Продавачите денес имаат поголема залиха на возила достапни во салоните за автомобили, бидејќи нивното снабдување е обновено по кризата со Ковид. Ниту бројот на продадени нови автомобили засега не се намалува, но европските производители се пред нови предизвици. Што и што значи ова за словенечките добавувачи на автомобилската индустрија и дали ќе влијае на цените на автомобилите?
Додека аналитичарите на крајот на минатата година укажуваа дека книгата за нарачки во автомобилската индустрија е над просекот, работите сега се вртат.
Значителен пад на добивката во првите три месеци од годината веќе потврди најголемиот светски производител на автомобили Фолксваген, а истата судбина ја забележа и БМВ – иако и двајцата ги зголемија приходите во истиот период. Стопанската комора на Словенија (ГЗС) предвидува дека купувачите ќе станат сè поневолни да купуваат трајни добра, во кои спаѓаат возилата, наведувајќи ги како причина повисоките каматни стапки.
Но, автомобилската индустрија веќе е во криза, рече Полона Домаденик, професор на Економскиот факултет на Универзитетот во Љубљана, откако Европската централна банка повторно ги зголеми каматните стапки за N1. Таа објасни дека каматите секогаш имаат најдиректно влијание врз инвестициите, поради што домашните и странските компании ги одложуваат. „Тоа сега може да се види во случајот со Германија, која има прогноза за минимално негативен раст, а автомобилската индустрија исто така е во криза, што последователно ќе ја погоди и Словенија, бидејќи ние сме традиционално врзани за неа.
Во Германија вкупниот обем на индустриско производство е намален за 3,4 отсто во март во однос на февруари. Веста ги изненади аналитичарите кои очекуваа подобар резултат по два месеца по ред, а податоците ги зајакнаа очекувањата дека Германија можеби нема да може да ја избегне рецесијата. Главната причина за ваквиот пад на индустриското производство, кој следува по два последователни месеци на неочекувано голем раст, е значителното намалување на производството на автомобили и нивни компоненти.
„Загарантиран раст на производството барем до крајот на годината и покрај помалите нарачки“
Крајните производители на возила сега ги намалуваат залихите создадени во текот на изминатата година кога глобалните синџири на снабдување беа намалени. Тие сега се враќаат на воспоставените патеки, а подобрена е и понудата од Азија. Со новите услови се намалува потребата за создавање поголеми залихи, додека словенечките производители на полупроизводи бележат пад на нарачките.
Бојан Иванц, главен економист во ГЗС, потсети дека оваа недела ќе се знаат податоците за тоа како словенечкото производство во март годинава, но веќе проценува дека растот ќе биде скромен, можеби ќе се соочиме и со пад. Податоците покажуваат дека мартовскиот извоз на стоки во земјите членки на ЕУ е слаб, во однос на истиот месец во 2022 година номинално е повисок за само 2,3 отсто.
На прашањето дали промените во нарачките на полупроизводите се резултат на растот на каматните стапки, Иванц потврди дека поскапело финансирањето на залихите, бидејќи каматните стапки влијаат на оптимизацијата на обртните средства. „Другото влијание што ќе биде присутно на пазарот во 2024 година ќе ги одрази поскапите финансиски трошоци за купување возила, бидејќи Euribor е клучна компонента на каматната стапка на лизинг и се зголемува.
Иванц, исто така, додаде дека словенечкото индустриско производство на моторни возила, приколки и полуприколки – кое ги вклучува компаниите како што се Carthago, Adria Mobil и Revoz, кои произведуваат готови производи – се намали за десетина година во последниот квартал од минатата година. година, во првите два месеци и во 2023 година за околу три проценти на годишно ниво.
Иако оваа област на производство е придружена со висок степен на варијабилност, главниот економист на ГЗС додаде дека нивната книга на нарачки останува обемна и, и покрај намалувањето на новите нарачки, обезбедува раст на производството барем до крајот на годината. „Словенечките компании во средината на синџирот на вредност се чувствуваат понеповолно од страна на купувачите да создаваат акции за претпазливост, што влијае на падот на нарачките. Очекуваме зголемување на производството за месеците март и април, бидејќи проценката на тековното производство значително порасна во овие два месеци“.
Цените на автомобилите засега не се намалени
А како се чувствуваат словенечките продавачи на автомобили за новонастанатата ситуација на пазарот?
Дури и во Порше Словенија, кои ги застапуваат Фолксваген, Ауди и Шкода, меѓу другите, за N1 потврдија дека, пред се, стивнаа проблемите со снабдувањето што ги мачеа производителите во последните години и веќе нема таков недостиг на компоненти. како што имаше минатата година.
Сè уште се чека за купување на некои модели на возила, но значително помалку бидејќи имаат значителен инвентар, велат тие.
Горенаведеното главно се однесува на „класични“ автомобили, додека продажбата е донекаде запрена електрични возила Фолксваген. Во Tesla ги намалија цените за речиси триесет проценти, Ford исто така намали некои, но тоа не го направија во концернот Volkswagen, што ги поскапи во очите на купувачите.
Цените на автомобилите во Порше Словенија не се намалија, но додаваат дека имаат различни финансиски производи за купување и поддршка на некои модели.
Во исто време, продавачите засега не нудат големи попусти. Да потсетиме, последниве години продавачите на нови автомобили не мораа да нудат (поголеми) попусти, како што беше вообичаена пракса досега. Имено, побарувачката во последните две години во голема мера ја надмина понудата, што ги зголеми и цените, па практично беше невозможно да се купи нов автомобил за помалку од 10.000 евра.
Во Порше Словенија е тешко да се погоди какви ќе бидат цените на автомобилите во иднина, но јасно им е дека во иднина ќе треба да одговорат на различните услови на пазарот. „Моменталниот тренд на инфлација и каматни стапки, се разбира, нема поволно влијание врз словенечкиот автомобилски пазар. Со стабилизирање на ситуацијата, сепак, можеме да очекуваме повторно да порасне пазарот, што е веќе благо посочено во последните неколку месеци“, смета Марко Шкриба, директор на марката Фолксваген во Порше Словенија.
Словенечката автомобилска индустрија како надеж за зголемување на додадената вредност
И покрај актуелните предизвици, автомобилската индустрија останува важен сегмент од словенечката економија, а на нејзината иновација се обложува и премиерот Роберт Голоб, кој со државни пари сака да ги пласира словенечките технолошки компании на светскиот пазар. На неодамнешното гостување на подкастот Аидеа, тој рече дека до 2030 година треба да бидат изградени пет до десет светски шампиони со седиште во Словенија, што, според него, исто така ќе доведе до поголема додадена вредност на домашната економија, што веќе го вети во предизборната кампања.
Само во вторникот, словенечкиот автомобилски кластер потпиша договор за партнерство за проектот Mission GREMO, кој ќе се фокусира на одржлива транзиција во автомобилската индустрија. Во следните пет години, словенечката автомобилска индустрија ќе добие до 200 милиони евра од државата, а учесниците во проектот сакаат да ги зголемат приходите на 7,8 милијарди евра до 2030 година.
Бојан Иванц од ГЗС истакна дека автомобилската индустрија е една од најавтоматизираните индустрии во светот, што важи и за Словенија. Како причина за тоа тој ги наведува исклучително високите барања за квалитет на произведените серии и следливост, поради што бројот на роботи е најголем токму во автомобилската индустрија. „Споменатите околности, заедно со зголемената дигитализација, нудат можности за бројни иновации на ниво на процеси, дизајн на производи и нивна модификација… Иновациите се резултат на барањата на клиентите и потребата за одржување на маржите, а иновативноста е исто така позитивно под влијание на даночното законодавство, кое го охрабрува“, смета Иванц, кој исто така нагласува дека големите автомобилски концерни во Словенија систематски негуваат култура на старт-ап во нивните екосистеми, што овозможува потенцијален развој на идните бизнис модели.
Главниот економист во GZS ја истакна дигитализацијата и електрификацијата на модерниот автомобил како клучни големи трендови кои ги насочуваат производителите на автомобили кон развој на ефективни софтверски решенија и решенија за електрификација на погонот. Во меѓувреме, во случај на конвенционални возила напојувани со мотор со внатрешно согорување, Иванч предвидува дека ценовните притисоци врз произведените (полу)производи само ќе се зголемат.
