Поради продолжениот летен топлотен бран што ја зафати Австралија, дури 91 отсто од коралите на Големиот корален гребен се оштетени со белење, се вели во најновиот владин извештај.
Од 719 гребени проучувани од научниците, 654 или 91 отсто покажуваат одредено ниво на штета предизвикана од процесот на белење, што е резултат на климатските промени. Бидејќи коралите се претвораат во калцифициран скелет, експертите овој процес го нарекуваат и бела смрт.
Интересно е да се забележи дека најголемиот корален гребен во светот првпат бил оштетен со белење за време на климатскиот феномен Ла Нињ, кој обично се карактеризира со екстремно ниски температури на морето. „Климатските промени се интензивираат и гребенот веќе ги чувствува последиците“, се вели во владиниот извештај, во кој се истакнува дека ова е четврти бран на белење што го погодува гребенот од 2016 година.
Помеѓу септември 2021 и март 2022 година, Поморската управа на Големиот корален гребен, која ја објави оваа студија, спроведе опширно истражување на уникатниот гребен наведен како светско наследство на УНЕСКО.
Утврдено е дека водите околу Големиот корален гребен почнале да се загреваат кон крајот на декември и дека белењето влијаело на три главни области каде што се наоѓаат гребените, што резултирало со промена на бојата на коралите. Избелувањето на коралите се случува поради затоплувањето на морето околу Големиот корален гребен, што го загрозува неговиот опстанок.
Коралите ја должат својата светла боја на пигментот што им го даваат ситните алги, зооксантелите со кои живеат во симбиоза, а бидејќи порастот на температурата на морето не им одговара, микроалгите го напуштаат животот заедно што резултира со калцификација на коралите. Поради болест која експертите ја нарекуваат „корален стрес“, коралите побелуваат и стануваат многу кревки и подложни на оштетување.
Изветвените корали остануваат живи и можат да закрепнат доколку се подобрат условите, но „повисоки стапки на смртност се забележани кај оние кои се сериозно оштетени со белење“, се вели во извештајот, чија прва верзија беше објавена во март.
Целите не се постигнати
Извештајот беше објавен 10 дена пред федералните избори во Австралија – на 21 мај, а политиката за климатските промени се покажа како едно од најважните прашања за австралиските гласачи.
Големите пожари што ја опустошија Австралија во 2019 и 2020 година и поплавите на источниот брег кои заедно со човечките жртви годинава однесоа возила и уништија цели куќи укажуваат на зголемените опасности од климатските промени во земјата.
Австралиските власти ветија дека ќе постигнат нето нула емисии на јаглерод до 2050 година. Премиерот Скот Морисон даде долго одложувано ветување кон крајот на минатата година по разговорите со членовите на неговата влада. Тој рече дека Австралија има план за намалување на емисиите, но дека нема да се однесува на укинување на големи сектори за фосилни горива и посочи дека се обврзала да извезува јаглен се додека има побарувачка. Дополнително, сè уште не сака да постави поамбициозни цели за намалување на емисиите на јаглерод во земјата до 2030 година.
Ниту опозициските лабуристи не зборуваат за етапно исфрлање на јагленот. „Иако избелувањето на коралите станува се почеста појава, мислам дека тоа не е нормално и не треба да ги земаме здраво за готово“, предупреди Лиса Шиндлер, активистка од Австралиското здружение за зачувување на морињата. „Двете големи партии во земјата мора да се соочат со фактите: нивните климатски цели не се доволно добри за да го зачуваат гребенот.
Исто така, постои движење за попроактивна климатска политика, наречена „Клима 200“, финансирана од филантропот Сајмон Холмс à Court. Неа ја претставуваат дваесетина независни кандидати фокусирани на климатските промени, кои се борат за клучни позиции во политиката. Некои од нив би можеле да бидат сериозна закана за актуелните конзервативни пратеници, како што е министерот за финансии Џош Фрајденберг.
Во јуни УНЕСКО треба да одлучи за можното вклучување на Големиот корален гребен на листата на загрозени места. Откако Обединетите нации се заканија дека ќе го „преместат“ локалитетот на светското наследство на неговите загрозени локации во 2015 година, Австралија го лансираше планот за заштита на гребенот 2050 вреден повеќе милијарди долари, но се чини дека не е доволно направено.
