Паркинсонова болест – хронична дегенеративна болест која обично се јавува на почетокот на седмата деценија од животот, но која не е исклучиво и само поврзана со повозрасната возраст. Најчесто се јавува на едната половина од телото, пред се на раката, иако е можно првите симптоми да се појават и на ногата, објаснува за N1 портал.
„Како што болеста напредува, таа може да се пресели и во другата половина од телото. Со оглед на тоа што е утврдено дека болеста се заснова на недостиг на хемиска супстанца – допамин, тогаш неговото компензација е форма на третман од кој очекуваме добар терапевтски одговор, што е дополнителна поддршка за дијагностицирање на Паркинсоновата болест. Можеме да кажеме дека речиси и да не постои Паркинсонова болест која не реагира на замена на допаминот што недостасува во мозокот. Болеста има долгорочен солиден терапевтски одговор со очекувани компликации кои лекарот мора да ги препознае и кои не се причина да не се применува терапијата“, изјави за порталот N1 проф.д-р Марина Светел, невролог од КЦС.
Според професорот Светел, постојат и други ретки форми на паркинсонизам кои се проследени со клинички манифестации на болеста, но потребни се опсежни анализи за да се направи разлика помеѓу Паркинсоновата болест и паркинсонизмот.
Професорот Светел истакнува и дека според проценките во Србија има околу 10 до 15 илјади заболени од Паркинсонова болест.
Професорот нагласува и дека спомнувањето на некој „типичен“ знак за препознавање на Паркинсоновата болест може да биде стапица за пациентот. Иако се смета дека дијагнозата е „лесна“, а личноста со оваа болест може да се „препознае од вратот“, грешките и денес не се ретки.
Болеста обично се забележува кога се појавуваат типични симптоми како забавеност, вкочанетост и тремор кога раката, а поретко и ногата не се зафатени со ништо. Ваквото тресење се нарекува тресење „одмарање“, објаснува нашиот соговорник.
Препознавање на Паркинсонова болест
„Нема прецизен одговор на прашањето зошто некој се разболел. Еден дел од случаите може да се објаснат со индивидуални, дефинирани генетски грешки, но таквите случаи се многу малку. Најмногу ги има кај луѓе кои се разболеле во помладите години. Постојат гени на подложност кои не ја условуваат болеста, туку го зголемуваат ризикот од нејзино појавување“, посочува нашиот соговорник.
Таа истакнува дека во последно време се зборува за колективен генетски ризик со промени во неколку различни гени истовремено, што потоа би ја зголемило шансата болеста да се манифестира во животот.
„Покрај наследните фактори, се разговараше и за факторите на животната средина, како што е изложеноста на пестициди, на пример. Сепак, најверојатно можеме да зборуваме за меѓусебното влијание на наследните фактори и факторите на животната средина“, вели професорот Светел.
Важноста на раното препознавање
„Раната дијагноза подразбира рана контрола на симптомите. Секаков вид третман е подобар за пациентот отколку никакво лекување. Сепак, мора да знаеме дека лекувањето на Паркинсоновата болест е контрола на симптомите и дека не постои лек кој ќе го запре текот на болеста или ќе ја отстрани причината за нејзиното појавување. Затоа, раното препознавање нема да влијае на раната превенција на текот и прогресијата на симптомите. Сепак, контролата на симптомите води до подобар квалитет на живот, што е секогаш најважна цел на лекувањето“, вели нашиот соговорник.
Професорот посочува дека можеби не е важно да исчезнат сите симптоми, туку пациентот да е независен и способен да се грижи за себе и максимално да ги преземе своите семејни, професионални и социјални обврски и потреби.
Животниот век со Паркинсонова болест
„Се смета дека животниот век на пациентите не се скратува. Ова е лесно да се каже од „чевлите“ на лекар, но знаеме дека симптомите понекогаш знаат да бидат непријатни, тешки и онеспособувачки. Терапијата е таму за да го подобри квалитетот на животот. Ако пациентот разбере дека добрата контрола на симптомите и максималната можна независност е целта на лекувањето, тогаш нема да очекува волшебен лек кој ќе отстрани се, бидејќи таков лек се уште не е пронајден“, вели нашиот соговорник.
Според професорот, лекувањето на Паркинсоновата болест е доживотно. На почетокот е навистина лесно, но подоцна може да се појават проблеми кои треба да се решат. Лекарот е тој што треба да го води пациентот низ процесот на лекување, грижејќи се за се што може да го вознемири и наштети.
„Нема лекови кои ќе ја спречат болеста, но има такви кои ќе ја лекуваат. Отварањето на нови патеки е секогаш можно, а моментално во Србија е отворена можноста за хируршки третман (длабока стимулација на мозокот) за кандидати кои ги исполнуваат сите услови за овој третман навистина да даде резултати. Не може да се примени на многу стари, дементирани и неподвижни лица. За соодветноста на кандидатот мора да одлучи тим од невролози и неврохирурзи, а таков тим постои и во Клиничкиот центар на Србија. Членовите на тимот се невролози и неврохирурзи кои се во оваа работа се подеднакво важни и без чија соработка не е можно да се пристапи до длабока мозочна стимулација“, вели професорката.
