Бугарија се соочува со бран незадоволство кај граѓаните и малите бизниси поради планираното воведување на еврото – а протестите против замената на националната валута левов траат од јуни, кога Европската унија официјално одобри Бугарија да стане 21-ва членка на еврозоната.
Малите претприемачи во Бугарија се загрижени поради претстојната замена на националната валута левов со евро, плашејќи се дека тоа би можело да биде уште една криза со која ќе мора да се справат.
Овие стравови се присутни во земјата со 6,4 милиони жители, која треба да премине на еврото на 1 јануари 2026 година.
Во еден град во јужна Бугарија, семејството Терзиев ја отвори својата прва продавница за органска храна пред повеќе од една деценија. Откако преживеаа бројни кризи, сега се соочуваат со нов предизвик – преминот од левов на евро.
Сопственикот на продавницата, Николај Терзиев, вели дека веќе почнал да ги одредува цените на своите производи во евра, но со голема вознемиреност.
„Никој од нас трговците не е економист“, вели тој. „Загрижени сме за она што го слушаме од познаници во земји кои веќе го усвоија еврото – да, економските индикатори се подобруваат, но населението станува осиромашено. Само големите бизниси имаат корист“, објаснува Терзиев.
Значително зголемување на цените
Бугарија е единствена по тоа што нејзината валута, левот, е врзана за еврото уште од самиот почеток на Европската монетарна унија во 1999 година, дури и пред да стане членка на ЕУ во 2007 година. Исто така, има многу низок јавен долг – само 24,1% од годишниот БДП, пишува Политико.
Тоа е далеку под прагот од 60% дозволен за членство во еврозоната. Најновиот чекор беше да се намали инфлацијата под целта од 2,8%, или најмногу 1,5% над просекот на трите најстабилни членки на еврозоната.
Но, во изминатиот месец, цените на добавувачите значително се зголемија, поттикнувајќи стравувања од банкроти.
„Префрлувањето на еврото не е нашиот најголем проблем. Вистинскиот проблем е што предизвикува зголемување на цените. Едноставно кажано – кога цените растат, а куповната моќ на луѓето е ниска, како што е случајот во Бугарија, луѓето купуваат помалку, а вие продавате помалку“, вели Терзиев.
Поделена јавност
Тој е најмногу загрижен за тоа што ќе се случи во јануари следната година, кога еврото и левотот ќе бидат во оптек истовремено еден месец.
„Добро знаеме дека во јануари ќе има хаос. Ќе мора да враќаме кусур во евра, да броиме во евро центи, постојано да менуваме левови во евра и да одиме во банки. Ќе мора да работиме и да менуваме пари во исто време. Физички, не знам како ќе се справиме“, вели Терзиев.
Но, не сите клиенти во продавницата на Терзиев го гледаат проблемот со купувањето во евра. Според најновите резултати од Евробарометарот, 50% од Бугарите се против воведувањето на еврото, додека 43% се за.
Причините вклучуваат страв од инфлација, недоверба во институциите во земја која имаше седум влади за четири години и ширење дезинформации на социјалните медиуми.
