Како што продолжува глобалното затоплување и се топат глечерите, Арктикот би можел да стане плодна почва за нова пандемија бидејќи климатските промени го зголемуваат ризикот од нова ебола, грип или коронавирус, велат истражувачите во новата студија.Во новата студија, истражувачите ја проучувале почвата и езерскиот седимент од езерото Хазен, најголемото езеро по волумен северно од Арктичкиот круг. Со секвенционирање на ДНК и РНК сегменти пронајдени во почвата, научниците се обидоа да идентификуваат збир на вируси присутни во околината.
Користејќи компјутерски алгоритам за контекстуализирање на вирусот со животински, растителни и габични домаќини присутни во областа, тимот успеа да го открие ризикот од вирусно прелевање, односно способноста на вирусите да ги совладаат новите видови домаќини и да продолжат да се шират, како САРС-КоВ-2 направи со преминот од популација на диви животни на луѓе.
Истражувачите во својот труд пишуваат дека ризикот од прелевање се зголемува со истекување од топењето на глечерите, синоним за климатските промени.
„Ако климатските промени го поместат опсегот на потенцијални вирусни вектори и резервоари на север, Високиот Арктик може да стане плодна почва за нови пандемии“, напишаа тие.
Истражувачите го споредија еволутивниот пат и на вирусот и на домаќинот, барајќи варијации и сличности меѓу нив, споредби кои укажуваат на можноста за промена на статус кво и последователно прелевање на вирусот.
„Од еволутивна гледна точка, вирусите имаат поголема веројатност да заразат домаќини кои се филогенетски блиску до нивниот природен домаќин, потенцијално затоа што им е полесно да заразат и колонизираат видови кои се генетски слични“, објаснуваат истражувачите во нивниот труд.
Во согласност со претходните студии кои покажуваат како деградираните пејзажи можат да ги спојат патогените, паразитите и домаќините на нови начини, истражувачите сугерираат дека зголеменото истекување од глечерите води до поголеми можности за вирусите да скокаат во еукариотските домаќини.
Сепак, зголемениот ризик од излевање се разликуваше во примероците од почвата и езерскиот седимент. Во почвата, со големи протоци на топење на ледниците, ризикот од излевање се зголемувал до одредена точка, пред да почне да се намалува, додека кај примероците од езерски седимент ризикот продолжил да се зголемува.
Едно објаснување наведено од истражувачите е дека зголеменото истекување значи повеќе органски материјал и организмите во него се фрлаат во езерото наместо да останат на копно.
„Како што се менува климата, метаболичката активност на арктичката микробиосфера исто така се менува, што за возврат влијае на бројни екосистемски процеси како што е појавата на нови патогени“, пишуваат истражувачите.
Високиот Арктик, или најсеверниот регион, е дел од светот кој е најчувствителен на климатските промени. Во текот на последните неколку децении, една третина од зимскиот мраз на Арктичкиот Океан исчезна, известува Science Alert.
Во исто време, научниците предупредуваат на зголемениот ризик од пандемии предизвикани од повеќе фактори: не само човечката активност која ги уништува природните живеалишта и ги принудува животните и луѓето да живеат во сè поголема близина.
Итната потреба да се разбере односот помеѓу промената на живеалиштата и близината до нови извори на болести е во основата на оваа најнова студија, а со глобалното затоплување веројатно ќе предизвика видовите да се движат понатаму на север за да продолжат да живеат во средини со ист тип на температури, потенцијал за вируси да се пренесе на нови видови расте уште повеќе.
„Овој двоен ефект на климатските промени, зголемувајќи го ризикот од поплави и доведува до поместување на север во дистрибуцијата на видовите, може да има драматични ефекти на Високиот Арктик“, пишуваат истражувачите.
„Одвојувањето на овој ризик од реалните прелевања и пандемии ќе биде клучен напор што треба да се спроведе паралелно со активностите за надзор“, додаваат тие.
Истражувањето е објавено во списанието Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences.
