Четворицата добитници на овогодинешната Алтернативна Нобелова награда беа доделени за спасување мигранти во Медитеранот, борба за укинување на табуто за правата на абортусот во Африка и заштита на животната средина и правото на здравје од корумпираната индустрија и режими во Камбоџа и Кенија.
Лауреати се Европската поморска хуманитарна организација СОС Медитеран, камбоџанската невладина организација „Мајка природа Камбоџа“ и активистите од Гана, Јунис Брукман Амиса и Филис Омидо, беше соопштено денеска во Стокхолм.
Алтернативната Нобелова награда, чие вистинско име е наградата за живот Рајт, се доделува за посветеност на човековите права, одржливиот развој, здравството, образованието и мирот, а лауреатите ќе бидат врачени на церемонија на 29 ноември во стариот шведски парламент.
„Добитниците на наградата „Прави за живеење 2023“ се борат за правото на сите луѓе на здравје, безбедност, чиста животна средина и демократија“, рече Оле фон Иксил, извршен директор на организацијата „Прави за живеење“, по повод прогласувањето на победниците.
„Овие лауреати се залагаат за правото на глас на заедниците и поединците кои се жртви на неодговорна и корумпирана политика. Тие се грижат за животите на нивните сограѓани, без разлика дали станува збор за домородни заедници или за оние кои бараат засолниште, кои ги ризикуваат своите животи бегајќи“, додаде Иксил, како што објави организацијата „Рајт Ливелихуд“.
Откако хуманитарната организација СОС Медитеран го започна својот ангажман во Средоземното Море, најсмртоносната мигрантска рута, во 2016 година, спаси и однесе повеќе од 38.500 луѓе на безбедно.
СОС Медитеран во своите операции за пребарување и спасување, кои ги спроведуваат професионалци, се придржува до строгите законски норми на поморското право, кои наведуваат дека давањето помош на лица кои ќе доживеат несреќа на море е законска обврска, се вели во соопштението.
Организацијата „Мајка природа Камбоџа“ беше наградена за бестрашната и посветена посветеност на заштитата на природата во Камбоџа во сенка на многу ограничена демократска средина.
Оваа камбоџанска еколошка невладина организација, основана во 2012 година, главно е предводена од млади луѓе и соработува со локалните заедници за заштита на природата и зачувување на условите за нивниот секојдневен живот, и покрај се поинтензивните напади на владата врз општествениот активизам.
Јунис Брукман Амиса, докторка од Гана, ја доби Алтернативната Нобелова награда како пионер во јавната дебата за репродуктивните права на жените во Африка, што го отвори патот за либерализација на законите за абортус и побезбеден пристап до тоа право.
Во соопштението се потсетува дека во субсахарска Африка годишно има околу 6,2 милиони небезбедни абортуси, а 92 отсто од жените живеат во земји каде што правото на абортус е ограничено.
Четвртиот добитник на наградата е еколошката активистка Филис Омодо од Кенија, која доби признание за нејзината борба да го обезбеди правото на локалните заедници на земја, здрава животна средина и здравје.
Таа ја водеше борбата за правата и здравјето на заедницата Овино Ухуру, која беше отруена со олово од фабрика за рециклирање батерии.
Омидо, која првично работеше во фабриката, исто така доби труење со олово, нејзиниот син, како и илјадници нејзини сонародници. Поради нејзината вмешаност, таа го доби прекарот „Ерин Брокович од Источна Африка“.
Со легални средства и медиумска вклученост таа направи преседан и го привлече вниманието на јавноста за правото на луѓето на чиста и здрава животна средина и за обврската на државата да се грижи за тоа, се вели во соопштението. Нејзиниот активизам резултираше со затворање на 17 токсични растенија во Кенија.
Алтернативната Нобелова награда е основана во 1980 година од шведско-германскиот филантроп и поранешен политичар Јакоб фон Иксил. Оваа година жирито одлучи меѓу 170 номинирани организации и поединци од 68 земји.
