Приходите од нафта и гас покриваат речиси половина од државниот буџет на Азербејџан. Претседателот на оваа авторитарна земја Илхам Алиев на климатската конференција во Баку истакна дека нафтата, гасот, ветерот, сонцето и металите се природни ресурси и дека не треба да се обвинуваат земјите што ги имаат и продаваат.
Нафтата, гасот и другите природни ресурси се дар од Бога и не треба да се критикуваат земјите што ги имаат, изјави денеска азербејџанскиот претседател Илхам Алиев на климатската конференција на ОН во Баку (COP29). Вака одговори на критиките од невладините и другите дека Азербејџан не е соодветен да биде домаќин на овогодинешната климатска конференција.
Откако земјата богата со нафта, која е домаќин на овогодинешната конференција за климата, доби критики во последните месеци и недели дека не е соодветен домаќин за климатската конференција на ОН поради експлоатација на фосилни горива, денес Алиев, според француските вести Агенцијата АФП ја опиша како „добро координирана кампања на клевета и изнуда“.
Тој рече дека нациите не треба да се оценуваат според тоа какви природни ресурси имаат и како ги користат. „Нафта, гас, ветер, сонце, злато, сребро, бакар… сето тоа се природни богатства и не треба да се обвинуваат земјите што ги имаат и што ги изнесуваат на пазарот, бидејќи му требаат. На луѓето им требаат“, им рече тој на делегатите во Баку.
Нафтена земја
Како што јави АФП, Азербејџан има седум милијарди барели нафтени резерви и е една од првите земји во светот што започна со комерцијално производство на нафта. Приходите од производството на нафта и гас претставуваат приближно 35 отсто од бруто домашниот производ на земјата и речиси половина од државниот буџет.
Од стекнувањето независност од Советскиот Сојуз во 1991 година, Азербејџан произведе 1,05 милијарди тони нафта и се очекува да го зголеми производството на природен гас за повеќе од една третина во следната деценија. Околу 75 отсто од сегашниот азербејџански извоз оди на европските пазари.
Во 2022 година, Европската комисија потпиша договор со Баку за двојно зголемување на увозот на гас од земјата за да се намали зависноста на Европа од рускиот гас – договор што Алиев исто така го бранеше во говорот на местото на конференцијата за климата денес. „Ова не беше наша идеја. Од нас побараа помош и ние рековме, во ред, ќе и помогнеме на Европа со енергетската безбедност“, рече тој.
Активистката за заштита на животната средина Грета Тунберг, исто така, предупреди на почетокот на COP дека целата економија на Азербејџан се заснова на фосилни горива, кои сочинуваат речиси 90 отсто од извозот, и дека Азербејџан нема намера да спроведува климатски мерки. Во исто време, во коментарот објавен од британски Гардијан, таа нагласи дека ЕУ продолжува да купува фосилни горива од Азербејџан и планира да го удвои увозот на гас од оваа земја до 2027 година.
„Азербејџанскиот режим е виновен за етничко чистење, хуманитарни блокади и воени злосторства, како и за сузбивање на сопственото население и за потиснување на граѓанското општество во земјата“, предупреди Тунберг, додавајќи дека оваа земја обезбедува 40 отсто од израелската нафта. што го прави соучесник во геноцидот кај Палестинците и израелските воени злосторства во Либан. „Азербејџанско-израелските врски се заемно корисни, бидејќи повеќето оружја што Азербејџан ги користеше за време на војната во Нагорно-Карабах беа увезени од Израел“, рече активистот за критичка клима.
Вчера таа учествуваше на протестите во грузискиот главен град Тбилиси, каде исто така истакнаа дека Азербејџан ги затвори сите свои копнени граници за време на Ковид-19, а забраната за преминување на границата сè уште е во сила.
Грета ТунбергГрета Тунберг на протест во Тбилиси, 1 ноември 2024 година (Фото: Profimedia)
Лидерите се собраа во Баку
Денешниот ден на COP29 го одбележува таканаречениот дводневен лидерски самит, на кој лидерите на земјите даваат национални изјави. Ова е можност земјите да ги истакнат своите приоритети и конкретните заложби и мерки што ги преземаат во нивната матична земја, вклучително и во однос на исполнувањето на целите од Парискиот договор, како што е одржување на ограничувањето на глобалното затоплување на 1,5 степени Целзиусови.
Во два дена во Баку се очекуваат повеќе од 75 лидери, но лидерите на некои од најмоќните светски економии, како и најголемите загадувачи, го откажаа учеството на овогодинешниот самит. Лидерите од групата Г20 на економски најмоќните земји, кои придонесуваат со речиси 80 отсто од емисиите на стакленички гасови, го откажаа своето учество, меѓу другите, Џо Бајден, Кси Џинпинг, Нарендра Моди и Емануел Макрон.
Во меѓувреме, претставникот на Вашингтон за климата, Џон Подеста, сака да ги увери земјите во Баку дека реизборот на Доналд Трамп на позицијата претседател на САД нема да стави крај на напорите на земјата да го спречи глобалното затоплување, дури и ако ова прашање биде „назад. горилник“.
И покрај повиците за глобална соработка, денот на отворањето на COP29 започна со лош почеток, бидејќи несогласувањата околу одобрувањето на официјалната агенда на конференцијата го одложија почетокот на официјалните постапки за неколку часа. „Тоа ќе биде тежок полицаец. Земјите се поделени. Има недостиг на доверба“, изјави за АФП Фернанда Карваљо, шеф на глобалната клима и енергетска политика во WWF.
