Пародонтопатија или периодонтитис е најраспространета орална болест која предизвикува губење на забите. Со оваа болест, потпорните ткива на забите – непцата, коските и пародонталниот лигамент што ја врзува клучната коска со забите – се влошуваат.
Најчеста причина за периодонтитис се наслагите на забите кои не се навремено исчистени и недоволната хигиена на забите. Третманот на пародонталната болест е неопходен бидејќи може да предизвика губење на сите заби, а може да биде и фактор за зголемување на ризикот од кардиоваскуларни или ревматоидни заболувања.
Пародонтопатијата е неповратна и исклучително влијае на целокупниот изглед на забите и лицето.
Што е пародонтална болест?
Периодонтитисот обично започнува со воспаление на едно од забните ткива и многу брзо се шири на други ткива. Пародонтопатија се јавува кога плаките, наслагите и калкулусот на забите предизвикуваат кариес. Плаките и калкулусите, особено во поголемите наслаги, создаваат исклучително плодна почва за бактерии, што предизвикува дополнително воспаление.
Кога се појавува расипување на забите и не се лекува, се јавува воспаление на непцата. Непцата со периодонтитис стануваат црвени, отечени и може да крварат при четкање на забите, но и кога не се допираат. Ако оваа состојба се занемари, т.е., ако периодонтитисот не се лекува, може да предизвика олабавување и паѓање на забите.
Почетокот на периодонтитисот е обично гингивитис или воспаление на непцата. Во овој случај, бактериите се повеќе ги напаѓаат подлабоките структури на забите. Тогаш не е само воспаление на непцата, туку и воспаление на коската на вилицата и цементот на забите. Таму се главните влакна кои го држат забот, а поради количината на бактерии овие влакна почнуваат да се распаѓаат. Ова создава пародонтален џеб, просторот помеѓу забот и коската, што е уште една особено плодна почва за бактерии. Кога има пародонтален џеб, постојат многу јасни симптоми на периодонтитис.
Постојат различни видови на периодонтитис:
1. хроничен периодонтитис – најчеста форма, се карактеризира со бавен развој на болеста, формирање на пародонтални џебови, обично кај возрасни
2. агресивен периодонтитис – може да се развие веќе во детството, дури и пред тригодишна возраст, забите може да паднат до 20-та година
3. некротични периодонтитис – предизвикува промена на обликот и оштетување на непцата и алвеоларната коска, обично се јавува кај лица со ХИВ
Симптоми на периодонтитис
По кариес, кој е многу честа забна болест, доаѓа периодонтитис. Симптомите обично не можат да се игнорираат бидејќи предизвикуваат тешкотии во секојдневниот живот. Показателите за периодонтитис се слични на оние на гингивитис, поради што некои пациенти не реагираат навреме и не добиваат соодветен третман.
Препознајте ги симптомите на периодонтитис на време:
– чувствителни непца
– крварење на непцата
– непријатен здив од устата
– отечени непца
– изложување на корените на забите (одвојување на месото од забот во коренот)
– тресење на забите
– губење на забите
Кога ќе се појават овие симптоми на периодонтитис, треба веднаш да реагирате. Вообичаено, сè започнува со плукање крв при четкање на забите, а потоа се препознаваат други показатели.
Причина за пародонтална болест
Постојат различни причини за периодонтитис, но најчесто болеста се активира поради лошата орална хигиена и акумулацијата на бактерии кои можеле да се спречат.Количината на наслагите на забите ќе варира од личност до личност без оглед на оралната хигиена, но недостатокот од неа секако ќе го зголеми ризикот од пародонтална болест.
Покрај лошата орална хигиена, постојат и лоши животни навики кои предизвикуваат побрзо таложење на наслаги и расипување на забите – пушење, консумирање алкохол, лоша исхрана и чкртање заби поради стрес.
Ова се некои други можни причини зошто се јавува периодонтитис:
– хормонални промени кај жените
– лоша исхрана без витамини
– слаб имунитет
– пушење цигари
– дијабетес
– стареење на забите
– лоша орална хигиена и акумулација на наслаги
– алергија на паста за заби
– СИДА
– хемотерапија
– малигни заболувања
– лекови
– стрес
– генетика
Исхраната во која нема доволно витамин Ц или општ недостаток на внесување на овој витамин може да предизвика расипување на забите и непцата.
Исто така, постојат многу лекови кои ги користат постарите лица за намалување на високиот крвен притисок, како и лекови кои се користат за депресија, што може да предизвика сува уста. Сувоста на устата може да биде стимулирачки фактор за формирање на наслаги.
Сепак, генетиката исто така игра добра улога, така што некои жени може да доживеат гингивитис за време на хормонални промени во различни делови од нивниот живот. Ова може да се случи за време на пубертетот, бременоста и менопаузата.
Третман на пародонтална болест
При препознавање на симптомите на периодонтитис, важно е веднаш да се јавите кај стоматологот за да може да се започне со лекување што е можно поскоро.
Ова го спречува понатамошното уништување на ткивото. Ако периодонтитисот не влијаел повеќе од тоа, важно е лицето да ги следи правилата за добра орална хигиена.
Третманот на периодонтитис ќе се спроведува во зависност од степенот на зафатеност на забите и непцата. Со оглед на тоа дека се работи за хронично заболување, оралната хигиена е исклучително важна, како и редовните посети на стоматолог. Пародонталната болест може успешно да се лекува.
Во лекувањето на пародонталната болест можат да помогнат и домашните препарати и трикови. Некои од горенаведените може да бидат одлична превенција од болести на забите и непцата. Овие се:
– плакнење на устата со маслиново и нерафинирано сончогледово масло
– масажа на непцата со етерични масла од чајно дрво, оригано и други кои имаат антибактериско дејство
– внесување на витамини Ц и Д
– земање на антиоксидантниот коензим Q10
– нанесување на прополис на непцата
Периодонтитисот може успешно да се лекува, но тоа ќе зависи од состојбата на забите, времето на откривање и однесувањето на пациентот. Многу е важно да се започне со третман што е можно поскоро.
