дали има некои состојки што можеби треба да ги избегнуваме?
За секоја потенцијално штетна состојка, производот се отстранува од пазарот, генерално контролите се многу строги и секој производ мора прво да се докаже дека е безопасен. Некои земји почнаа со закон да ги забрануваат кремите со одредени хемиски филтри поради негативното влијание врз животната средина и уништувањето на екосистемот на коралите, па денес се повеќе производи ја истакнуваат нивната безопасност за морскиот свет, па затоа би апелирал до секој од да избереме еден од овие производи.
Што SPF препорачувате; 25, 30, 50? И зошто?
SPF 30 би бил златна средина. Дури и за нашата клима, таа обезбедува соодветна заштита на голем процент од луѓето. Со оглед на тоа што лице со фототип II има самозаштита на сонце од 20 минути, а лице со фототип III 30 минути, а тоа се најчестите фототипови кај нас, доволен е факторот 30. Сепак, на повеќето пациенти им препорачувам SPF 50 бидејќи повеќето луѓе не ја нанесуваат кремата во доволна количина, заборавете да ја нанесете повторно, кремата ја користат неколку членови на семејството, па затоа е побезбедно да се оди со поголем фактор.
Која е најдобрата форма на заштита; крем, спреј, гел, лосион…?
Следејќи го сето горенаведено – доколку се користи во доволна количина и редовно се обновува кога сме на сонце, формата е неважна и можеме да ја избереме од практични причини според она што најмногу ни одговара во однос на текстурата и леснотијата на нанесување.
Какви се вашите искуства со пациентите? Колку се свесни за меланомот? Дали имате некои митови за солариум со кои редовно се среќавате на лекар?
Во последните десет години, пак, значително е подигнато нивото на свесност за штетноста на сонцето и опасноста од меланом, главно преку разни јавно здравствени кампањи каде се организираат бесплатни превентивни кожни прегледи.
Има помалку митови, повеќето луѓе денес сè уште знаат дека маслиновото масло не штити, дека солариумите се штетни, дека треба да се заштитите и додека скијате, но во пракса сè уште не ги следат сите упатства.
Како дерматолог, што би сакале вашите пациенти да знаат кога станува збор за заштита од сонце?
Ниту еден пациент не ја напушти мојата ординација без порака дека заштитата од сонце треба да се спроведува во текот на целата година и дека освен меланом и тумори на кожата, сонцето значително го забрзува стареењето и дека нема оправдување за кафе на пролетно сонце без заштитен фактор бидејќи годишно трае неколку недели, а повеќето од нивтогаш сè уште штити од сонцето, но овој втор дел од годината често се запоставува и тоа е нешто што се обидувам да го сменам.
Можете ли да ја откриете вашата летна рутина за убавина? Без кои производи не можете да живеете и кои ги избегнувате?
Покрај заштитен фактор, кој навистина секогаш го имам на лицето, често носам спреј за термална вода во мојата чанта за моментално освежување. Практично не користам летна шминка, обично комбинирам серуми за хидратација и спречување на хиперпигментација.
